Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970
Paters & Nonnen

De Orde van de Ursulinen was de eerste vrouwelijke orde binnen de katholieke kerk die zich specifiek met het onderwijs aan en de opvoeding van meisjes ging bezig houden. De Orde is begonnen als de Compagnie van Sint Ursula in 1535 in Brescia (Italië). De stichteres was Angela Merici (c. 1470-1540).

Zij koos de H. Ursula van Keulen als patrones voor het gezelschap vrouwen die naar de derde orde van Franciscus hun leven wilden inrichten. In 1612 bevestigde paus Clemens VII de stichting en bevorderde de compagnie tot een religieuze orde. In 1806 werd de stichteres, Angela Merici heilig verklaard.

De ursulinen verspreidden zich over heel Europa en kwamen onder andere ook in Roermond terecht, waar ze tot 1789 bleven. De Franse Revolutie maakte een eind aan de orde. Vervolgens was de Tildonkse dorpspastoor Joannes Lambertz de stuwende kracht achter de heroprichting van de congregatie in België. In 1818 stelde hij de zusters een deel van zijn pastorie beschikbaar als dorpsschool.

De ursulinen van Tildonk volgden vanaf 1832 de Regel van Augustinus en combineerden gratis volksonderwijs met betaald kostschoolonderwijs. Vanuit Tildonk stichtten ze meer dan veertig kloosters, vanaf 1838 opnieuw in Nederland. Tal van Nederlandse ursulinen zijn sindsdien naar de missie in Indonesië gegaan. Maar ook in Nederland zelf richtten ze talloze scholen op.

In 1900 deed paus Leo XIII een oproep aan de vele ursulinenkloosters om zich aaneen te sluiten. Een groot aantal gaf daar gehoor aan en zo ontstond “de Romeinse Unie”, die we nog steeds in de ordenaam tegenkomen. De orde telde anno 2005 ongeveer 13.000 leden.

In Noord-Brabant had de orde kloosters in:
- Aarle-Rixtel (Huize Angela);
- Bergeijk (Huize d’Alzon en klooster O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen);
- Boxtel (klooster Sint Ursula);
- Eindhoven (klooster Sint Angela en klooster Sancta Ursula);
- Tilburg (Sint Ursulaklooster);
- Uden (Huize Nazareth);
- Ulicoten (Sint Bernardusklooster) en
- Vught (Klooster Mariaoord en Klooster in Landhuis Roucouleur).

Buiten Noord-Brabant hadden de Ursulinen kloosters in Amsterdam, Den Helder, Driebergen, Echt, Grubbenvorst, Kerkrade, Lichtenvoorde, Maastricht, Meerssen, Venlo, Venray en Weert. Veder over de wereld zaten ze o.a. in Nederlandsch Indië (Indonesië), Italië, België, Brazilië, Botswana en Thailand.

Foto’s
Portret van de H. Angela de Merici.
Boxtel, Mère Anna van den Heuvel, zuster van de Ursulinen, overleden 1936. Bron: BHIC, fotonr. 1901-000278.
Boxtel, Zusters Ursulinen in de koorbanken, 1953. Fotograaf: Fotopersbureau Het Zuiden. Bron: BHIC, fotonr. 1901-000230.
Boxtel, tennissende Ursulinen, 1953. Fotograaf: Fotopersbureau Het Zuiden. Bron: BHIC, fotonr. 1901-001311.

Bronnen
Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.
Website Ursulinen.
Website KRO Katholiek ABC, lemma Ursulinen.
website Heiligennet, lemma Angela de Merici.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.