Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Huize Sancta Clara in Zevenbergen

Kloosters

De Zusters van de HH. Harten , de Franse zusters in de volksmond, openden hun pensionaat in 1905 in Villa Waterloo. Deze villa was oorspronkelijk gebouwd voor de directeur van de suikerfabriek Azelma.

Villa Waterloo (foto: BHIC / Frans van de Pol, 2012)Maar het pensionaat werd geen succes. Dat de zusters vasthielden aan de Franse taal en gebruiken zal daaraan hebben bijgedragen. Uit een rapport (1914) rijst het beeld van weinig aansluiting bij de lokale gemeenschap en weinig belangstelling vanuit het het Generaal Kapittel van de congregatie.

Of de pupillen veel van de moeilijkheden hebben gemerkt? Uit de memoires van een van hen, mevrouw Goverde-Assmann, blijkt dat niet.

Toch werd het internaat in 1924 bij gebrek aan leerlingen gesloten. De zusters zijn toen vertrokken.

De gemeente besloot het pand met de grote tuin van de Stichting Sancta Clara te kopen. In 1925 werd het na een interne aanpassing als gemeentehuis ingericht.

Pupillen van het pensionaat (bron: Oud Nieuws, 2017) Nadat een nieuw gemeentehuis in gebruik was genomen besloot men het pand in 1980 te renoveren voor de vestiging van het Streekarchivariaat Nassau Brabant.

In Oud Nieuws, tijdschrift van heemkundekring "Willem van Strijen" uit Zevenbergen, verscheen in 2017 een artikel van Ebo Roek over het klooster-pensionaat en de memoires van mevrouw Goverde-Assmann. Klik hier of op de foto hiernaast om het uitgebreide verhaal te lezen.

Bronnen

J. Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant, Alphen a/d Maas, 2010

E. Roek, Het pensionaat Sancta Clara van de zusters van de HH Harten, in: Oud Nieuws, Periodiek van de Heemkundekring "Willem van Strijen" te Zevenbergen, 37 (2017) nr. 1

Foto's

  1. Villa Waterloo (foto: BHIC / Frans van de Pol, 2012)
  2. Pupillen van het pensionaat (bron: Oud Nieuws, 2017). Klik op de foto om het artikel in Oud Nieuws te bekijken

[Dit verhaal is aangepast op 7 december 2017. Redactie]

7

Reacties (7)

Kees JCPA Goverde zei op 5 juli 2017 om 13:49 uur

Beste Paul, ik ben laatst in het kloosterarchief van de HH.Harten in Cuyk geweest en vond daar artikelen en foto's waarvan je inderdaaad kunt zeggen dat het allemaal niet zo succesvol was. Daarnaast heb ik een persoonlijk verslag van mijn moeder als tegenhanger weten te vinden die in de jaren 1921-1924 op dit pensionaat heeft gezeten en een positief beeld weet te schetsen in haar periode. De Heemkundekring "Willem van Strijen" in Zevenbergen heeft er een artikel aan gewijd in haar Periodiek "Oud Nieuws".

Paul HuismansBHIC zei op 6 juli 2017 om 08:01 uur

@Kees Goverde. Dat is interessant. Want eigenlijk is het verhaal over wat er in zo'n internaat of klooster gebeurde natuurlijk boeiender dan het verhaal over de "stenen'. Ik zal het artikel eens opzoeken. Weet u nog in welke jaargang het verslag van uw moeder heeft gestaan?
Met vriendelijke groet

Kees JCPA Goverde zei op 6 juli 2017 om 15:30 uur

Paul, je hoeft het artikel niet op te zoeken, ik zou je hét digitaal bestand kunnen toesturen, of het boekje van de Heemkunde waar het artikel in staat, maar dan per post, wat je wilt?! Groet.

Paul HuismansBHIC zei op 7 juli 2017 om 08:20 uur

Kees Goverde en ik hebben buiten de website om contact over dit artikel.

Erry Pieters-Korteweg zei op 28 juli 2018 om 11:31 uur

Is er ergens te vinden wie er buiten de zusters gewerkt hebben in dit pensionaat vanuit Zevenbergen zelf?

Kees JCPA Goverde zei op 28 juli 2018 om 12:32 uur

Beste Erry, Bij mijn laatste bezoek aan het Erfcentum Kloosterleven in Cuyk, waar o.m. het archief van de zusters van HH. Harten wordt bewaard, heb ik niets kunnen vinden over leken die daar gewerkt hebben. Ben je specifiek naar iemand op zoek die daar evt. gewerkt heeft? Laat mij dat dan even weten misschien komen we daar verder mee.

Erry Pieters-Korteweg zei op 28 juli 2018 om 14:40 uur

Degene die ik zoek is mijn oma; Erkenraadje Sijgje Schouwenburg. Na het overlijden van haar moeder in 1907 in 's Gravendeel is ze op tienjarige leeftijd gaan wonen bij een oudoom en -tante in de Stationsstraat/ later Zandweg.
Het verhaal gaat dat ze gouvernante bij een notarisgezin was en er is een foto waar ze strak met een boek op de foto staat. Ook dat ze Frans sprak en net zo streng voor haar kinderen was als een leerkracht. En het huis waarin ze dan gewoond zou hebben bij dat notarisgezin staat er nu nog, prins Hendrikstraat 1, schuin tegenover villa Waterloo.
Bij zoeken naar akten die dit verhaal zouden kunnen staven lopen we vast. Vooral omdat we veronderstellen dat ze dan bij dat gezin in huis geweest zou zijn. Maar dat kunnen we niet vinden. Ze heeft tot aan haar trouwen ingeschreven gestaan bij deze oudoom en -tante. Daarin is geen enkele mutatie geweest. In 1918 overlijdt de oudtante en 14-12-1921 haar oudoom. Twee weken later vertrekt ze van dat adres.
De ene notaris (Eschweiler) uit die periode was ouder en woonde alleen en zeker niet in dat huis.
De tweede notaris Goderie heeft ook niet in dat huis gewoond. Hij woonde eerst op de Haven en later op de Markt. Hij had een inwonende dienstbode die trouwt in oktober 1917 tien dagen voor de man zelf trouwt. Hij krijgt drie kinderen; 1918, 1924 en 1926. Mijn oma trouwt in 1922. Dus ook dat lijkt niet te kloppen.
Daarom zoeken we nu verder in de richting van dat ze Frans sprak. Ze moet bij haar oudoom en -tante vlakbij villa Waterloo gewoond hebben. Dus we vroegen ons af of ze daar gewerkt zou kunnen hebben en op die manier Frans geleerd zou hebben omdat de zusters alles in het Frans deden.
Volgens mij komen we met die notarissen echt niet verder.
Dan is er nog de richting van dat huis naast het spoor schuin tegenover villa Waterloo. Die richting willen we ook nog uitzoeken.
Vandaar mijn vraag dus of er mensen uit Zevenbergen werkten op het pensionaat.
Hoor graag van u,
Erry Pieters-Korteweg

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.