Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970
Paters & Nonnen

De congregatie van de Franciscanessen van Oudenbosch (ook wel Franciscanessen van Sint Anna) is een afsplitsing van de Franciscanessen van Mariadal in Roosendaal (1832), die zelf weer een afsplitsing was van de Franciscanessen van Etten (1820). In alle drie de gevallen speelde mère Marie Joseph een hoofdrol als stichteres.

Maria Raaymakers (Mère Marie Joseph van Jezus, 1781-1867). Bron: West-Brabants Archief, fotonr. 2011-00647 Maar in Oudenbosch in 1838 was het juist niet haar bedoeling geweest om een nieuwe congregatie te stichten. Wat ze wilde was een dochterhuis oprichten binnen de bestaande congregatie. Ze zag daartoe de gelegenheid, toen de Oudenbossche pastoor Jos. Hellemans haar verzocht om enkele zusters naar Oudenbosch te sturen.

Er werd daar inderdaad een communiteit opgericht, maar tegen haar aanvankelijke bedoeling in werd de vestiging op 26 juli 1838, op het feest van moeder Anna, tot een zelfstandige congregatie gemaakt door toedoen van pastoor Hellemans en Mgr. Van Hooydonk, de apostolisch-vicaris van het bisdom Breda.

Mère Marie Joseph legde zich bij deze beslissing neer en de eerste overste van de nieuwe congregatie werd Aldegondis Janssen (mère Maria Antoine). Onder haar leiding gingen de zusters onderwijs geven aan arme en minder vermogende meisjes en aan met de zusters meegekomen weesmeisjes. Bijna een eeuw later, in 1935, was de congregatie uitgegroeid tot 24 huizen en ongeveer 500 leden.

Tien jaar eerder waren de zusters ook in Suriname begonnen met het geven van onderwijs. In 1938 hadden de zusters in Paramaribo een moederhuis en een bloeiende volksschool, op Plantage Belwaarde een ziekenhuis en een school, in Meliapur een school en een internaat voor Javaanse meisjes, en in Hannalust een school. Zij werkten verder nog in Post Groningen en Marianella.

Na de Tweede Wereldoorlog werd de missie in Suriname versterkt met zusters die waren opgeleid aan het Doofstommen-Instituut St. Michielsgestel. In 1949 werd dat werk nog uitgebreid met onderwijs aan blinde kinderen.

Vanaf 1958 waren er ook zusters actief in Kenia, in het missiegebied van de Missionarissen van Mill Hill. In dat jaar vertrokken de eerste vijf zusters, nadat zij in Engeland geschoold waren in het Engels. Zij begonnen in Lwak met een school en een ziekenhuis. In 1960 telde de congregatie vijf dochterhuizen in Suriname en Afrika.

In Noord-Brabant heeft de congregatie negentien kloosters gehad, met name in het westen van de provincie:
- Bergen op Zoom, huize Sint Gerardus Majella en klooster Sint Gerardus Majella;
- Breda, Sint Theresiagesticht en Sint Annagesticht;
- Dinteloord, Sint Antoniusgesticht of Huize Maria;
- Fijnaart, Sint Franciscusgesticht;
- Heerle (Wouw), Sint Antoniusgesticht;
- Hoeven, gesticht Sancta Maria;
- Oisterwijk, klooster De Hondsberg;
- Ossendrecht, Sint Elisabethgesticht;
- Oudenbosch, Klooster Maria ter Engelen (Huize Herdershof) en klooster Sint Anna;
- Princenhage, klooster O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen;
- Putte, Villa Bieduinenhof;
- Rucphen, gesticht O.L. Vrouw van de Berg Carmel;
- Stampersgat, Klooster en Aloysiusschool;
- Tilburg, Klooster de Goede Herder;
- Vught, Klooster Sint Lidwina;
- Zegge, Gesticht O.L. Vrouwe Boodschap.

Daarbuiten had men kloosters in o.a. Gouda, Heerhugowaard, Heiloo, Nijmegen, Poeldijk en Zoetermeer. Wat betreft het buitenland had de congregatie behalve in de missie in Suriname en Kenia, ook nog kloosters in Duitsland.

Foto's
Maria Raaymakers (Mère Marie Joseph van Jezus, 1781-1867). Bron: West-Brabants Archief, fotonr. 2011-00647. Franciscanes van Oudenbosch, afkomstig uit Den Dungen, z.j. Bron: BHIC, fotonr. DCDDU-000014.

Bronnen:
Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.
Repertorium van Nederlandse zendings- en missie-archieven 1800-1960, lemma Franciscanessen van Oudenbosch.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.