Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Juvenaat van de Priesters van het H Hart

Kloosters

Veel “jongeren van toen” uit Bergen op Zoom zullen met de Priesters van het H. Hart te maken hebben gehad. De congregatie hield zich immers intensief bezig met onderwijs en jeugdwerk.

Foto: BHIC, collectie Provincie Noord-Brabant
Foto: BHIC, collectie Provincie Noord-Brabant


Op 6 december 1900 openden de Priesters van het H. Hart in Bergen een juvenaat. Ze woonden voorlopig in een huis aan de Wouwsestraat. Daarna verhuisden ze naar het oude gildehuis Driekoningen aan de Kaai. 

Op 29 januari 1903 kochten ze aan de Antwerpsestraatweg grond voor een klooster, dat al op 29 september van dat jaar werd betrokken. Het werd in neogotische stijl gebouwd door architect Quirinus Horsten Pzn. uit Bergen op Zoom. Oorspronkelijk was er een kleinseminarie, een internaat voor toekomstige priesters. De schoolafdeling werd uitgebreid met een gymnasium, het Gymnasium Juvenaat, later gevestigd aan de pater Dehonlaan.

In 1923 kwam er een neogotische kapel, in 1924 een zijvleugel, beide naar plannen van Jacques van Groenendael.

Het begin van de Eerste Wereldoorlog betekende voor het Juvenaat eerst inkwartiering van Nederlandse soldaten en later van Belgische vluchtelingen. In juli 1942 werden de gebouwen in Bergen op Zoom gevorderd door de Duitse bezetter. De bewoners werden verspreid over diverse instellingen in het land. In januari 1945 werden de bewoners van het noviciaat in Asten opgevangen in het Juvenaat, omdat dat gebouw was gevorderd door Engelse officieren. Een paar dagen later moest echter ook het Juvenaat zelf worden ontruimd en werd er geëvacueerd naar Putte en Liesbosch. 

Foto: BHIC, collectie Provincie Noord-Brabant
Foto: BHIC, collectie Provincie Noord-Brabant


Behalve met onderwijs hield de congregatie zich in Bergen op Zoom sinds 1945 bezig met het Sint-Franciscus Liefdewerk. In het clubhuis, onder leiding van een pater, werd de jeugd opgevangen. Aanvankelijk jongens en meisjes apart, maar later gemengd. Werkte men in het begin met vrijwilligers, later namen professionele krachten het werk meer en meer over. Het eerste ‘patronaat’ stond aan de Blauwehandstraat, vanaf 1951 werd een pand aan de Goudenbloemstraat gebruikt.

In 1956 werd de naam Sint-Franciscus Liefdewerk omgezet in ‘Ons Bergen’. Naast de jeugd werd ook de buurt doelgroep. Maar de katholieke invloed slonk en in 1973 werden ‘Ons Bergen’ en het Juvenaat ontkoppeld.

Verder groeide de rol van de priesters in het reguliere pastoraat vanaf 1982. Tot die tijd was hun rol meestal beperkt tot het waarnemen voor pastoors die tijdelijk afwezig waren of het invallen bij kerkdiensten.

In 1985 werden de werkzaamheden in het gebouw aan de Antwerpsestraatweg gestaakt en verhuisden de paters naar de Buitenvest. Het gebouw kwam leeg te staan. In 1991 begon de sloop: eerst de kapel en de zijvleugel en in 1993 was het hele gebouw afgebroken. Alleen het ‘bruderhuis’ uit 1964 is blijven staan.

13

Reacties (13)

Romain van Schaik zei op 10 maart 2019 om 23:19 uur

Ik heb er van 1985 tot 1991 opgezeten. Een fantastische tijd gehad. Ben nog steeds kwaad dat ze dit prachtige neogotische gebouw gesloopt hebben. De architect was notabene een Bergenaar.

Marilou NillesenBHIC zei op 11 maart 2019 om 11:21 uur

Bedankt voor je duidelijke berichtje, Romain! Kun je zeggen wat je tijd daar zo bijzonder maakte?

Jan Zwaard zei op 21 november 2020 om 16:52 uur

Ik was op het Juvenaat van 1954 tot 1962. Heb er een mooie tijd gehad, ben nog steeds dankbaar voor de muzikale (zanger en viool)vorming waar ik nog steeds actief en passief veel plezier aan beleef. Het behalen van het staatsexamen gymnasium alpha kwam mij later in het bankwezen goed van pas.

Beatrijs Van Oostveen zei op 14 december 2020 om 00:46 uur

Jan Zwaard, heb je toevallig les gehad of op het Juvenaat gewoond met Bab van Oostveen?

Beatrijs zei op 14 december 2020 om 00:48 uur

Ik heb nog foto's uit de periode dat mijn vader op het Juvenaat woonde...

Thijs de LeeuwBHIC zei op 14 december 2020 om 10:45 uur

@Beatrijs: benieuwd naar die foto's! Zou je ze ons kunnen sturen naar internaten@bhic.nl? Dan kunnen we ze, als je wilt, aan deze pagina toevoegen, en misschien ook wel aan deze pagina: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/juvenaat-heilig-hart-in-bergen-o…
In welke periode verbleef je vader trouwens op dit juvenaat?

Harry van Berkel zei op 1 juni 2022 om 13:48 uur

Een reactie op het bericht van Beatrijs van Oostveen, dochter van indertijd "pater "van Oostveen. Ik zat als student op het juvenaat van 1953-1960 en heb in dier jaren o.a. les gehad van Bab van Oostveen. Een bijzondere man en ik was gek op zijn lessen "nederlands." Uw vader is, neem ik aan al gestorven?

Hanneke Wetzeler zei op 13 juli 2022 om 10:35 uur

Mijn vader heeft in de jaren 40 en 50 op het juvenaat gezeten. Zijn naam was Tjeu Wetzeler, Stanislaus. Hij is tot priester gewijd, heeft er volgens mij klassieke talen gegeven. Heeft er nooit met mijn moeder en zusje en mij over gepraat.
Is er iemand die hem gekend heeft?

Thijs de LeeuwBHIC zei op 25 juli 2022 om 14:19 uur

Beste Hanneke, naast de mail ook hier een reactie. Je zou deze vraag ook voor kunnen leggen aan de vereniging van oud-leerlingen van de Priesters van het H. Hart. Zij hebben een eigen website: https://www.oudleerlingenscj.nl/ en contactgegevens vind je hier: https://www.oudleerlingenscj.nl/contactformulier Zij hebben toegang tot een heel netwerk van oud-seminaristen en ik heb goede hoop dat zij je met iemand in contact kunnen brengen. Ik hoop dat dit wat oplevert. Hartelijke groet en succes met het onderzoek,

Theo Rensman zei op 14 december 2022 om 17:02 uur

Een berichtje voor Hanneke Wetzeler. Ik meen vrij zeker te weten dat ik je vader heb meegemaakt in Bergen op Zoom. Neem svp contact op via de email, dan kunnen we het er over hebben

Thijs de LeeuwBHIC zei op 19 december 2022 om 10:26 uur

Dank voor het reageren Theo. Ik heb Hanneke hierover gemaild, zodat ze contact met je kan opnemen.

Harry van Berkel zei op 19 december 2022 om 23:25 uur

Ook ik (student in BoZ van 1953-1960) heb je vader gekend Als je wilt overleggen, Hanneke, kun je via de e-mail contact opnemen.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 27 december 2022 om 11:13 uur

Hallo Harry, dank voor het reageren. Ik heb Hanneke via de mail op de hoogte gebracht.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.