Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Gasthuis en moederhuis van de Franciscanessen van Breda

Kloosters

Al in 1455 werd in het gehucht Haagdijk een gasthuis voor dertien oude mannen ingericht. In 1819 huurde mr. Ingenhousz het kleine huis aan de Haagdijk voor de verzorging van arme zieken. Omdat het al snel te klein bleek kocht hij het huis van de familie Wallendaal.

Met enkele uit België afkomstige zusters werd een nieuwe congregatie gevormd en in 1826 betrokken de zusters Franciscanessen Alles voor Allen het gasthuis. In mei 1841 besloot men de naburige woning van hovenier Lips af te breken om er vier ziekenzalen, een doodshuis, twee afzonderlijke vertrekken, een kapel en achttien cellen te laten bouwen door aannemer Th. Mol. De belendende huizen Het Vergulde Molenijzer en Sint Joris werden afgebroken en vervangen door een spreekkamer en rectorswoning, die aansloten aan de ziekenzalen.

In 1851 begon architect P.J.H. Cuypers met de bouw van een nieuwe kapel, die al snel moest worden vergroot, in 1871 zelfs voor de tweede maal. In 1862 gingen de zusters voor weeskinderen zorgen, die ook onderwijs van hen kregen. In 1875 werd het klooster uitgebreid en de kapel opnieuw gerestaureerd.

Voormalig gasthuis aan de Haagweg (collectie Franciscanessen Alles voor Allen)
Foto: Voormalig gasthuis aan de Haagweg (coll. Franciscanessen Alles voor Allen)

In 1889 kochten de zusters de tuin en woning van hovenier Van Boomars. Zo was het terrein groot genoeg om in 1892 met de bouw van het Sint Elisabethziekenhuis aan de Leuvenaarstraat 91 te beginnen.

Architect P.J. van Genk ontwierp het gebouw, dat in 1894 in gebruik werd genomen. Er waren keukens, een refter en een ziekenzaal voor de zusters in opgenomen. De oude Cuyperskapel werd afgebroken voor een nieuwe kapel van Van Genk, die 29 januari 1896 werd ingezegend.

Op 19 maart 1896 kwam er een vleugel bij voor een moderne operatiekamer. Twee jaar later werden de oude panden gesloopt en bouwde architect P. J. van Genk een nieuw ziekenhuis en klooster: de gevel was 96 meter breed en er waren twee achtervleugels. Op een terrein ernaast werd in 1907 het Piusgesticht gebouwd, dat de zusters verlieten in 1980.

In 1952 verplaatsten de zusters het moederhuis, maar deze panden bleven in gebruik als verpleeg- en verzorgingshuis voor bejaarden.

Architectenbureau Mens & Pruyn uit Vught bouwde tussen 1973 en 1978 wederom een nieuw gebouw aan de Leuvenaarstraat 91. Alle bestaande gebouwen zijn gesloopt, behalve de zuidwestvleugel, de kapel, een verbindingsgang en de boerderij, die werden gerenoveerd. Architectenbureau Molenaar & Pruyn ontwikkelde een plan om hier een modern verzorgings- en verpleeghuis te bouwen.

Bron: J. Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant, Alphen a/d Maas, 2010

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.