Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970
Paters & Nonnen

De geschiedenis van veel oudere orden laat vaak een slinger zien van hervormingsbewegingen, waaruit dan weer nieuwe orden zijn voortgekomen. Zo verliet aan het eind van de elfde eeuw een benedictijner monnik (de H. Robertus) met wat volgelingen zijn abdij om ergens anders opnieuw te beginnen.

En dat nieuwe begin was terug naar de basisregel van Benedictus, inclusief handenarbeid (wat in de meeste benedictijner abdijen inmiddels werk voor lijfeigenen was geworden).

Zo werd de abdij van Citeaux gesticht en de nieuwe orde van de cisterciënzers bloeide. Maar bloei brengt vaak ook verslapping van de tucht met zich mee, en dan wordt op een gegeven moment het punt bereikt dat iemand opnieuw gaat hervormen. Bij de cisterciënzers kwam dat moment in de zeventiende eeuw, in Normandië, waar Armand Jean le Bouthillier vanaf  1664 regulier abt van de abdij La Grande Trappe was.

Hij voerde serieuze hervormingen door, die in feite leidden tot een nieuwe orde, die van de Trappisten (ontleend aan de abdijnaam). Niet voor niets is hun officiële benaming “Cisterciënzers van de Strenge Onderhouding” ofwel Ordo Cisterciensium Strictioris Observantiae.

Bijna in tegenspraak met hun ascetische levenshouding, die uitgaat van soberheid en contemplatieve stilte, staan de Trappisten tegenwoordig in de wereld vooral bekend als bierbrouwers. Maar ook dat brouwen doen ze geheel en al vanuit hun basiswaarden: sober en solidair.

Aan het eind van de negentiende eeuw kwamen er trappisten naar Nederland, zowel vanuit Duitsland, op de vlucht voor de Kulturkampf, waarbij ze tijdelijk (1875-1877) onderdak vonden in Deurne, als vanuit Frankrijk, onder druk van de antiklerikale politiek aldaar. Het waren de Trappisten van het Noord-Franse klooster Mont des Cats die in 1881 de abdij Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven in Berkel-Enschot stichtten. Het werd hun eerste klooster hier te lande.

Behalve in de abdij Koningshoeven zitten of zaten er Trappisten in Deurne (Klooster in huize Landzicht), Klein-Zundert (Abdij Maria Toevlucht), Valkenswaard (Sint Benedictusabdij/Achelse Kluis) en Vught (Huize Sparrendaal).

Buiten Noord-Brabant vinden we ze in Echt, Diepenveen en Tegelen en vele landen in Europa. Ook in het Afrikaanse Kasanza (Kongo) ligt een trappistenabdij.

Foto’s
Armand Jean le Bouthillier op een schilderij van H. Rigaud, 1659-1743. Bron: Wikimedia.
Kantoor Koningshoeven, 1989. Fotograaf: Wies van Leeuwen / Provincie Noord-Brabant. Bron: BHIC, fotonr. PNB001005563.
Borkel en Schaft, Pater Angelus van de Achelse Kluis met Truus Vermeulen-van der Palen en kinderen. Ca. 1958. Bron: HK Weerderheem, fotonr. 22491.

Bronnen
Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.
Website monniken en monialen onder de regel van Benedictus.
Website Koningshoeven.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.