Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Internaten Leuvenaarstraat en Nieuwstraat in Breda

Internaten

Aan de Nieuwstraat in Breda hadden de zusters Franciscanessen van Roosendaal een rij statige patriciërspanden tot hun beschikking. Zij hadden daar een bewaarschool (voor de kleuters), een lagere school, een huishoud- en industrieschool én een kweekschool voor het opleiden van kleuterleraressen (later: pedagogische academie).

Foto: collectie Stadsarchief Breda 20140011
Leerlingen R.K. Huishoud- en Industrieschool, 1925-1930. Bron: Stadsarchief Breda, nr. 20140011

Rond 1900 hadden de zusters op hun kweekschool, de ulo en de lagere scholen bij elkaar maar liefst 1788 leerlingen. Of daar toen al externe leerlingen tussen zaten is onduidelijk. Maar de meeste leerlingen zaten intern; ze kregen kost en inwoning van de zusters en verbleven op een internaat. Dat internaat maakte net als de scholen en het klooster van de zusters deel uit van een . Uit de herinneringen van oud-leerlingen blijkt dat zij zowel les hebben gehad aan de Leuvenaarstraat als aan de Nieuwstraat, waar de zusters een omvangrijkrijk gebouwencomplex onder hun hoede hadden.

Het Liefdegesticht aan de Nieuwstraat groeide uit tot een van de grootste kloostercomplexen van de Franciscanessen van Roosendaal in Nederland. De vele gebouwen waren met elkaar verbonden door ondergrondse tunnels, zodat de zusters niet zo vaak over straat hoefden. Zouden de kostschoolleerlingen deze tunnels ook hebben gebruikt?

Als meisje werd je naar de zusters gestuurd voor een gedegen christelijke vorming en dat betekende onder andere vroeg opstaan om te bidden in de kapel. Na het laatste kruisteken te hebben geslagen was het terug naar de slaapzaal om je bed netjes op te maken, naar de eetzaal voor het gezamenlijke sobere ontbijt en dan op naar het klaslokaal.

Misschien dat de ouderejaars kwekelingen praktijkervaring opdeden in een van de bewaarscholen van de zusters. Dat kwam namelijk wel voor wanneer een broeder- of zustercongregatie op een bepaalde locatie zowel een kweekschool had als lager onderwijs verzorgde.

Foto: collectie Stadsarchief Breda 19860563
Groepsportret derde klas Maria-kweekschool, 1934. Bron: Stadsarchief Breda, nr. 19860563

Achteraf zullen de leerlingen van toen wel heel verschillend terugkijken op hun kostschooltijd bij de zusters. Voor de een was het een geweldige tijd van hartsvriendinnen maken, goed onderwijs en een beschermde omgeving, een verademing na de wanorde in hun ouderlijk huis. Maar de ander lag misschien niet goed in de groep, had veel heimwee of een enorme afkeer van de dagelijkse tucht en routine.

Wij zijn heel benieuwd naar jouw herinneringen aan het kostschoolleven. Dus reageer hieronder en vul deze pagina aan! Foto's zijn ook van harte welkom. Stuur ze naar info@bhic.nl. Dan voegen wij ze hier toe.

16

Reacties (16)

B. Voogt zei op 12 maart 2019 om 19:16 uur

De zusters van Nieuwstraat hadden in ieder geval voor WO II ook opleidingen voor leraressen in verschillende huishoudelijke vakken. Mijn moeder heeft daar haar opleiding lerares naaldvakken gevolgd. Zij kwam uit Leiden en als ik me goed herinner is zij daar intern geweest, maar heeft zij ook op kamers gezeten in de buurt van het Wilhelminapark.
Gegevens over deze opleiding liggen in het Stadsarchief Breda.

Marilou NillesenBHIC zei op 13 maart 2019 om 09:32 uur

Bedankt voor deze inhoudelijke aanvulling, B. Voogt!

Voor iedereen die meer wil weten, hierbij de site en het mailadres van Stadsarchief Breda:
https://stadsarchief.breda.nl
info@stadsarchiefbreda.nl

M.Pijnenburg de Beule zei op 13 maart 2019 om 16:59 uur

Anderhalf jaar in de Leuvenaarstraat op kostschool gezeten voor de opleiding tot kleuterleidster, daarna werden we ondergebracht in de Nieuwstraat. Begin jaren 60

Marilou NillesenBHIC zei op 14 maart 2019 om 11:13 uur

Bedankt voor je berichtje, M.Pijnenburg de Beule. Welke herinneringen heb je aan die tijd? Hoe kijk je er op terug?

M.Pijnenburg de Beule zei op 21 maart 2019 om 12:41 uur

Zeer strenge regels, zonder eigen inbreng, een noodzakelijk verblijf, maar geen fijne herinneringen. Uitgezonderd mijn medeleerlingen, in de Leuvenaarstraat waren we met 12en.

Marilou NillesenBHIC zei op 21 maart 2019 om 15:33 uur

Wat verdrietig om te lezen, M.Pijnenburg de Beule. Het blijkt wel dat voor menigeen die band tussen de leerlingen onderling een reddingsboei is geweest.

Dank voor je reactie.

M.Pijnenburg de Beule zei op 21 maart 2019 om 18:11 uur

Klopt helemaal, ik kreeg daar een vriendin, maar mocht geen vriendin met haar zijn (schippersdochter) door haar langdurig verblijf in internaten was ze te doorgewinterd!!! Ze waren bang dat ik door haar te kritisch zou worden. We mochten niet naast elkaar zitten, lopen enz. En dat voor meisjes van 16 en 17 jaar. Er valt een boek te schrijven over die periode

Marilou NillesenBHIC zei op 24 maart 2019 om 16:49 uur

Dat kan ik me voorstellen; het is in deze tijd inderdaad bijna onvoorstelbaar dat zo'n vriendschap om die redenen werd gedwarsboomd. Bedankt voor je verdere toelichting, M.Pijnenburg de Beule. Het zal zeker niet altijd meevallen om aan al deze gebeurtenissen van vroeger te worden herinnerd.

Marion zei op 3 juli 2020 om 08:13 uur

In de jaren tachtig heb ik hier mijn opleiding tot Kinder- en Jeugdverzorgster gevolgd. Mooi oud gebouw met - zoals ik nu lees - een grote geschiedenis. Dat is ons toendertijd nooit verteld.

Marilou NillesenBHIC zei op 3 juli 2020 om 13:38 uur

Wat leuk dat je dat hier laat weten, Marion. En bijzonder dat je dat nu - na al die jaren - toch te weten komt ;) Heb je mooie herinneringen aan die tijd?

Marion zei op 3 juli 2020 om 14:11 uur

Ik heb hele leuke herinneringen aan deze tijd in de Nieuwstraat. Ondanks dat het een opleiding voor zowel jongens als meisjes was, waren er maar weinig jongens die hiervoor kozen. Tijdens mijn studiejaren waren er drie klassen die de Kinder- en Jeugdverzorging volgden en daar zaten maar twee jongens bij. Maar we hebben een geweldige tijd gehad.

Marilou NillesenBHIC zei op 4 juli 2020 om 06:15 uur

Ah, dat is goed te horen, Marion. Dat verklaart ook waarom je een speciale band met dit gebouw hebt ;)

Wilma van den kerkhoven zei op 4 september 2021 om 10:46 uur

Ik heb nog wel foto's van het internaat.Ben nu 64 jaar. Ik was toen 12 jaar.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 6 september 2021 om 15:01 uur

Dank voor je reactie Wilma. Wat mooi dat je nog foto's uit deze tijd hebt. Je zou ze ons kunnen sturen, naar info@bhic.nl o.v.v. dit internaat (en kun je aan mij richten). Dan kunnen we ze hier ook toevoegen. Heb je goede herinneringen aan deze kostschooljaren? Vertel nog eens verder als je wilt! Het is goed dat zulke verhalen bewaard worden.

Fb zei op 1 december 2021 om 11:54 uur

M pijenenburg mag ik de naam van die vriendin miss weten die schippersdochter?

Mvg f

M.Pijnenburg zei op 1 december 2021 om 14:11 uur

Hannie Joosten

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.