Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

De Willibrorduskerk in Alphen

RK kerken

Op 7 oktober 1944, toen er zwaar om het dorp Alphen werd gevochten, stortte de spits van de toren op de kerk. In 1945 ontplofte er nog eens een V-2 achter de kerk en dit was de genadeklap voor het gebouw. Het werd onherstelbaar beschadigd.

Foto: G.J. Dukker, Collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 129.384In 1955 werd een nieuwe kerk ingewijd. Tot die tijd was het huidige gemeenschapshuis Den Heuvel in gebruik als kerk. De toren werd hersteld in 1966. Daarmee bleef de toren waarvan de bouw begon in 1500, behouden. De rest van de oorspronkelijke kerk was trouwens al in 1909 gesloopt om plaats te maken voor een ontwerp van J. Cuypers en J. Stuyt.

De Willibrorduskapel (foto: BHIC, Collectie Provincie Noord-Brabant)De kerk is niet toevallig toegewijd aan de H. Willibrord. Het staat vast dat deze apostel van de Lage Landen hier een landgoed had dat hem door een Frankische edelman was geschonken.

Voor die geschiedenis had pastoor W.J.C. Binck (1932-1963) grote belangstelling. Hij was onder meer de grote man achter de oprichting van Brabants Heem. Laat hij nu precies in 1939, toen het 1200 jaar geleden was dat Willibrord stierf, de plaats ontdekken waar de heilige eens op wonderbaarlijke wijze een bron had doen ontspringen! Op die plaats aan de Maastrichtsebaan in Alphen liet pastoor Binck een kapelletje bouwen. Hij hoopte dat Alphen een bedevaartplaats zou worden, maar helaas: de stroom pelgrims is nooit op gang gekomen.

Tot zover het verhaal van de kerk. Wat weet jij nog te vertellen over de geestelijken die het vroeger voor het zeggen hadden in de parochie? Naast de al genoemde pastoor Binck, hieronder op de foto, zou je ook kunnen denken aan de kapelaans die in de loop der jaren aan de Willibrorduskerk verbonden waren. Zo blijkt uit de Piusalmanak dat Binck met ingang van 1949 in zijn pastorale taken werd ondersteund door kapelaan W. Willemen. En wat herinner jij je bijvoorbeeld nog van pastoor P.F. de Leeuw, die de parochie onder zijn hoede kreeg in de jaren zestig?

Je kunt hieronder reageren.

Pastoor Binck (foto: collectie BHIC)
Pastoor W.J.C. Binck (Foto: BHIC, nr. BHC001009352)
Pastoor De Leeuw (foto: collectie KDC)
Pastoor P.F. de Leeuw (Foto: Katholiek Documentatie Centrum, nr. 2a13806)
15

Reacties (15)

will segers zei op 26 januari 2016 om 12:32 uur

Toen de V1 op het kerkhof viel, was het een grote ravage. De graven werden zo goed mogelijk met zand 'gerestaureerd' Wij als overblijvende kinderen kropen door de kapotte schutting en leggen op de verhoogde zandgraven van gevonden kiezelstenen een kruisje.

Mariët BruggemanBHIC zei op 26 januari 2016 om 14:23 uur

Wat een mooi gebaar Will, van jullie als kinderen. Hoe oud waren jullie toen ongeveer?

Jan Broos zei op 17 januari 2022 om 20:43 uur

Weet iemand of er een lijst Pastoors en kapelaans is van de kerk in Alphen?
Ik zou graag willen weten wie er in 1699 daar pastoor was.

Norah zei op 18 januari 2022 om 00:12 uur

De protestanten hadden vanaf 1648 het daar voor het zeggen. De katholieken beleefden in die tijd hun geloof in een schuurkerk.

Jan Broos zei op 18 januari 2022 om 09:53 uur

Hi Norah, dat was mij ook bekend. Maar niet waar de schuurkerk stond. Ben ik ook wel nieuwsgierig naar.

Wat ik zocht was wel een pastoor bij een katholiek huwelijk. Vandaar dat ik op zoek was naar een lijstje\

Norah zei op 18 januari 2022 om 11:50 uur

Dag Jan,

Ik begrijp het. Je kunt ook eens informeren bij:
www.regionaalarchieftilburg.nl
en
www.onsalphenenchaam.nl
Het laatste is de plaatselijke heemkundekring.
Mvg.

Norah zei op 18 januari 2022 om 11:53 uur
Norah zei op 18 januari 2022 om 11:57 uur
Jan Broos zei op 18 januari 2022 om 12:10 uur

Goed idee Norah. Dank je

Mathieu Roelands zei op 29 januari 2023 om 16:22 uur

De Norbertijnen van Tongerlo (B) hadden het patronaatsrecht, dus zal een pater van die orde er pastoor zijn geweest.

HWM Cornelissen zei op 19 november 2023 om 19:55 uur

De Grenskerk stond op de enclave wat nu de wijngaard is op Baarlese Boshoven
Proefschrift uit 1965 DE BELGISCHE ENCLAVES IN NEDERLAND door FA Brekelemans
Daarna was de schuurkerk in de schuur van Carel de Roij die stond wat toen de Paaiengang heette en nu de Nieuwveldweg achter het huis daar is een afbeelding van die je terug kan vinden in het nieuwe boek Religieus erfgoed in Alphen en Riel blad 44

Marilou NillesenBHIC zei op 20 november 2023 om 15:26 uur

Veel dank voor deze toevoeging, HWM Cornelissen, dat geeft meer context. Voor belangstellenden, het proefschrift van FA Brekelmans is ook online te lezen, via de volgende link:

https://repository.ubn.ru.nl/bitstream/handle/2066/107569/mmubn000001_0…

Mathieu Roelands zei op 20 november 2023 om 16:01 uur

De huidige kerk (op de foto boven) is het 3e kerkgebouw op die plaats. Het is herbouwd na de oorlog. De kerk die toen verloren ging stond er nog niet zo lang, in 1910 werd de "nieuwe" kerk opgeleverd als vervanger van de middeleeuwse kerk uit de 13e-14e eeuw die te klein was geworden. Mogelijk waren er nog voorgangers daarvan, maar daarvan werden geen sporen gevonden bij de onderzoeken voor de bouw in 1953.

Bron: 50 Jaar Willibrorduskerk Alphen, Jan van Eijck et al 2005

Mathieu Roelands zei op 20 november 2023 om 16:21 uur

In antwoord op de vraag wie er pastoor was in 1699... Het waren er 2:
tot 15 februari 1699 was Guillielmus Janssens (16/3/1657 Waltwilder-26/4/1699 Herselt).
Na hem Kwam Hugo van den Kerckhoven (geboren Zevenbergen) vanaf 15 februari 1699. Daarvoor was hij pastoor te Chaam vanaf 23 juni 1685. Hugo bleef pastoor tot in 1711, waar hij zich in de Abdij van Tongerlo had terug getrokken, al in 1710 wegens een geschil met de protestante drossaard van Breda over het plechten van de Rooms Godtsdienst...

Bron: handschrift Erens, transcriptie 1978 door streekarchief

Marilou NillesenBHIC zei op 20 november 2023 om 20:32 uur

Dag Mathieu, veel dank voor deze inhoudelijke aanvullingen; dat biedt weer zoveel meer context! Je bent duidelijk goed thuis in deze materie, doe je er onderzoek naar?

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.