Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Het Claraklooster te ‘s-Hertogenbosch

Kloosters

In 1624 zochten de Ongeschoeide Karmelietessen veiligheid in de stad, in een refugiehuis dat ze huurden van de Clarissen. Later verhuisden de zusters naar een pand op de hoek van de Sint Jorisstraat. Tijdens het beleg van ‘s-Hertogenbosch in 1629 moesten ze vluchten. Na enkele maanden kwamen ze terug, om uiteindelijk in 1633 naar Aalst bij Brussel te vertrekken.

's-Hertogenbosch, Claraklooster, 1947. Fotograaf: Fotopersbureau Het Zuiden. Bron: Erfgoed 's-Hertogenbosch, fotonr. 0029413
Claraklooster, 1947 (foto: Fotopersbureau Het Zuiden, bron: Erfgoed 's-Hertogenbosch, nr. 0029413)


Toen het kloosterverbod in 1848 werd opgeheven, besloten de Ongeschoeide Karmelietessen (Theresianen) opnieuw een klooster in ’s-Hertogenbosch te stichten. Ze vonden daarvoor een terrein aan de Clarastraat: de grond van het vroegere clarissenklooster. Op de ruïne van de oude Clarakerk begon in 1870 de bouw van het klooster naar ontwerp van L. Hezenmans uit ’s-Hertogenbosch.

's-Hertogenbosch, Kapel van het Claraklooster, 1947. Fotograaf: Fotopersbureau Het Zuiden. Bron: Erfgoed 's-Hertogenbosch, fotonr. 0016496
Kapel, 1947 (foto: Fotopersbureau Het Zuiden, bron: Erfgoed 's-Hertogenbosch, nr. 0016496)


In 1872 kwam een achttal zusters vanuit Aalst naar het nog niet volledig voltooide Bossche klooster. Twee jaar later konden ze de refter en de recreatiezaal in gebruik nemen. Klooster en de kapel waren in 1879 voltooid.

Bij het complex hoorde ook het grote en deftige buitenhuis van hun weldoener, graaf De Brouchoven de Bergeijck. De zusters verhuurden ruimten in dit huis aan katholieke verenigingen. Bijzonder was de Lourdesgrot in de kapel, de eerste in de stad.

De zusters voorzagen grotendeels in hun onderhoud door de was te doen voor hotels en restaurants e.d. Om meer werkruimte te creëren kreeg het gebouw er begin 1960 een verdieping bij.

De laatste ‘Theresiaantjes’ verlieten ‘s-Hertogenbosch in 1971, na een verblijf van 99 jaar. In afwachting van sloop werd hun pand tijdelijk bestemd voor bewoning door gastarbeiders. Uiteindelijk leverde het uitstel van sloop behoud op: architect E. Hoogenberk restaureerde en verbouwde het klooster in 1983-1985 tot wooneenheden.

's-Hertogenbosch, ingangspoort Claraklooster, 1990. Foto: BHIC, fotonr. PNB001030127
Ingangspoort, 1990 (bron: BHIC, nr. PNB001030127)


De gevel aan de Clarastraat oogt als een reeks eclectische woonhuizen. Tussen beide vleugels ligt een rondboogpoort. Achter deze voorbouw ligt het uiterst eenvoudige klooster, drie sober gedetailleerde vleugels rondom een kloosterhof.

 De kapel sluit de hof aan de westzijde en maakt een gesloten indruk met haar drie spitsboogvensters en roosvensters. Het was een eenbeukige zaalkerk met een driezijdig gesloten koor en zijkoor. De kapel is verbouwd tot woningen, waarbij de bijzondere muurschilderingen deels nog herkenbaar zijn gebleven.

Dat geldt ook voor enkele fragmenten van de in de kapel aanwezige Lourdesgrot. Het complex heeft ook nog een ruime, ommuurde tuin aan de Dieze.

Bron: J. Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant, Alphen aan de Maas, 2010

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.