Bovenstaande beschrijving is niet helemaal juist. De witte villa (voormalig jachthuis) in een bosrijke omgeving betreft de locatie Boslust bij Bergen op Zoom (Zoomland). Het generalaat van de congregatie was de statige villa naast het station Oudenbosch (Sancta Maria), later in een villa aan de Bosschendijk, nu -2019- in een pand aan de Markt (nr. 84), en op termijn elders in Oudenbosch.
Het juvenaataan de Bosschendijk is intussen omgebouwd tot een appartementencomplex. Ook het resterend deel van het belendend Groot Juvenaaten de voormalige kapel (foto) zijn nu appartementen.
Bij het juvenaat bevond zich de MULO-school van de broeders.

@René: volgens mij is er inderdaad wat door elkaar gaan lopen in de beschrijving. Over beide witte villa's hebben we trouwens een kloosterverhaal, dus die heb ik gelijk even naast elkaar gelegd. Witte villa in Oudenbosch: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/generalaat-sancta-maria-de-witte… Over Boslust: https://www.bhic.nl/ontdekken/verhalen/broederhuis-huize-boschlust-in-b…
De beschrijving zal worden aangepast. Heb je zelf trouwens nog op deze kostschool (of een andere in Brabant) gezeten? Bedankt voor je reactie.

In ons gezin (zelfstandig ondernemer) was het vanzelfsprekend dat je naar kostschool ging; mijn oudste zus naar Aarle-Rixtel, mijn jongste zus naar Best en mijn oudere broer naar Oudenbosch (Klein + Groot Juvenaat).
Dus op mijn 11de (vroege leerling) mocht ik, als jongste uit het gezin, mij in augustus 1967 melden op het Klein Juvenaat in Oudenbosch. Mijn ouders hadden daarvoor gekozen omdat het kleinschalig was en de ‘kost’ niet slecht was ;-) Mijn broer had daar net de ‘kweekschool’ verlaten.
Hier heb ik een prachtige tijd gehad; leuke, aardige huisgenoten, veel tafeltennis en biljarten, voetballen op de cour en op het toneelpodium, waar de TV stond, naar Paulus de Boskabouter + Sport in Beeld kijken.
In de eerste week mochten we dan naar Boschlust op de Wouwse Plantage voor een kennismakingsweek. Aansluitend begon dan de school; in mijn geval de Pastoor Hellemons Mulo. Hier hoorde dan uiteraard ook de (verplichte) studie-uren bij; jij achter een klein bureautje, en de broeder op een verhoging achter zijn lessenaar. En dan ’s avonds naar je chambrette op de slaapzaal met lange wasbakken.
Wat minder was, waren de keren dat je naar huis mocht: alleen met de schoolvakanties (herfst, kerst, paas en grote). Dus tot de herfstvakantie niet thuis geweest. Maar op een gegeven moment raakte je daar aan gewend en ging je bij bakker Buys negerzoenen scoren; een hele doos beschadigde voor 10 cent. Of naar de bakkersschool waar de gebakjes ook niet te duur waren. Maar ook met de fiets naar het Bosbad in Hoeven om een middagje te zwemmen.
Maar na dit eerste jaar werd (ten minste) het Klein Juvenaat gesloten en moest er dus een oplossing gezocht worden. Die werd gevonden bij dezelfde broeders, en wel op Saint Louis, aan de andere kant van het spoor (voor vervolg zie Saint Louis).

De benaming is onjuist. Het moet zijn: Juvenaat van het H. Hart. Dat is het langwerpige gebouw met het rode pannendak. Via een overdekte verbindingsgang was het verbonden met het Groot Juvenaat, waar de kapel (1e etage) deel van uitmaakte. Dit Groot Juvenaat, waar ook de keuken en de afwaskeuken was gevestigd was weer via een tussenbouw verbonden met Sancta Maria (de villa). In 'mijn tijd' was het Generalaat een vrijstaand pand aan de Bosschendijk (hoek Bosschendijk / Beukenlaan).
Nog een leuk detail: in het souterrain van Sancta Maria bevond zich een kluis. Broeder econoom/archivaris had hiervan de lange sleutel met dubbele baard, en de code (voor mij destijds een zeer intrigerend cijferslot). De kluis diende voor de opslag van het archief. Als hij hier moest zijn en de zware kluisdeur open stond werd middels een verlengsnoer het licht ontstoken.
Hij vertelde mij dat dit moest omdat de kluis volledig luchtdicht was, en er dus geen elektra in de wanden aanwezig was (pijpen/schakelaar).

Sancta Maria was inderdaad geen internaat. In het pand bevond zich een grote ontvangstruimte (waar je binnenkwam via de statige buitentrap en het bordes) een aantal kamers van de broeders, de broeder-refter en ruimtes voor administratie.
In het souterrain was de afwaskeuken, de broodkeuken en een kelder de (voormalige) stookruimte. Ook in het souterrain: een doka. In de ruimte waar die kluis was dronk het huishoudelijk personeel en de tuinman altijd koffie.
Ook interessant: de zolder. Een ruimte over het gehele pand, waar destijds Broeder Erich (Bruno Ernst ofwel Hans de Rijk) een ruimte had afgescheiden als werkplaats voor het slijpen van spiegels voor astronomische kijkers.
Via de 'tussenbouw' kwam je de kapel binnen of ging je via een trap naar boven naar het koor van de kapel met het orgel.
Het is gebeurd dat enkele jongens zich een toegang hadden gebaand naar de zolder van de kapel, de klepel van de kapelklok hadden 'ingepakt' in een conservenblik, en genoten van het gezicht van de broeder die de volgende morgen -zoals gewoonlijk- de klok ging luiden.

Duidelijk, René en nogmaals dank voor alle informatie die je ons geeft. Zoals je ziet wordt de tekst er tussendoor op aangepast. Niet altijd zo snel als we zouden willen, maar het gebeurt wel : ) En weer een mooie anekdote als afsluiter. Tja, het blijven jongens hé ondanks alle nadruk op gehoorzaamheid. Ik vind het nog best wel een originele grap; hopelijk kon de broeder 'm ook nog een beetje waarderen (zal wel niet!)

Bedankt voor je mooie bijdrage, Paul. Elf jaar klinkt toch erg jong om zo naar kostschool te gaan, maar misschien maakte de vanzelfsprekendheid binnen jullie gezin dit minder zwaar? De herinneringen die je hebt - van het sporten tot aan de beschadigde negerzoenen - klinken prachtig, fijn dat je terugkijkt op zo'n mooie periode van je leven.

Dan ga ik nu verder lezen op Saint Louis ;)

https://www.bhic.nl/page/41020#214039#121652b2ca66b0ec012bb34fc3c2c86a9…

Mijn vader heeft in ongeveer 1910-1915 op Saint Louis gezeten. Zijn ouders woonden in Leiden. Is er nog iets uit die tijd en specifiek over mijn vader te vinden?
Zijn naam: Henk (HBA) van Ulden

Bedankt voor je mooie bijdrage, Paul. Elf jaar klinkt toch erg jong om zo naar kostschool te gaan, maar misschien maakte de vanzelfsprekendheid binnen jullie gezin dit minder zwaar? De herinneringen die je hebt - van het sporten tot aan de beschadigde negerzoenen - klinken prachtig, fijn dat je terugkijkt op zo'n mooie periode van je leven.

Dan ga ik nu verder lezen op Saint Louis ;)


https://www.bhic.nl/page/41020#214039#121652b2ca66b0ec012bb34fc3c2c86a9…

Hallo B. van Ulden, dank voor je berichtje. Ik kan me voorstellen dat je benieuwd bent naar die periode. Mogelijk kom je op deze manier verder:

https://westbrabantsarchief.nl/collectie/archieven/details/NL-BozWBA-ra….

Succes met je zoektocht!

@René: dank voor de correctie en je aanvulling. Gaan we het verhaal op aanpassen. En een leuk verhaal over die kluis, ik begrijp wel dat zoiets je bijblijft na al die jaren. Bedankt voor het delen ervan.

In 1994 promoveerde Dr. J.P.A. van Vugt aan de Radboud Universiteit Nijmegen op een onderzoek naar de werkzaamheden van vijf Nederlandse onderwijscongregaties van broeders en fraters in de periode 1840 - 1970. In dit boek beschrijft Joos van Vugt vijf Nederlandse onderwijscongregaties, waaronder drie Brabantse: de Broeders van Oudenbosch, de Fraters van Tilburg en de Broeders van Huijbergen. Het is een interessant en tegelijk goed leesbaar boek dat een goed inzicht biedt in de betekenis van deze congregaties voor het onderwijs in Nederland.
Zie Joos van Vugt, Broeders in de katholieke beweging. Nijmegen 1994, ISBN 90 70504 48 0. Het boek is nog steeds te koop. Het kan ook (legaal) worden gedownload via de onderstaande link.
https://ru.on.worldcat.org/oclc/1029608542

Hartelijk dank voor deze inhoudelijke aanvulling, Pim. Een goede tip voor een ieder die hierover meer te weten wil komen.

Helaas is er toch weer een misverstand(je) m.b.t. het Generalaat. Was het eerst de witte villa tegenover het station, daarna de villa (met de naam Generalaat) op de hoek Bosschendijk-Beukenlaan. Op internet vind je dat deze villa onlangs verkocht is en nog steeds met de naam 'Generalaat' is getooid.
Het huidige gebouw dat als generalaat dienst doet is Markt 84 (hoek Lollestraat). Binnen afzienbare tijd wordt een andere locatie betrokken.

Gaarne wilde ik het een ander toelichten van 5-6 jaren die daar op school ben geweest v.a plus minus 8 jaar broeder Bonefatiës als jullie belang heb
Jaren op de klein cour gespeeld ook voetbal velden en noch meer te vertellen slaap zalen Groetjes Andrë

@René: bedankt en geen probleem, juist goed dat je het aangeeft en ons scherp houdt! Ik zal de tekst aan de hand van je opmerking nog eens onder de loep leggen.

@André: welkom op de site! We zouden het heel fijn vinden als je wat meer zou willen vertellen over dit internaat, hoe jouw verblijf was. Eigenlijk wat je zelf al aangeeft: hoe jullie je vrije tijd doorbrachten, hoe het er op de slaapzaal aan toe ging... en ga maar door. Over dat dagelijkse leven, vanuit het oogpunt van de leerling, weten we eigenlijk nog maar heel weinig.

Dank voor jullie reacties, René en André. Goed dat je eea duidelijk maakt wat betreft het Generalaat, René. Heel verhelderend en duidelijk, bedankt daarvoor.

En André, begrijp ik goed dat je 8 jaar was toen je daar heen ging? Dat moet toch niet eenvoudig zijn geweest, lijkt me. Hoe kijk je terug op die tijd?

Ik denk dat André op de verkeerde plek is. Het Juvenaat was een internaat voor jongens die broeder wilden worden. Je kwam na de lagere school op het Juvenaat, dus zo met 12 jaar. André heeft waarschijnlijk op Saint Louis gezeten. Daar was ook 'de kleine kant' in de Mariabouw, met de kleine cour (beneden naast de kapel). Daar kwam je via een tunneltje vanaf de grote cour (voor de kapel). In de Mariabouw verbleven de kleine kinderen (weet het niet zeker, maar ik denk vanaf een jaar of 6).
Ik zal nog reageren op de vraag van Thijs, maar dan uiteraard de situatie op het Juvenaat.
PS: hoe kan ik fotomateriaal naar jullie sturen?

@René: leuk! Je kunt die foto's scannen en versturen naar het e-mailadres info@bhic.nl, o.v.v. juvenaat H. Hart. Wij voegen ze dan graag aan het verhaal toe.

Bij toeval kom ik op deze site terecht
ik was juvenist en ben op boslust begonnen aan mijn opleiding
Ik ben geboren in wouw 24-12-1940.
De lagere school was 5 jaar in wouw en daarna op de broederschool St Marie in roosendaal, daar was het onderwijs beter.
Daarna werd ik "geroepen" naar de broeders in oudenbosch na de mulo heb ik 2 jaar kweekschool gedaan.
Vooral het voetballen op albano vond ik fijn.
Toen ik van het juvenaat afging, heb ik schriftelijk cursus bouw gevolgd en ben daarna in roosendaal gaan werken bij een bouwbedrijf.
Al spoedig ben ik een tegelzettersbedrijf gestart en na enkele jaren had ik 100 tegelzetters in dienst.
Ik deed grote werken zoals alle tunnels betegelen in nederland.
Mijn laatste werk was het vliegveld zanentem in brussel met 25.000 m2
Uitgevoerd met mapei lijm van de familie mariotti
Leuke tijden
P.A.Heijnen
Brasschaat

Hallo Piet en dank voor je reactie. Mooi om te lezen dat je zo'n goede tijd hebt gehad op dit internaat. Onder andere op die kostschool is dan eigenlijk het fundament gelegd van al die latere grote werken in je carrière - kennis, vaardigheden en ik neem aan ook een bepaalde levenshouding, arbeidsethos... Zijn er behalve het voetballen nog meer dingen die je te binnen schieten die het zo'n leuke tijd maakten?

En begrijp ik het goed dat je dus aanvankelijk "roeping had" en broeder wilde worden?

Graag zou ik willen weten of wanneer mijn vader op het internaat heeft gezeten in Oudenbosch. Wellicht zijn er zelfs nog foto's van.
Mijn vader is al geruime tijd overleden. Mijn vader is uit een verhouding is geboren. Wij als dochter hebben dus nooit de juiste achternaam gehad.
Mijn vader:
Nicolaas Josephus Keet geboren op, 1 juni 1921 te Zandvoort.
Moeder van mijn vader: Alida Wilhelmina Dral
De Vader van mijn vader is dus onbekend,, Keet is dus niet juist geweest maar mijn vader stond wel onder deze naam ingeschreven in dit internaat.

Mijn vraag is het volgende. Wie heeft destijds deze kosten voor het internaat op zich genomen. Mijn oma was niet rijk en wij denken dus dat het iemand is geweest waar mijn oma destijds een verhouding mee heeft gehad. Wij weten wel dat het iemand is geweest uit Den Haag. Beginnend met de letter R in de achternaam. Wellicht een franse naam dat zou best mogelijk kunnen zijn. Zo zou ik er achter kunnen komen wie zijn echte vader was.

Er moeten toch nog inschrijvingen van zijn of betaal gegevens en dus namen. In die tijd was
dat denk ik toch vrij duur een internaat en men schreef alles op.
Mijn vader was ongeveer 6 jaar dus dit moet rond 1927 zijn geweest. Ik meen dat hij
2 jaar daar op kostschool heeft gezeten. Het kan ook zijn hij ouder was vanaf 12 jaar

Wie o wie kan mij iets vertellen over deze tijd?

Maaike Keet

Maaike, waarschijnlijk heb je het over het internaat Saint Louis (en niet over het juvenaat). Je kunt informatie vinden bij het Westbrabantsarchief te Bergen op Zoom. Zie: www.westbrabantsarchief.nl (Archief van het Instituut Saint Louis (kostschool / internaat) te Oudenbosch, 1870-2001).

Dag Maaike,

Ik begreep eerst niet goed waarom je vader Keet heette en niet Dral, maar ik ben op onderzoek gegaan(online). Je vader is binnen 10 mnd. na de scheiding van je grootmoeder met haar eerste man dhr. Keet geboren, en met heette dan nog naar de wettige echtgenoot van de moeder.
Is er ooit ook een persoonskaart bij het CBG in Den Haag van je vader aangevraagd?
Pas volgend jaar(privacy-wet) is het een eeuw geleden dat je vader geboren is, anders zou je misschien zijn geboorteakte kunnen inzien, mogelijk heeft de biologische vader aangifte gedaan.
Mvg.

Je vader heeft van 09-09-1927 komende vanuit A'dam tot 07-02-1930 op het internaat gezeten, en vertrok toen naar Zandvoort. Hij was erg jong.
www.wiewaswie.nl

ok dank Norah,
weet jij wie deze kosten op zich heeft genomen? is daar ook documentatie over?
Hoor het graag nog waar ik dit kan vinden. Gr. Maaike

Dag Maaike,

Ik zou het echt niet kunnen zeggen, we hebben het hier over bijna honderd jaar geleden. Ik zag dat je grootmoeder hierna nog twee maal getrouwd is geweest, mogelijk door de tweede man? Allemaal gissingen.
Heet je vader nooit een naam gehoord van zijn moeder?
De site die René vermeldde, is dacht ik het enige bij wie je kunt aankloppen.
Mvg.

Dank, voor jullie berichten,

inderdaad het gaat over het internaat.
het is zo dat Keet niet de biologisch naam is dat heb ik al uitgezocht, hij stond wel vermeld idd in het bevolkingsregister maar dit is dus onjuist. mijn oma was zwanger toen zij twee maande zwanger was van mijn vader, automatisch heette je dan Keet, laatst genoemde echtgenoot. zij is pas in 1923 met Rooswinkel getrouwd dus dat kan ook niet zijn vader zijn geweest. Mijn moeder weet ook veel v deze geschiedenis want hij vertelde veel aan haar.
Ook heeft mijn vader mijn oudste zus verteld dat zijn moeder een verhouding had met iemand uit den Haag, een rijke familie met een deftige naam De naam weet ik niet alleen de letter R. Dit was in de jaren '90. zij heeft er nooit iets mee gedaan, ook was het nog in predigitale tijd. Ik heb recentelijk contact met mijn zus hierover opgenomen echter dit is alles wat ze nog weet.
Het is ook waarschijnlijk een franse naam want mijn oma was vaak te vinden in Menton en had een rijkelijk leven, ze werd door iemand dus onderhouden.
Het is idd allemaal gissen, echter ik heb een achternaam die niet van mij is en daar wil ik vanaf. beter laat dan nooit.
Dat internaat is naar alle waarschijnlijkheid de oplossing, wie werd dat bekostigd? Daar was niet gratis maar duur zeker voor die tijd. of heb ik het mis?

Mijn vader is door een arts aangegeven, F Stoppelaar. Keet is niet zijn biologische vader.

Door toeval op deze side gekomen. Interessant! Ik ben nl op mijn twaalfde in 1954 naar Saint Louis gegaan en ben 3 jaar daarna naar het |Juvenaat gegaan waar ik de Mulo heb afgemaakt. Toevallig heb ik van de Juvenaat-tijd nog wel wat foto's omdat ik een eigen camera had. Ik zel binnenkort scannen en opsturen
vriendelijke groeten,
Gerhard

Door toeval op deze side gekomen. Interessant! Ik ben nl op mijn twaalfde in 1954 naar Saint Louis gegaan en ben 3 jaar daarna naar het |Juvenaat gegaan waar ik de Mulo heb afgemaakt. Toevallig heb ik van de Juvenaat-tijd nog wel wat foto's omdat ik een eigen camera had. Ik zel binnenkort scannen en opsturen
vriendelijke groeten,
Gerhard

Door toeval op deze side gekomen. Interessant! Ik ben nl op mijn twaalfde in 1954 naar Saint Louis gegaan en ben 3 jaar daarna naar het |Juvenaat gegaan waar ik de Mulo heb afgemaakt. Toevallig heb ik van de Juvenaat-tijd nog wel wat foto's omdat ik een eigen camera had. Ik zel binnenkort scannen en opsturen
vriendelijke groeten,
Gerhard

Dwalen we niet af???
Dit is toch een pagina over het Juvenaat?

Gerhard doet hier een bijzonder vriendelijk aanbod om over zijn tijd op het Juvenaat nog foto's aan ons op te sturen; dat zouden we zeer op prijs stellen. Alvast bedankt!

Mijn opmerking heeft betrekking op de eerdere berichten inzake het internaat (Maaike).

Zo rond 1959 zat ik een aantal jaren op het Juvenaat in Oudenbosch, en heb goede herinneringen aan die tijd. De Mulo, met fijne leraren zoals Broeder Boudewijn (Frans), Erich (Algebra & meetkunde gaf hij uit zijn eigen boeken), Clemens of Clementinus (tekenen) en, ik weet niet alle namen meer, lessen in geschiedenis, zelf een film maken, schoolreisje naar Waterloo, hoe maak je een leuke verrassende klassefoto etc. Natuurlijk ook biljarten, en voetballen op de cour. De kennismakingsweek in Boschlust, daar was ik al meer op kamp geweest als lid van het St Louiskoor uit Rotterdam. Ik herinner mij de ontspannen sfeer, de sfeervolle versieringen in de kersttijd, de met gekleurd zand opgefleurde paden in de tuin voor de jaarlijkse processie, de retraite dagen. Een fietstocht met de klas langs verschillende kloosters. Op vrije middagen was er een keuzemenu: voetballen, fietsen, zwemmen in Bosbad Hoeven, tuintje werken (die vijver in de voortuin hebben wij gegraven! met als loon een sigaretje, het waren andere tijden). Bijzondere herinneringen heb ik aan broeder Ivo (kleermaker) een lieve zorgzame man altijd in voor een praatje tijdens zijn avondrondje over de cour.
Toen ik eens niet naar huis kon tijdens de paasvakantie omdat ik ziek was heeft br Boudewijn zijn platenspeler in mijn chambrette neergezet en heeft mij zo kennis laten maken met de Matheus van Bach, telkens kwam hij juist op tijd de trap weer op om de plaat te keren of een nieuwe op te zetten. Het was een verpletterende kennismaking met Bachs muziek. Ik ben Boudewijn daar nog altijd heel dankbaar voor. Ik heb ook mijn eerste pianolessen (er waren drie pianokamers) op het Juvenaat gehad, en ook wel eens op het orgel in de kapel gespeeld. Over dat orgel is wel veel meer te vertellen. Het werd oorspronkelijk gebouwd de Arnold Graindorge in 1822 voor een kerk in Venlo. In Oudenbosch stond het dwars op het koor. In 1968 is het gesloopt (foei broeders toch!) Gelukkig in 1969 werd het door orgelmaker Vermeulen als orgel met twee klavieren en vrij pedaal opgesteld in Rotterdam.
http://reliwiki.nl/index.php/Rotterdam,_Bandeloodijk_320_-_Emma%C3%BCsk…
En ja toeval bestaat niet, toen het orgel in Rotterdam in 1969 nieuw was opgesteld heb ik jarenlang wekelijks op zondag er op kunnen spelen. Mijn meisje woonde daar, wij zijn er getrouwd en ook de doop van onze kinderen werd door het orgel opgeluisterd. Het was een heerlijk instrument, met een uitgesproken karakter (trompet) en bijzonder geschikt voor Franse barok.
Ik vind het achteraf wel mooi om via deze site nog eens mijn waardering voor de Broeders van St Louis te kunnen uiten en een kleine bijdrage te leveren aan de beschrijving van Het Juvenaat.

Zo rond 1959 zat ik een aantal jaren op het Juvenaat in Oudenbosch, en heb goede herinneringen aan die tijd. De Mulo, met fijne leraren zoals Broeder Boudewijn (Frans), Erich (Algebra & meetkunde gaf hij uit zijn eigen boeken), Clemens of Clementinus (tekenen) en, ik weet niet alle namen meer, lessen in geschiedenis, zelf een film maken, schoolreisje naar Waterloo, hoe maak je een leuke verrassende klassefoto etc. Natuurlijk ook biljarten, en voetballen op de cour. De kennismakingsweek in Boschlust, daar was ik al meer op kamp geweest als lid van het St Louiskoor uit Rotterdam. Ik herinner mij de ontspannen sfeer, de sfeervolle versieringen in de kersttijd, de met gekleurd zand opgefleurde paden in de tuin voor de jaarlijkse processie, de retraite dagen. Een fietstocht met de klas langs verschillende kloosters. Op vrije middagen was er een keuzemenu: voetballen, fietsen, zwemmen in Bosbad Hoeven, tuintje werken (die vijver in de voortuin hebben wij gegraven! met als loon een sigaretje, het waren andere tijden). Bijzondere herinneringen heb ik aan broeder Ivo (kleermaker) een lieve zorgzame man altijd in voor een praatje tijdens zijn avondrondje over de cour.
Toen ik eens niet naar huis kon tijdens de paasvakantie omdat ik ziek was heeft br Boudewijn zijn platenspeler in mijn chambrette neergezet en heeft mij zo kennis laten maken met de Matheus van Bach, telkens kwam hij juist op tijd de trap weer op om de plaat te keren of een nieuwe op te zetten. Het was een verpletterende kennismaking met Bachs muziek. Ik ben Boudewijn daar nog altijd heel dankbaar voor. Ik heb ook mijn eerste pianolessen (er waren drie pianokamers) op het Juvenaat gehad, en ook wel eens op het orgel in de kapel gespeeld. Over dat orgel is wel veel meer te vertellen. Het werd oorspronkelijk gebouwd de Arnold Graindorge in 1822 voor een kerk in Vught. In Oudenbosch stond het dwars op het koor. In 1968 is het gesloopt (foei broeders toch!) Gelukkig in 1969 werd het door orgelmaker Vermeulen als orgel met twee klavieren en vrij pedaal opgesteld in Rotterdam.
http://reliwiki.nl/index.php/Rotterdam,_Bandeloodijk_320_-_Emma%C3%BCsk…
En ja toeval bestaat niet, toen het orgel in Rotterdam in 1969 nieuw was opgesteld heb ik jarenlang wekelijks op zondag er op kunnen spelen. Mijn meisje woonde daar, wij zijn er getrouwd en ook de doop van onze kinderen werd door het orgel opgeluisterd. Het was een heerlijk instrument, met een uitgesproken karakter (trompet) en bijzonder geschikt voor Franse barok.
Ik vind het achteraf wel mooi om via deze site nog eens mijn waardering voor de Broeders van St Louis te kunnen uiten en een kleine bijdrage te leveren aan de beschrijving van Het Juvenaat.

Hallo Ton, Bedankt voor je bericht. Wat mooi dat het orgel naar Rotterdam kwam en dat jij daar weer op kon spelen. Dat kan bijna geen toeval zijn. Was het ook Broeder Boudewijn die je piano heeft leren spelen of was dat iemand anders?

Pianoles werd eerst gegeven door een pianoleraar (uit Oudenbosch??) later door een broeder die toen zelf nog studeerde aan het conservatorium. Van broeder Boudewijn had ik geen pianoles, wel Frans en de muzieklessen op de Juvenaats Mulo. Hij speelde ook orgel en ik herinner mij dat ik mocht helpen als registrant bij een uitvoering van een mis van M. Haydn

Ton memoreert aan een broeder die pianoles gaf en aan het conservatorium studeerde. Dat was broeder Angelo. Zijn hoofdinstrument was trompet. Hij gaf mij ook les op dat instrument. Nog steeds dankbaar daarvoor (richtte als 'trompettist' tijdens mijn studie in Nijmegen een dixielandband op).
Br. Angelo had een probleem bij het afstuderen aan het conservatorium: hij was toen zo nerveus dat hij totaal geen embouchure had en niet kon spelen. Ik weet niet of hij daarna alsnog de studie heeft kunnen afronden.

Broeder Ivo was surveillant op het juvenaat. Ton typeert hem uitstekend. Elke zaterdagmiddag moest je verplicht deelnemen aan een activiteit: sporten. Niet zo mijn ding (voetbal), maar er was altijd een escape: wandelen met br. Ivo. Die vertelde dan altijd tijdens die wandelingen interessante verhalen over de oorlog.

Wederom dank René voor het reageren. Zo krijgen we al een beter beeld van de broeders van dit internaat. Dat zullen indrukwekkende verhalen zijn geweest van broeder Ivo. Hij had, neem ik aan, zelf veel gezien/meegemaakt in de oorlog.

De begane-grondverdieping van het juvenaat bestond uit één grote ruimte. Halverwege was er een kleine afscheiding gemaakt, zodat er twee zalen waren: het reftergedeelte en de recreatieruimte. Daar stond ook het biljard. Aan het uiteinde was een podium, met daarachter de drie pianokamers waar Ton Patings aan refereert.
Er werd veel aan toneel gedaan: elk jaar ook een operette die werd opgevoerd aan het slot van de ouderdag. Meestal geschreven door br. Emmanuel, en muzikaal ondersteund door de componist van de liedjes: br. Ferdinand.
Een bijzondere herinnering heb ik aan de toen gebruikte techniek om de verlichting van het podium te dimmen. Hiervoor werd een variabele weerstand gebruikt die bestond uit een flinke gresbuis die was gevat in een grote aardewerken bloempot, volgestort met beton (de bloempot dus, niet de gresbuis). Op de 'bodem' van de gresbuis was een metalen plaatje gemonteerd, met daaraan een stroomdraad die onderlangs (door het beton) naar buiten werd gevoerd. De buis werd gevuld met zout water. De buis werd aan de bovenkant afgesloten door een houten stop, met in het midden een gaatje. In de buis stond een metalen staaf, die net boven de houten stop uitstak. De bovenkant was tot een ringetje omgebogen, en aan de staaf was een stroomdraad en een touw bevestigd. Dat touw voerde langs een aan het plafond bevestigde katrol. Deze constructie werd opgenomen in de stroomkring van de lampen. Er stonden zo twee of drie van die dingen aan de zijkant achter het decor,
Door nu de metalen staaf omhoog te trekken moest de stroom door het water lopen, en werd de weerstand vergroot, waardoor de aangesloten lampen dimden. Er was één nadeel: als dit te lang duurde begon het water in de buis te koken. Vanzelfsprekend bleef je uit de buurt van de omhooggetrokken staaf: levensgevaarlijk!

Broeder Angelo kon mooi Chopin spelen. (walsen) Tijdens een kooruitvoering van het Slavenkoor van Verdi speelde hij de begeleiding en mocht ik omslaan. Ergens halverwege vroeg hij fluisterend "waar zijn we?"
Je raakt in die partituur gemakkelijk de weg kwijt tijdens het spelen door de eindeloos zich steeds herhalende nootjes. Wist ik veel , en wachtte met spanning op zijn aanwijzingen wanneer om te slaan. Broeder Angelo moet wel een zekere koelbloedigheid hebben gehad om toch alles tot een goed einde te brengen. Ik hoop dat hij alsnog geslaagd is voor zijn conservatorium examen.

Mooie verhalen weer, René en Ton. Leuk die anekdote over het assisteren / souffleren van Br. Angelo en wat een verhaal zeg over die constructie om de lichten te dimmen, begrijpelijk dat de details ervan je nog zo helder voor de geest staan. Allebei bedankt!

Elke schooldag was er een 'vieruurtje'. In de refter werd dan een houten bak neergezet met daarin een aantal gesneden broden, flink wat pakjes chocoladeboter en messen voor het smeren. Natuurlijk was dit binnen de kortste keren een puinhoop: meerdere pakjes boter geopend en verspreid over de tafel. Wel een heerlijke lekkernij na een schooldag.

Dank voor je bericht A.R. Bosch. Niet verkeerd, zo'n afsluiting van de schooldag. Ik neem aan dat leerlingen met corveedienst de boel mochten opruimen?

Halverwege de begane-grondzaal stond een leestafel, bestaande uit twee schuine vlakken (omgekeerde V) met bovenaan verlichting (TL). Die vlakken waren nodig om de forse ingebonden Katholieke Illustraties op te kunnen leggen. In die tijdschriften waren alle advertenties die ook maar iets lieten zien van bijv. BH's, corsetten etc. uiterst zorgvuldig zwart gemaakt. Geen erotische prikkels (?) voor de toekomstige broeders!

Haha aan alles werd gedacht! : ) Bedankt voor weer een leuke aanvulling René.

Eens per week was het 'wasdag'. Alle jongens liepen dan (met hun handdoek-rol/ schoon ondergoed en zeepdoos) onder begeleiding van br. Ivo naar de doucheruimte onder de kapel van St. Louis. Elke douche had slechts 1 kraan. De temperatuur van het water werd geregeld door br. Ivo middels een grote mengkraan. Hij hoorde wel aan het geroep of het te warm of te koud was. De douchetijd was kort. Daarna weer terug naar het juvenaat.
Op de tweede verdieping was de slaapzaal. Aan beide uiteinden een batterij wasbakken (alleen koud water). Er was een luik waar je je vuile was in kon mikken. Dat viel dan door een koker naar beneden in een container. In alle kleding (en overig goed) was een nummer ingenaaid. Het schone wasgoed werd door br. Ivo en Martinianus keurig gesorteerd. Zo vond je dan op de tafels in de refter jouw stapeltje weer terug.

Gaarne wilde ik het een ander toelichten van 5-6 jaren die daar op school ben geweest v.a plus minus 8 jaar broeder Bonefatiës als jullie belang heb
Jaren op de klein cour gespeeld ook voetbal velden en noch meer te vertellen slaap zalen Groetjes Andrë

Halverwege de begane-grondzaal (scheiding refter- en recreatiegedeelte) bevond zich de radio. Ik weet het niet zeker, maar denk dat het zo'n grijze draadomroep-luidspreker was met dito keuzeschakelaar en volumeregelaar. Elke zondagmiddag tegen vijfen dromde de groep voetballiefhebbers (de meeste jongens) dan samen op dat punt. Voetbaluitslagen!
Er was altijd grote rivaliteit tussen de Amster- en Rotterdammers, iets wat ook tot uiting kwam in het juich-volume bij winst van de betreffende club.

Het plein voor het juvenaat werd aangeduid met 'de cour'. Waarschijnlijk nog een overblijfsel van de tijd dat het Frans op St. Louis de voertaal was. Des te merkwaardiger is het feit dat het schuurtje op de uiterste hoek van de cour werd aangeduid als 'de gudang' (erfenis van de werkzaamheden van de broeders in Nederlands Indië).
In de gudang stond een kleine werkbank met daarop bevestigd een zware professionele blikopener. Die werd gebruikt om bodems uit lege blikken te draaien (een vrije-middag-activiteit). De platgeslagen blikken + deksels werden dan weer verkocht voor de missie'.'

Aan het eind van elke herfst was een leuke activiteit: bladeren harken. De bomen rond het voetbalveld zorgden voor een flinke klus. Onder leiding van Bart de tuinman werden kruiwagens vol naar de composthoop gereden.

In welke tijd werd er hier nog Frans gesproken?

Norah: vraag beantwoord op pagina St. Louis.

De keuken was gesitueerd in het bouwgedeelte tussen het Groot Juvenaat en de (aangebouwde) villa Sancta Maria (zie foto). De maaltijden werden met een kar door de verbindingsgang naar het Juvenaat gereden. En de afwas ging ook zo retour. 's Middags werd er warm gegeten. Nu gebeurde het soms dat er (zoals we het toen noemden) 'zwervers' waren. Dan moest je voor elke persoon een bord warm eten klaarmaken en uitreiken. Ze mochten niet in de verbindingsgang komen, behalve als het regende. De maaltijd werd dus buiten, bij het mariabeeldje, genuttigd.









De keukens









Het Mariabeeldje

De afwas was altijd een gezellige toestand. In het souterrain van de villa (zie kader foto) was de afwaskeuken. Aan de muur was een enorme betegelde bak gemetseld die gevuld werd met warm water. De bak stak een stuk uit, zodat je er met zeker vier man aan kon werken. Een grotere groep droogde af. Wel was het zo dat als er de vorige dag haring was gegeten, de vorken nog steeds iets naar vis geurden.

Vanaf begi schooljaar 1952- 1953 tot en met september 1953 was ik "juvenist" op het juvenaat van het Heilig Hart in Oudenbosch. Uit mijn haargroei herinner ik mij nog een aantal namen; Theo Bontes uit Huisduinen of Den Helder, Fons Halsema woonde aan de Da Costakade in Amsterdam, Jan Hohenkerk woonde aan één van de Helmerstraten in Amsterdam, Wim Kalf uit Rotterdam, Jongenelen uit Oudenbosch, een mondharmonica spelende Sint-Willibrorder, Hannes Bakker uit Stadskanaal als ik het goed heb,Martin Zurlohe uit Laren, waar ik ook zelf vandaag kwam.
Misschien zijn er lezers, nu na bijna 70 jaar, die nog belangstelling hebben voor kennis uit mijn geheugen van die tijd.

Bedankt Theo voor deze bijdrage. Een flink aantal namen heb je nog paraat. Ik ben wel benieuwd naar je verhalen uit deze tijd. Daar gaan dan hopelijk oud-juvenisten weer op reageren. Hoe zag een dag op het juvenaat er destijds uit en hoe waardeer je deze opleiding / opvoeding achteraf? Heeft deze veel invloed gehad? Hartelijke groet,

De eerder genoemde broeder Angelo voetbalde altijd fanatiek mee op de cour van het Juvenaat. Apart gezicht, zo'n voetballer in een wapperende toog. Zo gebeurde het een keer dat iemand de bal in de dakgoot van het Juvenaat schoot. Angelo begaf zich naar de zolder, klom uit het kleinde dakraam, maar wierp de bal niet naar beneden, nee, hij schoot. Levensgevaarlijk!
Veel later, tijdens een reunie met (oud)broeders vertelde hij me dat hij hem toch wel (achteraf) bewust was van het grote risico dat hij nam. Bij de voetballende juvenisten had hij natuurlijk wel zijn onverschrokken reputatie gevestigd.

Zoals je ziet op de foto boven (br. Clementinus dirigeert tijdens de zangrepetitie) staat er op een hoog statief een enorm boek met zangtekst en boven de lettergrepen cijfers. Dit cijfer-notenschrift was makkelijk te interpreteren. 1=do, 2=re, etc.
Onlangs verkocht ik op marktplaats zo een bundel met bekende liedjes met cijfercodes. De koper wilde dit zo graag hebben dat hij 's avonds nog een lange autorit ervoor over had. Dit bevreemdde mij, maar hij verklaarde dat deze bundels vrij zeldzaam zijn, en dat het gebruikt ging worden door iemand die knopaccordeon speelde, waarvoor dit systeem blijkbaar uitermate geschikt is.
Terzijde nog een kleine correctie: br. Clementinus is nooit Algemene Overste geweest.

Bedankt René voor weer een mooie anekdote over de broeders. En fijn om zo wat meer context bij de foto van broeder Clementinus als dirigent te hebben. Het bijschrift is nog aangepast, dank ook voor de correctie.

Op de eerste etage was de studiezaal. Aan de korte kant buitenzijde waren twee broederkamers en een aantal toiletten. Deze zaal besloeg ongeveer de helft van de oppervlakte van deze etage. De andere helft was de zgn. 'kleine slaapzaal'. Eens in de zoveel weken kwam Kees (de kapper) zijn opwachting maken. Hij richtte dan zijn 'salon' in in de kleize slaapzaal. Tijdens de studie-uren kon je dan je haar laten knippen.
Elke zaterdag was er een uur 'vrije studie'. Dan kon je aan de slag met bijv. je postzegelverzameling etc. Ook ging dan het 'snoepwinkeltje' open: de surveillerende broeder verkocht dan diverse versnaperingen.
Hij had een schrift waar je 'banktegoed' werd bijgehouden (als je na de vakantie terugkwam moest je je zakgeld inleveren).
Controle: brieven naar huis moesten in open enveloppe worden ingeleverd.
Bij die twee broederkamers was ook een kastenwand met de 'bibliotheek'. Elke zaterdag kon je tijdens de vrije studie daar een nieuw boek uitkiezen. Ik kan me nog herinneren dat de boeken met Pim Pandoer (De Heks van 's-Heerenberg) sterk in trek waren: je moest geduld hebben.

Bedankt René, en heb je ze uiteindelijk kunnen lezen ? De boeken van Pim Pandoer? Waar ik trouwens ook benieuwd naar ben; kende de kapper slechts één soort jongenskapsel of mocht je ook nog wensen hebben ?

Uiteindelijk kreeg je toch een kans om het meest populaire boek te kunnen lezen.
En de kapper: een aardige man die open stond voor wensen van zijn klanten. Mijn eerste ervaring met een brylcreem-kapsel.

Wij mochten vroeger de boeken van Pim Pandoer niet lezen, weet nog steeds niet waarom.

@René, oh geweldig; een brylcreem kapsel (echt vet :) ).
@Norah, heb je ze later nog gelezen misschien?

Jawel, Marïet, maar ik vond er niet veel aan.

Het verbieden van het lezen van het boek was dus spannender dan het boek zélf mogen lezen!

Een vaste medewerker van het Juvenaat was Hubertus (Bart) Bierbooms (6 juli 1917 - 27 februari 1996), die hier van 1931 tot 1982 als tuinman werkzaam is geweest. Zijn werkplaats bevond zich nabij de grote volière, aan de zijkant van het oude jachthuis, in het souterrain aan de kant van de spoorlijn. Cornelia Helena (Cor) Dam (16 augustus 1920 - 31 maart 1993), met wie hij op 13 september 1944 was gehuwd, was geruime tijd (in ieder geval in de jaren 60 en 70) verantwoordelijk voor de huishouding van het Juvenaat.

Dank, Maurits, voor deze aanvulling! Heb je zelf trouwens nog op dit internaat gezeten of komt de interesse erin - of in ieder geval dhr. Bierbooms - elders vandaan? Hartelijke groet,

Hallo Thijs,
In mijn schooltijd was ik woonachtig in Oudenbosch. Ik was dus niet intern bij de broeders, maar bezocht alleen de scholen waaraan zij leiding gaven. Voor sommige lessen betekende dit, dat je naar lokalen van het juvenaat werd gestuurd.
Het gezin Bierbooms kende ik via mijn moeder, die oorspronkelijk uit Oudenbosch kwam. In 1981, toen Bart Bierbooms - tamelijk uniek - zijn 50-jarig jubileum bij de broeders vierde, heeft er een stukje over hem in de krant gestaan. Ik zou dat, als er belangstelling voor bestaat, samen met een portretfoto van hem, kunnen toesturen (maar dan moet ik wel even weten hoe en waar ik dat kan doen).
Hartelijke groet,
Maurits

Ah, zo! Dank Maurits voor de toelichting. De portretfoto en het krantenartikel kun je sturen naar info@bhic.nl o.v.v. Juvenaat van het Heilig Hart in Oudenbosch. Dan komt het bij mij terecht en plaats ik het hier bij je reactie.

Na 3 jaar Klein Juvenaat ging je door naar het Groot Juvenaat. Dit was gevestigd in de aanbouw van de kapel. De refter annex recreatiezaal bovond zich op de begane grond onder de kapel. De leiding over het Groot Juvenaat werd (in mijn tijd) gebvormd door Br.Clementinus (directeur) en Br. William, die tevens kok was (samen met Leo Goedemans). Br. Clementinus had een halfronde kamer onder de kapel. In de aanbouw was de stookruimte voor de CV, een ruimte met pianokamers, en de grote studiezaal met de kamer van Br. William. Boven was de slaapzaal, verdeeld in 2 zalen, met in het midden de slaapkamer van Br. William. Aan de courzijde batterijen met wastafels.
Vanuit het Groot Juvenaat trok je elke dag naar St. Louis om lessen te volgen aan de Bisschoppelijke Kweekschool. Op het Groot Juvenaat werd je veel vrijer gelaten dan op het Klein Juvenaat. Ik herinner me nog de consternatie toen ik eens na de grote vakantie als eerste van alle juvenisten met een brommer aan kwam zetten. Met mijn vakantiewerk in Den Helder een tweedehands Berini Sport gekocht. Ook voor de leiding van het Juvenaat was dit een nieuw fenomeen, waar nog duidelijk aan gewend moest worden (en regels worden opgesteld). Daarna volgden er meer van dit soort tweewielers.

Op een gegeven moment kwam Br. Ludwinus (de directeur van het Klein Juvenaat) in de recreatiezaal van het Groot Juvenaat langs met een of ander elektronisch apparaat waaraan een koptelefoon was verbonden. Het bleek een radio-ontvanger te zijn. Eén voor een liet hij ons de koptelefoon opzetten (je hoorde muziek), keek je aan, en haalde een schakelaartje over. Je wist niet wat er gebeurde: er ging een nieuwe wereld voor je open: STEREO.

Maurits P. Samson stuurde ons onderstaande portretfoto van Bart Bierbooms en een krantenartikel van 2 juli 1981 over deze tuinman. Waarvoor dank! (Klik op de afbeeldingen om ze te vergroten.)

1. Bart Bierbooms. Deze portretfoto werd geplakt in het programmaboekje voor het 40-jarig jubileum van Bierbooms op 25 september 1971, gevierd op Sancta Maria.

2. Krantenartikel 2 juli 1981. Op de foto zien we, naast Bierbooms, ook zijn vrouw Cor (zij is jarenlang op Sancta Maria werkzaam geweest) en op de achtergrond een zus en een tante van haar.

René Bosch stuurde ons deze foto’s van het Juvenaat H. Hart in Oudenbosch, waarvoor dank!

1. Koks en huishoudelijke staf

2. Verbindingsgang Juvenaat

3. Vijver voortuin Juvenaat

4. Zicht vanuit slaapzaal Groot Juvenaat naar Pagnevaartweg

5. Zicht vanuit slaapzaal Groot Juvenaat naar Pagnevaartweg

In het artikel van Theo Calis staat de naam vermeld van Wim Kalf. Volgens mij heette hij Wim Kalb.
In een kranten artikel las ik dat er momenteel (december2023) nog een algemeen overste is van 84 jaar oud. Zo oud ben ik nu ook. Weet iemand wat zijn naam is, misschien heb ik hem gekend

Nou Piet, dat klopt niet. De huidige algemene Overste is br. Cees van Dam (geb. 2 mei 1950).

Bert Hartman nam contact met ons op na het zien van deze foto (ingezonden door René Bosch. Over een van de jongens, Siemen Ruiter (liggend, rechtsvoor, later veilingbestuurder) schreef hij namelijk het levensverhaal “Zelf aan zet”, met daarin ook hoofdstukken over het Juvenaat Heilig Hart:

Operette-uitvoering Don Quichotte op het juvenaat in 1961 (foto ingezonden door René Bosch)

“De verhalen die ik over Oudenbosch lees op de diverse historische sites zijn heel herkenbaar en vertonen veel overeenkomsten met de herinneringen van Siemen en hoe hij zijn tijd daar heeft ervaren”, laat Bert weten.









Voor een indruk hieronder het begin van het eerste hoofdstuk:




Oudenbosch zorgt voor grote metamorfose




Eigenlijk is Siemen voorbestemd om naar de Lagere Tuinbouwschool te gaan. Niet dat hij trek heeft in de driejarige opleiding, maar hij wil immers tuinder worden. Tot er op een dag een pater op school komt die een film vertoont over het zendingswerk en hulp aan arme kinderen. In het Brabantse Oudenbosch is daar een opleiding voor, vertelt hij aan de leerlingen. “Dat leek mij ook wel wat, broeder worden. En ik zou tegelijk ook iets van de wereld zien. Waar dat nieuwsgierige vandaan kwam, weet ik niet precies. Vader zei dat ik mocht gaan, als ik dat echt wilde. Ja dus! Hij was niet teleurgesteld, maar heeft later nog wel eens gezegd dat het hem wel verraste, omdat ik toch een echte tuinder was. Dat hij er niet tegenin is gegaan, heeft waarschijnlijk ook te maken met het feit dat hij wel doorhad dat zoiets bij mij geen zin had. Daarvoor was ik waarschijnlijk toch te vastberaden en opstandig.”




Siemen wordt door vader Cor naar de trein gebracht en maakt vervolgens in zijn eentje de reis naar Oudenbosch met enkel een koffer vol kleren. “Ik keek uit naar het avontuur. Ik was met vader natuurlijk al eens naar Amsterdam geweest. Daar moest ik nu overstappen. Zo moeilijk was dat allemaal niet. Dat ik pas met Kerst weer terug zou gaan, maakte me niet zenuwachtig. Ik had mijn besluit genomen en dan was dit de consequentie. Achteraf heeft het me gevormd. Mijn zelfstandigheid komt daar voor een deel vandaan, het voor mezelf opkomen. En heel belangrijk: ik heb daar voor het eerst ook zelf ervaren dat ik me in mijn eentje kon redden.”




Praktische informatie:




Het boek komt niet in de boekhandel te liggen. Op basis van voorinschrijving (die sluit op maandag 18 november) wordt de oplage bepaald.


https://www.fierdoorhartman.com/zelfaanzet. Het boek kost 32,50 euro (exclusief verzending) en wordt na inschrijving in december geleverd.




Meer informatie: https://www.fierdoorhartman.com/zelfaanzet




Zie ook het mini-interview zoals dat in Nieuwe Oogst heeft gestaan (weekblad van de land- en tuinbouworganisatie LTO Noord):


https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2024/10/31/biografie-landbouwbestuurd…