Column uit Venloër Grensbode, nog te verschijnen:

DE WEEMANNETJES

Op de lagere school hadden we een voorleesboekje, dat Het Weemannetje heette. Het ging over een duivels kereltje dat brave lieden een loer probeerde te draaien en als dat lukte, luidkeels en schril ‘wee, wee’ riep. Ik noem maar wat: je wilt pruimen plukken, zet de ladder op en er komt iemand voorbij die tegen je zegt: ‘Wacht, ik help je wel even, ik zal hem vasthouden.’ Nog maar amper ben je boven of hij laat de ladder los, waardoor je op de grond valt, en als je vloekend en tierend weer overeind komt, is hij weg en hoor je iemand schril lachen en ‘wee, wee’ roepen, maar waar je ook kijkt, je ziet hem niet. Hij is spoorloos verdwenen.
Ik heb op internet naar het boekje gezocht, tot aan Marktplaats toe, maar kon het tot nu toe niet vinden. Wie het thuis ergens heeft liggen en er niets mee doet, wil ik dringend verzoeken het mij te koop aan te bieden. Wee, wee!
Later heb ik begrepen dat er nog andere weemannetjes waren, die je niet moest vrezen om hun verdorvenheid en sadisme, maar juist om hun gelovigheid. Dat waren de paters Redemptoristen, die één keer per jaar een parochie bezochten om de gelovigen op het rechte pad te houden. Ze joegen hen de stuipen op hun lijf door van de preekstoel met bezwerende gebaren en overslaande stem hel en verdoemenis te preken. De uitdrukking ‘wee, diegene die’ lag hen op de lippen bestorven.
‘Wee diegene die het waagt Gods naam ijdel te gebruiken …’
‘Wee diegene die zijn oog werpt op de vrouw van een ander…’
Na de zonde kwam de straf:
‘… zijn ziel zal eeuwig branden in de hel.’
‘… hij zal op de Jongste Dag levend gevild en in het vuur geworpen worden.’
Bekend is het verhaal van het Tegelse jongetje dat met zijn moeder naar de kerk ging en die, toen de man zich verhief en zijn vinger vermanend de lucht instak, verschrikt uitriep: ‘Mam, hae kump los!’, waarop zijn moeder hem tot bedaren moest brengen.
Over de Heilige Missie in Venlo is zelfs nog meer informatie overgeleverd, en wel uit het boek ‘De Redemtoristen, wat ze zijn en wat ze doen’ van J.A.F. Kronenburg C.S.S.R (Maastricht 1929) dat geciteerd wordt in het boek Uit het Rijke Roomsche Leven van Michel van der Plas:

‘Te Venlo zag men reeds bij de inleidingspreek van Pater Bernard over het groote nut eener missie, zelfs voorname burgers en priesters overvloedige tranen storten; onder zijn preek over de heiligschennis, waarin hij de geestelijkheid het H. Sacrament naar een afzonderlijk opgericht altaar liet dragen, ontstond een algemeen, luid en onbedaarlijk geschrei onder heel het gehoor; men zag des avonds te 11 uur reeds personen aan de kerk staan om des morgens te 4 uur het eerst aan den biechtstoel te kunnen wezen, terwijl iederen dag 13 tot 28 priesters van 's morgens vroeg tot 's avonds laat bezig waren het H. Sacrament van boetvaardigheid toe te dienen: men hield hem aan de toog vast om tot biechten te kunnen komen; op sommige dagen moest nog des avonds te 7, 8 uur de H. Communie worden uitgereikt; op een der avonden ging een man, die den ganschen dag nuchter in de kerk was gebleven, te half tien schier bezwijmend te Communie. [ ] Toen hield hij 's avonds de slotpreek over de volharding, en voerde de godsdienstige geestdrift zóó hoog op, dat die duizenden en duizenden toehoorders allen met luider stem herhaalden: ‘Ja, wij zullen volharden! wij zullen volharden!’ [ ]

Na afloop van een Heilige Missie, die meestal een week tot tien dagen duurde, werd het aantal keren geturfd dat de gelovigen ter communie waren gegaan, de kaarsen die ze met z’n allen hadden aangestoken en de keren dat de heilige biecht was afgenomen. Het ging nooit slechter, altijd beter: elk jaar werden er weer meer zielen uit het vagevuur gered en voor de hel behoed. Onder luid gejuich verlieten de weemannetjes het dorp.
Er stonden echter ook critici aan de zijlijn: mensen die bang waren dat het obstinate geweeklaag van de weemannetjes hun kinderen op zelfmoordgedachten zou brengen. Als de haat- en boetepredikers het dorp hadden verlaten, kwam er een vreemde stilte over het dorp. Hier en daar hield men zijn adem in en vroeg zich af: zouden de kinderen de helse beproeving doorstaan of zou deze of gene, verteerd door zondebesef, zich naar de Maas of een van de ondergelopen kleiputten bij Egypte reppen om zich daar te verdrinken?
Wee de weemannetjes!

Bedankt Meneer Kurstjens, voor het ons alvast een voorproefje te geven van uw publicatie in de Venloër Grensbode. Dit verhaal schetst op een duidelijke wijze de manier waarop zij de zielzorg pleegden te doen. En dat gebeurde dus kennelijk niet op een positieve wijze, maar door angst in te boezemen. Het boekje ' De Weemannetjes' moet dus echt wel indruk op jou gemaakt hebben, dat je het je nu nog zo goed kunt herinneren?

Beste Mariët, Ik heb hierover eerder gepublliceerd in het boek Kleikoorts (Venlo, 2017), met vermelding van bronnen. Zie hieronder. Inderdaad, heb ik uit mijn onderzoek geen positieve indruk aan deze vorm van geloofsverkondiging overgehouden. Met vriendelijke groet, Willem

BESCHAVINGSOFFENSIEF

Niettemin schijnt de situatie toch zo ernstig te zijn geweest dat de katholieke kerk een groot beschavingsoffensief inzet. Hierbij worden geen middelen geschuwd.
Een van die middelen is de Heilige Missie, een periode in het kerkelijk jaar waarin paters Redemptoristen de parochie bezoeken om hel en verdoemenis over de gelovigen af te roepen in de hoop hen daarmee weer op het rechte pad te brengen.
Pastoor Meertens weidt in de annalen van de St.-Martinusparochie anderhalve pagina lang uit over de Heilige Missie in het najaar van 1902, die kennelijk nogal indruk op hem heeft gemaakt.
Tijdens de vroegmis van dinsdag 28 oktober preekt pater Klessens over het verzwijgen van de zonden in de biecht, waarna pater Voets om half negen de gelovigen op het hart drukt dat men een doodzonde altijd moet biechten. In de avondmis van die dag preekt pater Booten over het Laatste Oordeel. De morgen daarop is het weer de beurt aan pater Klessens, die de onrechtvaardigheid hekelt, waarna pater Booten preekt over berouw, terwijl Voets ’s avonds van leer trekt over heiligschennis. De woensdag is vrij, maar donderdagmorgen pakt pater Beijsens de draad weer op met een preek over dronkenschap, waarna Booten het nut van goede voornemens memoreert en Beijsens de dag afsluit met een preek over de hel. Op vrijdag en zaterdag wordt er tegen onkuisheid en vuilbekkerij gepreekt, waarna de toon op zondag iets wordt gematigd. Als de paters op dinsdag en woensdag vertrekken, laten ze een tevreden pastoor achter. De parochianen zijn goed opgekomen en met zijn allen 2450 keer ter communie gegaan.
Pater Voets (doodzonde, heiligschennis) en pater Booten (laatste oordeel, berouw) hebben met hun preken de meeste bijval gekregen.64
Een ander middel is het organiseren van de bevolking in standsorganisaties en organisaties voor geheelonthouders, de zogenaamde drankweer. Bij de oprichting van de Volksbond in 1906 gaat dit hand in hand: katholieke arbeidersvoormannen komen op voor de belangen van de arbeiders, maar proberen tevens het drankmisbruik in eigen kring tegen te gaan. Dit misbruik wordt gezien als een van de oorzaken van de decadentie en immoraliteit, waartegen ook de Heilige Missie zich richt.

Beste Willem, dank voor je reactie. Ook uit bovenstaand bericht wordt wel duidelijk waarom je geen positieve indruk hieraan hebt overgehouden. Bedankt voor je bericht.

Ik was 16 en ontmoette een bejaarde cssr broeder. Door Rodulphus Verkoulen (doopna Matthias) leerde ik de rkk kennen en de rozenkrans bidden. Rip

78 jaar ben ik, en 40 jaar broeder Redemptorist.
Van al deze verhalen heb ik wel gehoord, maar zelf nooit mee gemaakt.
Men zei mij wel eens ben jij bij die strenge orde (congregatie), waar ik dan om moest lachen.
Tot nu toe ben ik er heel gelukkig, en hoop op deze manier iets voor mensen te kunnen betekenen.

broeder Jozef v. Rijnsoever, Redemptorist.

Dag broeder Jozef, 36 jaar geleden ontsliep broeder Rodulphus te Warmond in huize Mariengaerde. U was toen wsch 4 jaar broeder. Matthias Verkoulen ligt in Den Bosch. Misschien woont u daar wel. Mvg Hein

Onlangs heb ik het pas verschenen boek van mevrouw dr. Vefie Poels aangeschaft 'De rode paus" een biografie van kardinaal Willem van Rossem (1854-1932). Geboren in Zwolle uit een arm gezinnetje, op jonge leeftijd wees, maar toch kans op een priesteropleiding te volgen, trad toe tot de congregatie van Redemptoristen en wist zich op te werken tot bisschop en later kardinaal.
Met zijn 734 pagina's niet een werk dat je op een zondagavond uit leest. Van Rossum was een starre man die het goed met een aantal pausen kon vinden. Boeiend zijn de ettelijke pagina's die worden besteed aan het verbod van roken van sigaren door deze broeders.

zie het boek van dr.V.Poels 'De rode paus"

Dank voor deze literatuurtip Klaas. Bij deze ook een link naar het pas verschenen boek, met optie om te bestellen: https://valkhofpers.nl/Willem-van-Rossum-CSsR
Zie bijvoorbeeld ook https://www.ru.nl/kdc/@1310499/boekpresentatie-rode-paus/

In mijn collectie ben ik sinds een week in het bezit van een foto van 9 -volgens mij- redemptoristen. De foto is van voor 1940, en waarschijnlijk zelf eind 1800 begin 1900.
In potloot staan er de 9 namen onder, overigens niet allemaal even duidelijk leesbaar. Misschien dat de namen tezamen iemand op het idee brengt om welk jaar het gaat? Ze hebben alleen een boek/bijbel/missaal in handen, de welkbekende kap op, en een ketting met een tweekleurig kruis. Namen: Overbeek, Hooft, Dros(t), de Geer, Maas, ter/verMeer, Montebal (?), Joossen ?

Mijn melding aangaande de foto van redemptoristen, is onjuist. Het gaat, weet ik inmiddels om de kruisheren

Hallo Hans, goede vraag. Dit is lastig te zeggen, misschien kun je (enkele van) de foto's sturen naar info@bhic.nl, o.v.v. Kruisheren. Dan zouden we die hier kunnen plaatsen. Dat helpt ons en andere bezoekers wellicht om een inschatting te maken. Je zou je bericht nog op deze BHIC pagina over de Kruisheren kunnen plaatsen: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/de-kruisheren-osc
Ook zou je je vraag kunnen stellen aan onze collega's van het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven, dat het archief van de kruisheren bewaart en ook in een oud kruisherenklooster gevestigd is: https://www.erfgoedkloosterleven.nl/contact/contact.html

wie kent redemptorist valentin allegaert uit kortrijk van vorige eeuw ?

Beste Luc Julien,

Probeert u dit mailcontact eens:

info@stclemens.org.
Voor Nederland is deze congregatie gevestigd in Wittem(Zuid-Limburg).

Verdere informatie bij www.erfgoedkloosterleven.nl
Mvg.

Valentijn Allegaert leefde van 1869-1944.

21-10-1869/ 06-03-1944.

In maart 1904 woonde Valentijn Allegaert(kloosterling) in Sint Truiden.

Dank voor deze inhoudelijke aanvullingen, Norah. Dat helpt Luc Julien vast verder op weg.

Geen dank, Marilou.
Gr.

Dank U Norah voor de invulling.
Mijn grootvader Jozef Forman, had een moeder die Allegaert noemde en in Harelbeke woonde.
Valentin is dan de broer van de moeder van mijn grootvader.
Waar kan ik nog meer gegevens over zijn levenswandel vinden ?

Moeilijk Luc Julien, ben bang dat uw oud- heeroom in Vlaanderen gebleven is.
Nederland zou wat gemakkelijker geweest zijn... Naast hetgene wat ik gisteren doorgegeven heb, is er ook nog:

Rijkarchief België >>> https://search.arch.be

https://abs.lias.be
Het laatste gevonden via Google gewoon door zijn naam Valentijn Allegaert.
Mvg.