Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

De Zusters van O.L. Vrouw van het Cenakel FC

Paters & Nonnen

De Congregatie van O.L. Vrouw der Afzondering in het Cenakel, kortweg ook wel Zusters van het Cenakel genoemd, werd in La Louvesc (Ardèche) in 1826 gesticht door Marie Victoire Couderc (moeder Thérèse, 1805-1885). Ze werd in 1970 heilig verklaard.

Onder druk van de antiklerikale politiek in Frankrijk, weken de zusters in 1905 uit naar het buitenland en vonden een onderkomen in Brussel. Vandaaruit volgde de stichting van een Nederlandse vestiging in Tilburg in 1908.

Drijvende kracht achter deze stichting was zuster Eleonora Houben (1854-1924). De congregatie stelde zich tot doel met name vrouwen tot bezinning te brengen via het houden van retraites met geestelijke oefeningen in de geest van de H. Ignatius van Loyola.

De Nederlandse afdeling was aanvankelijk gehuisvest in het huis van de familie Houben op Koningshoeven. Hoewel een aardig begin, was dit huis eigenlijk te klein om retraites te houden voor grotere gezelschappen, wat wel de bedoeling was. Het christelijk geloof moest immers breed verbreid worden onder vrouwen uit alle rangen en standen van de maatschappij.

De belangstelling voor de retraites die de congregatie verzorgde was enorm en ook de waardering was groot. Per jaar namen er in Tilburg tussen de drie- en vijfduizend vrouwen aan deel. De retraites waren eigenlijk vanaf het eerste begin een succes en bleven tot in de jaren ’50 enorm populair. Daarna werd het wat minder.

De aanleg van de verbinding naar de Rijksweg Tilburg-Breda in 1970 was de directe aanleiding voor de congregatie om de activiteiten te staken. Essentiële elementen als ruimte, rust en stilte waren onvoldoende gegarandeerd. Een aantal zusters vestigde zich in Loon op Zand om daar hun inspiratie, in kleiner verband, met anderen te delen.

De congregatie had in Nederland alleen kloosters in Noord-Brabant: Loon op Zand (De Castellanie) en Tilburg (klooster en Retraitehuis Cenakel). Kloosters buiten Nederland waren er in Australië, België, Bosnia-Herzegovina, Brazilië, Canada, Engeland, de Filippijnen, Frankrijk, Ierland, Italië, Madagaskar, Nieuw-Zeeland, Noord-Amerika en Zwitserland.

Foto’s
Marie Victoire Couderc, moeder Thérèse (1805-1885). Bron: Wikimedia.
Zuster Eleonora Houben (1854-1924), eerste novice/oprichtster klooster Cenakel. Fotograaf: Fotopersbureau Het Zuiden. Bron: Regionaal Archief Tilburg, fotonr. 009332.
Tilburg, Zusters van Onze Lieve Vrouw van het Cenakel, interieur van het Cenakel, 1953. Fotograaf: A.C. Teuns, Tilburg. Bron: Regionaal Archief Tilburg, fotonr. 009342.
Zusters van Onze Lieve Vrouw van het Cenakel luiden de klok van het Cenakel. Fotograaf: A.C.Teuns, Tilburg. Bron: Regionaal Archief Tilburg, fotonr. 009340.

Bronnen
Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.
Website Notre Dame du Cénacle.
Website Stichting Het Cenakel.

17

Reacties (17)

Henriette Van Den Langenberg zei op 30 oktober 2022 om 13:16 uur

Kan iemand mij vertellen waar de zusters van het Cenakel zijn gaan wonen en waar ik informatie hierover kan krijgen.

Henriette van den Langenberg
Cenakel 66
Tilburg

Norah zei op 30 oktober 2022 om 17:16 uur

Dag Henriette,

Via www.erfgoedkloosterleven.nl kun je over deze orde informatie inwinnen.

Klik je hierboven "De Castellanie" aan, dan zie je dat men daar in 1970 is gaan wonen, en uiteindelijk in 1982 uit dit klooster vertrokken is.
Mvg.

Mvg zei op 9 november 2022 om 16:04 uur

De laatste zusters van het Cenakel hebben nog bij de zusters van Liefde in Tilburg in de kloosterstraat en oude dijk gewoond.
Recentelijk is daar de laatste zuster van het Cenakel overleden.

Henriette zei op 14 november 2022 om 19:07 uur

Hoe lang is dat geleden dat de laatste zuster van het Cenakel is overleden op de Oude Dijk en hoe heette zij?

Thijs de Leeuw zei op 23 november 2022 om 08:30 uur

Beste Henriette, helaas heb ik het antwoord nog niet kunnen vinden. Je zou eens kunnen informeren bij de Zusters van Liefde zelf. Contactgegevens zijn:
Oude Dijk 1, 5038 VL Tilburg
Tel. 013 – 543 31 96
E-mail: provincialaat@scmm-tilburg.nl

Henriette zei op 23 november 2022 om 08:32 uur

Daar ben ik al mee bezig. Dankjewel.

Tiny vd Ven zei op 3 januari 2023 om 21:33 uur

Hoi Henriette. Ik wil graag met je in contact komen. Mijn Tante nu woonachtig in het debacle Noter dame in Lyon is komende 2febr. 90 jaar in het klooster. Zij is religieuze bij deze orde. Maar is overgeplaatst naar Frankrijk. Groetjes stuur aub een reactie.

Thijs de Leeuw zei op 10 januari 2023 om 11:48 uur

Bedankt Tiny voor het reageren. Ik zal Henriette per mail op de hoogte brengen, zodat ze je kan benaderen.

Henriette van den Langenberg zei op 10 januari 2023 om 23:24 uur

Waar kan ik je mee helpen? Wij zijn op zoek naar foto's of oude spullen die refereren aan deze orde. Wij zijn namelijk bezig om een expositie in te richten over deze orde. Kun jij mij daaraan helpen?

Tiny van de Ven zei op 3 mei 2024 om 15:12 uur

Hoi
Recentelijk op zondag 14 april is de laatste nederlandse zuster van het cenakel in Lyon overleden Zr Dymphna van Haaren. geb. 25-04 1915. - 14-04-2024
Zij was de laatste Nederlandse zuster in Frankrijk. (Lyon) Onze tante is 108 jaar mogen worden.

Tiny van de Ven zei op 3 mei 2024 om 15:17 uur

Weet iemand iets meer over deze letter combinatie te vertellen?
R M I of T.
Wat eventueel een herkenning was van deze orde?

Thijs de Leeuw zei op 19 juni 2024 om 15:43 uur

Tiny bedankt nog voor het delen van dit bericht, over uw tante. Wat een prachtige leeftijd bereikt!

Over R.M.I.: deze combinatie kom ik in deze lijst meerdere keren tegen https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_rooms-katholieke_religieuze_gem… (Ik weet niet waar u deze combinatie bent tegengekomen?) in deze lijst kom ik deze combi bijv. niet tegen https://www.ru.nl/kdc/weten/online-naslagwerken/afkortingen-orden/

Misschien reageert hier nog iemand die meer weet? In de tussentijd kunt u deze vraag allicht nog voorleggen aan het erfgoedcentrum Nederlands kloosterleven? Contactgegevens vindt u hier: https://erfgoedkloosterleven.nl/contact/

Wilma van Tuyl zei op 26 november 2024 om 21:59 uur

Dag, mijn tante Nonneke, Mien van Tuyl, woonde ook in het Cenakel. Later is zij of verhuisd naar Loon op Zand of zij heeft gediend als zuster in Helmond bij een pastoor. Dat is niet helemaal zeker. Ik probeer te achterhalen welke van de 2. Later kwam zij in een psychiatrische inrichting in Vught terecht waar ze ook overleed. Heeft oieamnd misschien aanvullende info hierover? Hartelijk dank!

Norah zei op 27 november 2024 om 17:51 uur

Dit is wat lastig, Wilma. Zoals hiervoor ook al vermeld is, probeer het eens bij www.erfgoedkloosterleven.nl
Het kan best zo zijn dat je tante Nonneke(wat een lieve benaming), met andere zusters in Helmond in de pastorie geholpen heeft. Heel goed mogelijk. Er zijn wel dames van deze orde in de zestiger jaren? gaan dienen.
Maar goed, je kunt ook altijd een persoonskaart van haar aanvragen bij het CBG in Den Haag. Daar behoren ook haar woonadressen in te staan. Kan per mail.

In het kort:
Wilhelmina van Tuyl * 05-12-1909 Geffen. + 06-03-1984 Vught.
Ze ligt in Loon op Zand begraven > www.onlinebegraafplaatsen.nl
Maar ik vermoed dat je het laatste wel weet...
Mvg.

Norah zei op 27 november 2024 om 18:02 uur

Correctie:

www.online-begraafplaatsen.nl

Tante Nonneke staat in de index op de achternaam als W. van Tuijl! Dus niet met ygrec.
Ze ligt er samen met een andere kloosterlinge C. Bax; één grafsteen.
Ze zijn in hetzelfde jaar overleden.
Mvg.

wilma van Tuyl zei op 27 november 2024 om 18:05 uur

dank Norah. Ja de y/ ij zorgt altijd voor verwarring. Die wordt door elkaar heen gebruikt. ook in ons gezin. Op haar bidprentje staat het met y.
Ik zoek verder, dank voor de hulp.

Norah zei op 27 november 2024 om 18:12 uur

Graag gedaan, Wilma.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.