Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Bekkers’ revolutie

Rooms prentenboek

Hij zegt het niet met zoveel woorden, maar toch weet iedereen in maart 1963: van bisschop Bekkers mogen gehuwden aan de pil. Zijn woordkeuze, de lange zinnen, de zalvende stem; ze zorgen ervoor dat wij nu, ruim een halve eeuw later, een aantal keer naar zijn befaamde televisietoespraak moeten luisteren om te begrijpen wat hij zegt. Maar in die tijd was Bekkers' boodschap duidelijk en revolutionair. Hij werd erom bejubeld en verafschuwd en zorgde ervoor dat de discussie over geboorteregeling binnen de katholieke kerk op gang kwam.

Begin jaren zestig had bisschop Bekkers een wekelijkse televisiecolumn in KRO's Brandpunt. Een unicum en het leverde de bisschop van Den Bosch het predikaat 'televisiebisschop' op. Bekkers was populair, hij sprak in een taal die de gewone man begreep. Zijn televisiepreken werden dan ook goed bekeken.

Het was nog in de tijd waarin meneer pastoor aan huis kwam bij katholieke echtparen om te informeren of er nog een kindje op komst was, maar het was óók de tijd van de anticonceptiepil en van een vrijer wordende seksuele moraal. De kerk wist er zich geen raad mee. En toen, op 21 maart 1963, was Bekkers daar op tv met zijn wekelijkse 'Brandpuntje' en vertelde de bisschop in - voor die tijd - klare taal dat gehuwden, en zij alleen, konden beslissen over de grootte van hun gezin. Het woord 'pil' viel niet, maar hij maakte hiermee wel de weg vrij voor het gebruik van dit nieuwe geboortebeperkende middel.

Bekkers: "Aan de wetenschap en haar ontdekkingen dankt de mens de mogelijkheid om regelend op te treden ten aanzien van de voortplanting. De spreiding van de geboorten is binnen de verantwoordelijkheid van de mens komen te liggen. Men kan zelfs stellen dat de geboorteregeling, dat heel iets anders is dan de geboortebeperking, normaal deel gaat uitmaken van de totale opdracht van de gehuwden, die zij hebben ontvangen."

En verderop: "Maar vanuit de menselijke beleving van het huwelijk [...] kunnen de gehuwden en ook zij alleen de vraag beantwoorden wat Gods roeping en levensopdracht voor hen concreet betekent. En welke de grootte van hun gezin en hoe de opeenvolging van de kinderen moet zijn."

"Hun menselijke liefde en verantwoordelijkheid kan aansporen, zowel tot een groter als tot een kleiner gezin. Tot gezinsuitbreiding als tot gezinsbeperking. Dat is hun gewetenszaak waarin niemand treden mag."

Bekkers' rede was revolutionair. De binnenlandse én buitenlandse pers berichtte er uitvoerig over, Nederlandse echtparen meldden zich massaal bij hun huisarts en de katholieke kerk verzette zich. En Bekkers zelf? Hij bleef bij zijn uitspraken en vond dat gehuwden in staat moesten worden geacht vanuit hun eigen geweten hun eigen beslissingen te nemen, ook waar het geboorteregeling betrof. Die uitspraken had hij eerder ook al eens in de krant gedaan, maar  via de televisie bereikten die pas echt de massa.

'D'n Bekker' uit Sint Oedenrode, zelf een boerenzoon uit een gezin met dertien kinderen, was wereldnieuws. Met zijn uitspraken veranderde hij het leven van katholieke gehuwden; hij bood hen de mogelijkheid om zelf, zonder gewetenswroeging, te beslissen over de samenstelling van hun gezin.

Een lezenswaardig artikel over Bekkers' leven en zijn befaamde televisietoespraak stond eerder in De Volkskrant en diende mede als bron voor dit verhaal. Lukt het niet het verhaal te openen, klik dan hier.

10

Reacties (10)

ted cloin scj zei op 2 oktober 2018 om 19:27 uur

Lange zinnen en zalvende stem: ik zal dat ook hebben ( 27 maart 1965 door deze bisschop priester gewijd). Wellicht ook voor mij een reden om eindelijk eens te stoppen met aktiviteiten, hoewel?? Een geliefde leider en dat is hij ook nu nog in mijn herinnering. Een moment dat de kudde vooruit liep op de "normale "herder", die achter aan kwam met zijn stok ( staf)

Rini de Groot. zei op 2 oktober 2018 om 21:18 uur

De uitzending op tv kan ik me levendig voorstellen!
In 2012 overleed de uitvinder van, de Pil gefabriceerd bij Organon in Oss.
Er wordt gezegd ingepakt door de zusters van een Nonnen klooster, niet wetend dat men bezig was met een hulpmiddel voor Geboortebeperking.

Marilou NillesenBHIC zei op 3 oktober 2018 om 12:10 uur

Dag Ted en Rini, beide dank voor je reactie. Wel heel bijzonder dat je door bisschop Bekkers tot priester bent gewijd, Ted. Ik kan me voorstellen dat dat ook als een eer voelt, toch?

En Rini, wat mooi dat je je die uitzending zo goed kunt herinneren. Weet je ook nog hoe je ouders daarop reageerde?
(En wat je zegt over het inpakken van de pil door de nonnen; dat klopt, hoor)

Rini de Groot. zei op 3 oktober 2018 om 12:24 uur

Beste Ted.
U door Bekkers priester gewijd, m'n broer mocht uit handen van de Bisschop het Missiekruis ontvangen! Dat jammer genoeg tijdens schermutselingen in Belgisch Congo verloren ging.
Het is verhaald de titel gelijk de woorden, gericht aan de Zendelingen:
'Ga op weg het ga je goed.'

ted cloin zei op 3 oktober 2018 om 18:45 uur

aan Rini: je broer was een scj-er?

Rini zei op 3 oktober 2018 om 20:08 uur

Nee Ted 'n Mill Hill-er, broeder missionaris.
Johannahoeve Oosterbeek.

ted C zei op 3 oktober 2018 om 22:00 uur

ok

Antonia Buitenhuis zei op 26 januari 2021 om 16:05 uur

Het artikel over het leven van Bisschop Bekkers is niet te lezen. Alleen voor abonnees van de Volkskrant. Jammer, ik wilde het wel lezen.

Marilou NillesenBHIC zei op 27 januari 2021 om 10:39 uur

Hallo Antonia, inmiddels hebben we de link iets aangepast waardoor je het verhaal alsnog kunt lezen. Succes!

Rini de Groot. zei op 27 januari 2021 om 14:12 uur

Antonia en Marilou, bedankt en heb het meteen gelezen!

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.