Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Sint-Jozefhuis in ‘s-Hertogenbosch

Kloosters

Evenals Reinier van Arkel stond ook dit huis onder het bestuur van ‘Den Godshuizen en den Algemeenen Arme’. Tot 1855 was in de Nieuwstraat (thans Sint Jozefstraat) het oude mannen- en vrouwenhuis gevestigd. De vrouwen en meisjes bracht men elders onder en de achterblijvenden woonden voortaan in het Armengesticht voor Mannen en Jongens.

Bron: BHIC, collectie Provincie Noord-Brabant In 1869 namen de Broeders van Dongen de verpleging op zich. In 1906 werd de Rijks H.B.S. met de directiewoning aan de Papenhulst gekocht.

Het Sint Jozefgesticht, zoals het inmiddels heette, verhuisde in 1907 naar dit pand en bleef hier tot 1925 gevestigd.

Sinds de Kinderwetten van 1905 verzorgde men ook de pupillen van de voogdij.

Een grotere behuizing werd noodzakelijk en in 1922-1923 kwam aan het Muntelbolwerk een groot gebouw tot stand naar ontwerp van J. van der Valk uit Tilburg. In 1940 werd een deel van het huis verwoest en architect J. van Dillen bouwde er in 1941 een nieuwe vleugel bij.

Bron: BHIC, collectie Provincie Noord-Brabant De bejaarden gingen in 1943 over naar het Hof van Zevenbergen, maar de broeders bleven werkzaam in het Jozefhuis. Zij gingen in 1968 elders wonen.

Nadat in 1972 het nieuwe Jeugdcentrum De Vliert was opgericht, vestigde het Centraal Bureau van de Godshuizen zich in het vrijgekomen gebouw aan het Muntelbolwerk.

Het gebouw is in 2006 gesloopt en vervangen door woningbouw. Het zijpoortje met beeldhouwwerk van J. Uijterwaal is herplaatst.

Bron: J. Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant, Alphen aan de Maas, 2010

Foto's: BHIC, collectie Provincie Noord-Brabant

44

Reacties (44)

jan verhees zei op 5 februari 2019 om 17:04 uur

sint jozefhuis heeft mijn leven verwoest , wat er gebeurd is blijft altijd bij me, ik was 6 jaar oud, ben nu 60.

Marilou NillesenBHIC zei op 6 februari 2019 om 11:20 uur

Hallo Jan, wat enorm verdrietig om te horen. En wat goed dat je dat hier laat weten, zodat we ook zien dat er een andere kant zit aan dit huis.

Het zal niet eenvoudig zijn om dit je hele leven met je mee te dragen.

Bewoner groep 2 zei op 11 maart 2019 om 10:35 uur

Net als Jan nog steeds grote psychische problemen.
Eindelijk,na 50 jaar heb ik hulp gezocht omdat ik nog 10-20 jaar relatief gelukkig door wil maken.
Ben nu ook 60 en hoop dat die 20 jaar gegund is.
Broeders én zusters waren (zijn?)echt het grootste tuig wat er rondliep.
Mishandelingen,lijfstraffen,vernederingen,geestelijke
Mishandelingen en seksueel misbruik waren eerder norm als uitzondering.
Alles in de naam van de vader de zoon en de heilige geest...........amen

Marilou NillesenBHIC zei op 11 maart 2019 om 11:59 uur

Ook dit berichtje gaat door merg en been. Wat voor een verdriet is op die plek allemaal aangericht. Des te beter dat er nu wel aandacht is voor deze donkere kant van deze instelling.

Dank voor je reactie, en hopelijk op naar betere jaren.

Joop zei op 28 juli 2019 om 22:14 uur

Het doet je altijd toch weer pijn wanneer je terug kijkt naar je jonge kinderjaren. Inmiddels ben ik 68 jaar en kan zeker vergeven, maar niet vergeten. Vaak gebeurde het wanneer ouders gingen scheiden kinderen in tehuizen werden geplaatst, met medewerking van kerk en kinderbescherming. Ook dit was bij mij het geval. Dit was al op zeer jonge leeftijd +/- 5 jaar. Begonnen in Helmond op de markt bij nonnen en ongehuwde vrouwen. Naar 1 of 2 jaren ben ik terecht gekomen in het Sint-Jozefhuis in 's-Hertogenbosch . Ik denk dat ik in groep 1 als eerste werd geplaatst, dit was in een klein zaaltje langs de keuken. Vanaf de grote tafel kon ik namelijk de grote oven zien staan.
Na enige tijd werd in in groep 2 geplaatst. Hoofdingang links de gang in, eerste zaal aan voorzijde weg, Het gekke is dat er veel dingen zijn die je blijft herinneren, dit zijn zowel de goede als de slechte dingen. De slechte dingen welke ondertussen wel bekend zijn ga ik hier dan ook niet meer vermelden. Na het Sint-Jozefhuis overgeplaatst naar Jongens internaat in Harreveld bij Lichtenvoorden.
Mijn hulp was, en is mijn vrouw welke ik op zestien jarige leeftijd heb leren kennen. En waar ik op achttien jarige mee wilden trouwen. Nee, nee zegt kinderbescherming, als je 21 bent dan pas mag dat. Ik ben dan ook exact op mijn eenentwintigste getrouwd met haar en nog steeds gelukkig met haar.

Mariët BruggemanBHIC zei op 30 juli 2019 om 15:49 uur

Wat mooi om te mogen lezen dat jouw verdrietige start in het leven toch nog zo mooi is verlopen en dat je nog steeds gelukkig bent met jouw grote liefde. Best raar om nu te lezen dat ze vroeger vonden dat kinderen na een echtscheiding vaak naar een tehuis moesten. Zaten er bij jou meer kinderen in de groep met deze achtergrond?

Norah zei op 30 juli 2019 om 16:25 uur

Ik vind het ook heel erg voor Joop hoe zijn jeugd verlopen is, maar ik wil wel kwijt dat kinderen van gescheiden ouders niet zo gauw in tehuizen geplaatst werden. Dit waren uitzonderingen, een van de ouders kon niet voor het gezin zorgen.

Mariët BruggemanBHIC zei op 31 juli 2019 om 11:45 uur

Gelukkig om te horen dat het om uitzonderingen ging, het was en is al erg genoeg om een scheiding mee te maken. Om dan ook nog om die reden uit huis te worden geplaatst moet verschrikkelijk geweest zijn. Bedankt Norah.

Dirk zei op 20 augustus 2019 om 02:14 uur

Hallo Norah. Dat klinkt wel heel redelijk, maar in de praktijk ging het vaak toch zo. Stel je maar voor, twee mensen die gaan scheiden en vaak elkaar het licht niet gunnen. Dan kwam er geen overeenkomst en werden de kinderen alsnog uitgeplaatst.

Jan de Geus zei op 24 september 2020 om 15:45 uur

In het kader van een groot onderzoek naar de familie Antonij (Antoni) ben ik op zoek naar Catharina Joanna Antoni. Zij is 1834 in Dordrecht geboren en overlijdt op 20 juni 1902 in 's Hertogenbosch. Waarschijnlijk verbleef zij in het Sint Josefhuis, maar zeker is dat niet. In het archief kan ik alleen haar overlijden vinden, geen woonadres. Zij is nooit getrouwd. Ben heel benieuwd of er nog iets meer over haar bekend is dan alleen haar overlijden. Alle info is welkom.
Bij voorbaat heel veel dank.
Jan de Geus (Dordrecht)

Norah zei op 24 september 2020 om 17:03 uur

Beste Jan,

Er is ook een memorie van successie van Catharina Johanna Antoni opgemaakt.
Wanneer je kijkt bij het BHIC; stamboom > personen zoeken, dan kom je haar tegen. Even de naam invoeren.
Ga je hierna bladeren, nogal lastig(nr. 153), dan moet je wezen op pagina 767 e.v.
Mvg.

Jan de Geus zei op 24 september 2020 om 18:27 uur

Bedankt, was me al bekend. Er zijn ook documenten memorie van successie van haar tante Hendrika Christina Antonij (gehuwd met Adelmeijer), eveneens in 's Hertogenbosch overleden (4.1.1902), pag. 40 t/m 51. Daarin geen woord over Catharina.

Norah zei op 24 september 2020 om 20:30 uur

Volgens mij was Hendrika Christina haar zuster, en dhr. Adelmeijer haar zwager. De laatste staat ook uitvoerig in die memorie beschreven.
Ik denk niet dat Catharina Joanna in een tehuis is overleden, aangifte overlijden is door aansprekers gedaan en niet door personeel.

Norah zei op 25 september 2020 om 00:05 uur

Kan het niet zo zijn dat Cath. Joanna bij haar zus plus zwager in huis woonde, en een steun was voor hun gezin? Dat kwam vroeger wel meer voor.
Als je exact haar adres weten wilt, dan hoort dat te staan in de bevolkingsregisters Den Bosch.
www.erfgoedshertogenbosch.nl

Norah zei op 25 september 2020 om 00:24 uur

Het gezin Adelmeijer-Antoni woonde in de 19e eeuw in de Vugterstraat, wijk H; Den Bosch.

Jan de Geus zei op 25 september 2020 om 10:43 uur

Leuk om op deze manier informatie met elkaar uit te wisselen om eventueel verder te komen met mijn onderzoek. Hendrika Christina is geboren 5.7.1876 in Dordrecht en haar vader is Jean Louis Hubert Antonij. Catharina Joanna Antoni (geboren 1834) is een zus van de vader van Hendrika, Hendrika is dus een nicht. In de acte van successie wordt als adres van Hendrika vermeld Markt A4. Zij had, zo maak ik op uit de acte, een manifacturenwinkel en in de acte staat een uitgebreide opsomming van debiteuren en crediteuren in verband met het vaststellen van de erfenis. Daarin wordt alleen de moeder van Hendrika genoemd. In 's Hertogenbosch kan ik Hendrika en Catharina nog niet vinden als "ingekomen" of een woonadres. Ik blijf zoeken. Bedankt voor het meedenken.

Norah zei op 25 september 2020 om 12:54 uur

Graag gedaan, maar ik ben bang dat hier personen van de familie Antoni/Antonij door elkaar gehaald worden. Ik begrijp het wel, al die voornamen lijken erg op elkaar.
Hendrika Christina * 05-07-1876 Dordrecht, overlijdt ook daar 20-04-1953, ongehuwd. Volgens mij heeft ze nooit in Den Bosch gewoond.
Haar tante echter Christina Henrica (gehuwd met J.B.C.M. Adelmeijer), 09-08-1830 Dort/ 04-01-1902 Den Bosch, heeft wel in Den Bosch gewoond. Haar man had daar een manufacturenwinkel.
En tenslotte Catharina Joanna zelf om wie het je ging, zij overlijdt 5 mnd. later na haar zus in Den Bosch in 1902.
Ik persoonlijk geloof niet in dat Sint-Jozefhuis qua verblijf, is wat beledigend voor de familie.
www.wiewaswie.nl

Norah zei op 25 september 2020 om 13:14 uur

Ik begrijp nu waar de schoen wringt:
In de aangifte v.h. overlijden van Chr. H. Antonij x J. Adelmeijer, staat de voornaam van haar vader verkeerd vermeld. Hij had slechts een voornaam, hier staan er liefst vier. Deze was ook met mevr. Mackaij getrouwd, alles is verder juist, leeftijd enz.
-in oude overlijdensakten kwamen veel fouten voor-.

Jan de Geus zei op 25 september 2020 om 14:16 uur

Waarom zou een verblijf in het st josefhuis beledigend zijn voor de familie?

Norah zei op 25 september 2020 om 15:56 uur

Meen je dat nu serieus? In deze tijd van rangen en standen, was het een schande wanneer familieleden in een dergelijk tehuis zijn of haar laatste dagen moest slijten. Men probeerde zelf voor hen te zorgen.
En à propos, in het geval van Catharina J. kon dat al helemaal niet. Toen zij op leeftijd kwam, was het slechts voor oude mannen bestemd(vanaf 1855). Zie artikel hierboven.
Verder kun je het beste de genealogische vragen op het forum zelf stellen, hier verdwijnt het in de kantlijn.

Heidi zei op 14 juli 2021 om 21:43 uur

Mijn man heeft ook op de Vliert gezeten en is 3 jaar lang sexueel misbruikt door de broeder. Mijn man is nu 57 en heeft 3 jaar geleden eindelijk de stap kunnen nemen om psychische hulp te zoeken. Het is niet in woorden uit te drukken wat voor verschrikkelijke dingen daar hebben plaatsgevonden. En de slachtoffers.....die zijn al die jaren aan hun lot overgelaten......
Broeder Jan is de schuldige die mijn man als kind gebroken heeft en zijn verdere verloop van leven heeft bepaald.....helaas voor mijn man, is de broeder al dood en kan mijn man nooit meer verhaal halen.

Rob zei op 14 juli 2021 om 22:00 uur

Heel veel sterkte voor jou en zeker voor je man.
Er zaten echte smeerlappen bij helaas.
Voor mij is het nu bijna 50 jaar geleden maar ben na veel therapie (3 jaar) eindelijk verder kunnen gaan.
Er is dus hoop...ik hoop ook voor jou man !
Ex bewoner groep 2

Heidi zei op 14 juli 2021 om 22:49 uur

Dank je wel Rob, jij ook sterkte. Wij hebben zeker hoop voor onze toekomst.
Gr. Heidi en John

patricia Pieters zei op 26 september 2021 om 12:05 uur

Wij hebben hier nog een tegel die er met de sloop uitgekomen is. Die hingen in het huis. Dus ik ben nu opzoek naar de geschiedenis hiervan. Gek om te lezen dat het veelal meer slechte dan goede herinneringen heeft

Norah zei op 26 september 2021 om 12:26 uur

Behalve datgene wat aan het begin van dit onderwerp over dit tehuis wordt vermeld, kun je ook eens gaan googlen op de naam. B.v. in de -Bossche encyclopedie- staat er een stukje over de geschiedenis van dit gebouw en zijn bewoners.
Mvg.

Jan verhees zei op 4 februari 2022 om 19:37 uur

Ik ben nu 68 jaar heb heel wat mee gemaakt in het sintjozefhuis ik ben vanaf mijn 6 de jaar t/m 13 jaar 7 jaar lang misbruikt verkracht geslagen en geschopt toen ik naar huis ging ging het verder door mijn stiefvader mij moeder keek er na en liet hem zo,n gang gaan mijn leven is verwoest ben nooit getrouwt geweest bang dat ik kinderen kreeg en het zelfde zou gaan doen dit is mijn leven nu dagelijks zit ik er nog mee .

Thijs de LeeuwBHIC zei op 7 februari 2022 om 09:24 uur

Wat verschrikkelijk triest Jan.. geen woorden voor. We zijn blij dat je dit hier wilt delen - ik denk dan ook aan je eerdere bericht, waarvoor dank - want juist ook deze verhalen moeten gehoord worden. Alle sterkte gewenst.

Jan verhees zei op 8 februari 2022 om 20:07 uur

Vandaag weer bij slachtoffer hulp geweest heb mijn verhaal verder vertelt het is erg onder het vertellen moest ik plotseling veel huilen alles kwam weer naar boven net of het pas was gebeurd als je dan vertel wat de broeders deden je wordt meegenomen naar een kamer daar betaste hij mij hij haalde zijn geslachtsdeel ( penis ) en stak hem in mijn mond hij hield mijn hoofd stevig vast hij kwam klaar terwijl ik bijna stikte en moest alles door slikken en dit heb ik vaker meel gemaakt dit zijn een van die dingen als je s,avond in bed lag en je moets naar de wc durfde je dat niet bang dat je een nachtbroeder tegen kwam die je mee nam dan plaste je maar in bed en dat liever voor een pakslaag kreeg dan dat je met de broeder mee ging en als je s ,nachts in bed ligt kwam de broeder iemand van het bed halen die een kamertje op de slaapzaal zat werkte niet mee dan werd je op bed je pymabroek naar beneden getrokken en kreeg je met een pantoffel op je kont geslagen je werd daar verkracht aangerand misbruik en geslagen en dat 7 lange jaren lang toen ging je vergoed naar huis daar ging het verder met mijn stiefvader wat een leven

Thijs de LeeuwBHIC zei op 12 februari 2022 om 07:56 uur

Onvoorstelbaar, afgrijselijk.. Paar van de dingen die bij het lezen door het hoofd schieten. Je hebt het lef om te zeggen hoe het zit, hoe het is gegaan. En je hebt die hulp gezocht, ik hoop dat deze veel voor jou kan betekenen. Ik zeg het nog eens onvoorstelbaar hoe het moet zijn om dit al zo lang met je mee te dragen. Dank!! voor het reageren Jan.

a rokven zei op 28 augustus 2022 om 21:49 uur

Van 1962 tot en met 1968 niks als gruwelijk heden en ellende meegemaakt

Heidi zei op 29 augustus 2022 om 09:23 uur

Schrijnende verhalen, steeds meer...
Wat mij nu ook pijn doet, is dat er niemand voor ons opkomt. BNN'ers gaan over de scheef, en heel Nederland voert 'actie'. Maar wie komt er op voor de groep die door de kerk misbruikt zijn? Niemand, en dat raakt me zo diep. Mijn man breekt iedere keer weer als hij de tv aan zet....
Sterkte allemaal.....

adwin mathon zei op 14 september 2022 om 19:38 uur

Er Zijn Mensen bewoners die weten wie ik ben, ik ga hier niet vertellen dat ik een site heb over jeugdcentrum de vliert de meeste weten dit ook wel, zo ook van de verhalen die nu ook hier verteld worden, ik zelf heb een andere tijd mee gemaakt op de vliert, maar zo ook werd mij deze verhalen verteld, ik heb er wel iets mee gedaan heb naar die verhalen geluisterd en leden met elkaar over deze gebeurtenis de gelegenheid geven er met elkaar over te spreken, ik weet dus van deze verhalen ook ik heb vele verhalen verzameld en samen gebracht op een website ik wil niemand van hier daar heen brengen maar voor wie wil kan ook daar dit soort verhalen lezen daar lezen https://jeugdcentrumdevliert.wordpress.com/st-jozeshuis/ mensen van hier die nu al dit soort verhalen beschrijven zouden ook vast die mensen herkenen waarvan ik dan de verhalen heb, daar echter reageren denk niet dat dat zin heeft zoals het hier wel zin heeft, de krabbels van toen zijn zo van 2009 er zal denk ik niet meer op gereageerd worden een groepsite er van besta nog altijd wel, maar de meeste wel weten van die site, ik ben hier niet om leden te werven, ik wilde alleen maar even laten weten dat vele bewoonsters van het st jozeshuis veel meer van dit soort verhalen hebben al veel langer dan nu wat dan nu verteld word Ook ik heb met verbasing naar al die verhalen geluisterd en ook ik vind het verschrikkelijk wat de bewooners daar hebben mee gemaakt

Jan verhees zei op 15 september 2022 om 07:45 uur

Na alles wat ik heb meegemaakt krijg je een kleine vergoeding van 5000 euro als je dit nu doet wat ze mij hebben aangedaan gaan ze de bak in voor langere tijd het is een druppel op een hete plaat wat je krijgt een goed koope afkoop maar mijn leven is verwoest

Jan zei op 17 januari 2023 om 16:23 uur

Nu 70 jaar ik kom er niet van af wat ze mij hebben aangedaan ik wil het liefst openbaar maken op tv in een praat programma en heel Nederland laten weten wat voor tijd ik heb meegemaakt als je nu hoort op de tv over schrijendgedrag worden ze aangeklaagd wegens misbruik waarom toen terwijl ze dat wisten niks aan hebben gedaan ik schaam mij niet om het te vertellen wat zij en de overheid mij hebben aangedaan

Paul Cloosterman zei op 19 januari 2023 om 13:11 uur

Per toeval vond ik deze website maar helaas ook geen goed woord van de paters van vroeger.ik weet nog wel dat hier misbruik was rond 1956 toen ik tien jaar was,ik denk dat een jongen een vorm van autisme had maar dit achteraf gezien dan.omdat hij erg druk was werd hij te schande gezet en moest ik kijken dat een pater hem rustig maakte zogenaamd,ik had er toen nog geen benul van dat dit misbruik was maar wel raar dat een pater hem aftrok ik dacht dat die pater te goeder trouw was pas toen de jongen klaarkwam zag ik de angst in zijn ogen ik denk dat het door de spiertrekkingen kwam omdat hij heftig ging schokken als het ware.als je gedwongen moet kijken naar misbruik vergeet je dit het hele leven niet meer,dus ik kan niet anders zeggen dat we vroeger een vreselijk tijd hebben gehad bij sint joseph in den bosch.

Jan zei op 19 januari 2023 om 16:56 uur

Ik was 6 jaar en ging toen naar het st.jozefhuis was in 1959 daarvoor kwam ik van de nonnen af als baby zijnde hebben mij 6 jaar opgevangen

J.van Wetten zei op 20 januari 2023 om 07:15 uur

Ik lees zojuist dat van Paul Cloosterman ik zat op Sint Joseph rond negentienzestig.Vermoedelijk was er de kunde toen nog niet hoe met jongens met een beperking om te gaan.ik heb nog meegemaakt dat iemand die zich onrustig uitte in de groep meegenomen werd en als je twee keer gewaarschuwd was in de groep omdat je je niet goed gedraagt had was je verplicht om naar de straf wat hij kreeg te kijken zoals dat misbruik wat jij omschrijft,toen ik dertien jaar was werd ik voor het eerst geconfronteerd met deze vorm van misbruik ik was helemaal de kluts kwijt omdat ik nooit verwachtte dat een pater hiertoe in staat was maar de werkelijkheid heeft de rest van mijn leven getekend

Paul Cloosterman zei op 20 januari 2023 om 16:17 uur

Als kind besef je het niet en vertrouw je erop dat je in veilige handen ben bij een volwassen iemand.passief toekijken is minstens zo erg omdat je nog niet doorhebt wat voor een impact het heeft hoe iemand reageert tijdens seksueel misbruik en de gevolgen daarna.

Peter Hofman zei op 21 januari 2023 om 09:33 uur

Goedemorgen,
Veel herken ik hiervan en heb genoegdoening van de latere excuses die gedaan zijn.Ik begrijp dat nog niet alles verwerkt is en geeft maar aan wat een indruk het gemaakt heeft.
Zo herken ik veel verhalen van lotgenoten die gebruikt werden omwille perversiteit door ontremde paters

Bart Coenen zei op 9 april 2023 om 13:23 uur

Afgrijselijk deze memories van de oud ingezetene kan er kotsmisselijk van worden wat ons is aangedaan in het verleden.

Marleen zei op 19 juli 2023 om 09:17 uur

Als ik de recente verhalen lees en dit aan mijn man laat zien wil hij er amper op reageren zo vreselijk is het geweest daar,
Toen ik hem leerde kennen heeft hij het mij uitgelegd hoe het daar was.

adje rokven zei op 19 juli 2023 om 19:36 uur

sorry maar jullie me weer wakker geschud
De dingen die gebeurt zijn in de jaren 60 zijn bijna niet geschikt om openbaar op het net te gooien.
ik weet dat de schoften die me dat hebben aangedaan inmiddels allemaal wel overleden zijn.
Of ze in de hemel nu verblijven! dat kan ik moeilijk geloven.

Ad Rokven zei op 29 augustus 2023 om 20:49 uur

krijg dit nooit meer verwerkt,meer kan ik niet zeggen hierover

Heidi van den Bogaard zei op 29 augustus 2023 om 21:21 uur

Heel veel sterkte Ad. Ook mijn man raakt het niet kwijt en zal het de rest van zijn leven met zich mee moeten dragen.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.