Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

De Sacramentskerk in Oss

RK kerken

De Sacramentskerk lag aan de Willem I laan. Het was een modern en sober gebouw, zonder toren, dat werd ingewijd in 1959. In 1983 werd de kerk aan de eredienst onttrokken, waarna het een nieuwe bestemming kreeg als mortuarium. In 1994 werd het gebouw gesloopt.

De Sacramentskerk in Oss
Foto: A.H. van der Stappen, bron: collectie BHIC)

In 1957 kreeg de priester Ath. Baken, die toen 36 jaar was, de opdracht om de pas gestichte Sacramentsparochie te gaan bedienen. Normaal gesproken was dat aan de jonge kant voor een geestelijke om voor het eerst een parochie toegewezen te krijgen, maar bij bouwpastoors kwam dat vaker voor.

Toen hij in de Sacramentsparochie aan de slag ging had bouwpastoor Baken nog geen definitieve kerk. Dat roept de vraag op waar de parochianen in de tussentijd de H. Mis konden vieren.

Pastoor Baken
Pastoor Baken, Cromvoirt 1978 (Bron: collectie BHIC)

Op de tweede foto zien we pastoor Baken in Cromvoirt eind jaren zeventig. Hij kijkt toe hoe burgemeester Van Hövell met een straalpijp een brandweergarage opent. Maar wie bediende de Sacramentsparochie op dat moment?

Reageer hieronder en deel je herinneringen aan de kerk, het leven in de parochie en de geestelijken van vroeger. Ook zoekt het BHIC foto's. Stuur ze naar info@bhic.nl, dan voegen wij ze hier toe en aan onze collectie.

 

 

 

 

 

45

Reacties (45)

john blummel zei op 14 juni 2018 om 08:40 uur

destijds waren de Karmelieten heer en meester in de Sacramentskerk: daar waar pastoor Baken een (figuurlijk) wereldheer was, is deze kerk na zijn vertrek overgedaan aan de Karmelieten. Na fusie met de Jozefparochie is de kerk aan de eredienst onttrokken en uiteindelijk gesloopt.

john blummel zei op 14 juni 2018 om 08:41 uur

de parochianen konden, vooraleer deze Sacramentskerk in gebruik werd genomen, de "mis vieren" in een tot noodkerk omgebouwd deel van een bedrijfshal van Philips....

Thijs de Leeuw zei op 14 juni 2018 om 11:13 uur

Beste meneer Blummel, leuk om u ook op deze pagina aan te treffen. Wederom dank voor het reageren. Zo wordt het verhaal al op twee belangrijke punten aangevuld. Wel apart zeg, om dan ineens te 'kerken' in een bedrijfshal - helaas heb ik (nog) geen foto's kunnen vinden van het interieur. Dat blijkt altijd lastig bij zulke tijdelijke godshuizen...
Hartelijke groet,

john blummel zei op 14 juni 2018 om 11:38 uur

Die foto's zijn er zeker: in het kader van 50 jaar bestaan Jozefkerk Oss hangt ook een foto van de "kerk in bedrijfshal". Tentoonstelling is in Jozefkerk, Oude Molenstraat 8 Oss

Johan Wagemakers zei op 14 juni 2018 om 16:29 uur

De St. Jozefparochie, met St. Jozefkerk aan de Oude Molenstraat in Oss, fuseerde in 1974 met de Sacramentsparochie. Pater A. Voost, karmeliet werd verantwoordelijk voor de pastorale zielzorg in dit gedeelte van de parochie. De nieuwe fusie parochie kreeg de naam parochie Oss-Zuid. Bron: A.Jacobs "...als een boom vol vrucht en vol bloesem tegelijk...". 125 karmelieten in Oss 1890-2015. In de periode voorafgaand aan het gereed komen van de Sacramentskerk werd 'gekerkt'in een fabriekshal van de firma Steemers, later Laross. Het Stadsarchief Oss heeft meerdere foto's beschikbaar.

john blummel zei op 14 juni 2018 om 16:34 uur

Kijk, dat noem ik nog eens vruchtbare samenwerking! Johan, bedankt voor je aanvulling.
groet, John

Thijs de Leeuw zei op 18 juni 2018 om 08:08 uur

@ John en Johan: bedankt voor jullie reacties; hier doen we het allemaal voor : ) Mooie uitbreidingen van het verhaal. En ik zal beslist nog eens gaan rondsnuffelen in de beeldbank van het Stadsarchief Oss voor die foto's uit de periode van de noodkerk. Foto's van karmelieten die de kerk onder hun hoede hadden vind ik hopelijk ook nog in dezelfde collectie of elders. Hartelijke groeten,

Wilma de Wijs-van Oss zei op 24 oktober 2018 om 06:51 uur

Die Laross fabriek is later, ergens begin jaren zestig, afgebrand. Ik werd op een ochtend heel vroeg wakker gemaakt door mijn moeder die zei: “kijk eens uit het raam, Laross staat in brand!” Ik zag huizenhoge vlammen. Het was een hele grote brand. Gelukkig stond ons huis in de Van Speykstraat op veilige afstand. Dagenlang kon je de verbrande tapijten nog ruiken. Als kind ging ik inderdaad naar de kerk in de fabriekshal totdat de nieuwe kerk in de Willem I laan in gebruik genomen werd.

Marilou Nillesen zei op 24 oktober 2018 om 15:20 uur

Hallo Wilma, bedankt voor je berichtje. Het moet inderdaad een enorme brand zijn geweest, in april 1962. Via Delpher Kranten (online oude kranten) vind je verschillende artikelen terug, zoals deze:

https://www.delpher.nl/nl/kranten/view?query=brand+oss+tapijtfabriek&co…

Het klinkt mij bijzonder in de oren: kerken in een fabriekshal. Heb je dat als kind ook zo ervaren? Of was het eigenlijk heel gewoon?

Wilma de Wijs-van Oss zei op 24 oktober 2018 om 16:27 uur

Bedankt Marilou voor je reactie en het krantenbericht van de grote brand.

De fabrieksruimte die als kerk was ingericht, was licht en niet zo groot. Wij waren de donkere Paterskerk gewend. Daar werd vanaf de preekstoel nog wel eens een donderpreek gehouden, waar je als kind bang van werd. De nieuwe kerk in de fabriekshal was voor mij eigenlijk een verademing. Dat gold ook voor de nieuwe Sacramentskerk aan de Willem I laan. Deze kerk, geleid door pastoor Baken en kapelaan Baars, was vanaf het begin een populaire kerk, die in de eerste helft van de zestiger jaren elke zondag vol zat. De kerk en de nieuwe Pius X school vormden samen een levendige parochie. Ik bewaar er mooie herinneringen aan. Gelukkig bestaat de school nog wel!

john blummel zei op 24 oktober 2018 om 16:36 uur

De kerk in de fabriekshal overigens was nimmer bedoeld als vervanging voor de in 1968 helaas gesloopte Paterskerk...daarvoor in de plaats is de Jozefkerk aan de Oude Molenstraat gekomen, die er nu nog staat.

Marilou Nillesen zei op 25 oktober 2018 om 09:26 uur

Goed te horen dat je daar zo prettig op terugkijkt, Wilma; dat zijn toch bijzondere jeugdherinneringen.

En dank voor je aanvulling, John. Waardevolle informatie.

Berton de Bont zei op 25 mei 2020 om 20:51 uur

Wat leuk om dit te lezen! Heb ‘pastoor Baken’ ingetikt en kwam op jouw site. Ik ben misdienaar en koster geweest in deze kerk, die door mijn vader’s aannemingsbedrijf gebouwd is. Eerste Communie, huwelijken en begrafenissen als misdienaar en acoliet, zangkoor o.l.v. De heer Suijs (directeur muziekschool, en organist (o.a. ) de heer Jan van Herwijnen, onderwijzer op onze Pius X school. Kapelaan Baars ( geestelijk adviseur bij TOP). Het Heilig Vormsel door mgr. Bluiysen. Het was inderdaad een eenvoudig gebouw, een soort noodkerk. Ik weet niet wie de architect is geweest . En een zeer levendige parochie.

Thijs de Leeuw zei op 26 mei 2020 om 11:14 uur

Dank voor je reactie Berton leuk dat je onze site bezoekt. Jij hebt op verschillende manieren dan toch een heel bijzondere band met deze kerk gehad. Over welke periode spreken we dan eigenlijk? Jullie waren wel gezegend met zo'n levendige parochie en met een kerk die voortdurende mensen uit de buurt samenbracht.

john blummel zei op 26 mei 2020 om 11:37 uur

Mooi te lezen, Berton. Ook mijn vader, Theo Blummel, destijds organist in de "Paterskerk" speelde regelmatig op het Verschueren-unitorgeltje in de sacramentskerk. Dat orgeltje overigens staat al jaren in de kapel van St. Anna op de Koolwijk! De personen die je beschrijft zijn mij allen bekend, Jan van Herwijnen zingt nog steeds in het mannenkoor van de Jozefkerk, en begeleide ook diensten op het orgel. Ik zelf heb destijds ook regelmatig een (begin van) jongerenkoor begeleid in de sacramantskerk, olv Frans Hendriks, die leraar was aan de Dr. Edith-Stein Mulo/Mavo, gelegen ongeveer naast de kerk, aan de Bernhardlaan.

Wilma de Wijs-van Oss zei op 27 mei 2020 om 21:30 uur

Wat leuk zoveel belangstelling ineens voor de glorietijd van de Sacramentskerk in Oss! Pastoor Baken en kapelaan Baars waren elkaars tegenpolen, maar vormden een goed duo. Beiden gaven Godsdienstles op de Pius X school. De Sacramentskerk viel toen ook op, omdat ze de eerste kerk was in Oss met strakke, okergele vloerbedekking! Waarschijnlijk was dit idee tot stand gekomen in samenspraak met de directeur van de tapijtenfabriek, waar ze eerst “kerkten”.

De vloerbedekking, de koorzangers en het orgel, die dicht bij het altaar stonden, de geestelijken die de gelovigen voortaan aankeken, al die veranderingen straalden warmte uit, ook al was het qua uiterlijk een sober gebouw. We hebben het dan over de beginjaren zestig. Met het Tweede Vaticaanse Concilie zette Paus Johannes de XXIIIste de ramen van de Kerk wat meer open en dat was precies wat velen nodig hadden in die tijd. In de Sacramentskerk voelden ze dat goed aan. Aan dat Tweede Vaticaanse Concilie werd ook op de Pius X school veel aandacht besteed.

Heel bijzonder om te lezen dat de heer J. van Herwijnen nu nog als zanger optreedt. Ongelofelijk! In het schooljaar 1960-1961 zat ik op de Pius X school bij hem in de vierde klas.
Bedankt Berton en John!

john blummel zei op 27 mei 2020 om 21:35 uur

En de heer Van Herwijnen is binnenkort weer te horen als cantor in de Jozefkerk Oss!
Ik zal hem de link met deze tekst en overige inhoud doen toekomen!

Wilma de Wijs-van Oss zei op 28 mei 2020 om 21:33 uur

Dank je John voor de informatie. Ik woon allang niet meer in Oss, maar ik kom er nog graag. Gezien Corona, nu even niet.
Chapeau voor de meneer Van Herwijnen voor zoveel inzet voor de verschillende kerken!

PaulW zei op 24 januari 2022 om 22:41 uur

Een mooie reportage over Jan van Herwijnen en John Blummel, te zien op https://www.kliknieuws.nl/regio/oss/171670/twee-gregorius-medailles-als…

PaulW zei op 24 januari 2022 om 23:00 uur

Op foto 1938-375-00007 staat de Sacramentskerk aan de Nieuwe Hescheweg genoemd, maar dat lijkt mij niet juist.

john blummel zei op 25 januari 2022 om 07:25 uur

Zeker niet juist, want voorzijde keek uit op de Willem I laan, beide zijkanten omsloten door Hendriklaan en Wilhelminalaan.

Marilou Nillesen zei op 25 januari 2022 om 08:31 uur

Bedankt voor jullie reacties, mensen, dan moeten we dat aanpassen.

PaulW zei op 25 januari 2022 om 21:47 uur

De vraag is of het wel de Sacramentskerk is die op foto 1938-375-00007 afgebeeld staat.

john blummel zei op 26 januari 2022 om 06:57 uur

waar vind ik die foto?

john blummel zei op 26 januari 2022 om 07:01 uur

Gevonden! Het betreft de "Scheppingskerk" aan de Constantijn Huygensstraat in de wijk Ruwaard, Oss. "Parochiekerk Wederkomst van Christus" formeel, thans in gebruik als "herinneringshuis" bij een lokale uitvaartondernemer....

john blummel zei op 26 januari 2022 om 07:03 uur

en met wie heb ik. hebben wij, het genoegen,

"PaulW"??????

Wilma de Wijs-van Oss zei op 26 januari 2022 om 16:51 uur

Wat een mooi en zeer verdiend eerbetoon voor deze muzikale heren. Van harte gefeliciteerd! Dit heugelijke feit is niet onopgemerkt gebleven blijkt uit het artikel. De heren Van Herwijnen en Blummel blaken beiden nog van enthousiasme om door te gaan. Ze bewijzen ermee dat ze een fantastische hobby hebben, die bij je kan blijven tot op hoge leeftijd. Als dat geen mooi voorbeeld is!

Dank je wel Paul voor het delen van dit feel good artikel.

PaulW zei op 27 januari 2022 om 12:18 uur

Graag gedaan Wilma. Beste John, wij kennen elkaar niet, maar ik woonde van 1971 tot 2009 in de Molenstraat, dus ik ken de omgeving wel. Ik beschrijf als zelfbenoemd vrijwilliger voor het BHIC allerlei foto's die ik tegenkom en zet er indien nodig aanvullende informatie bij. Zodoende kwam ik indirect ook bij het artikel over de heer van Herwijnen en u terecht.

john blummel zei op 27 januari 2022 om 12:22 uur

En beste Paul, waar woonde je dan....en wat is je 8rnaam...wellicht ken ik je...

Berton de Bont zei op 27 januari 2022 om 15:30 uur

Hallo allemaal, wat is het toch leuk om, bij tijd en wijlen, herinneringen op te halen. Een kleine glimlach verschijnt op mijn gezicht als ik jullie reacties/verhalen lees en in gedachten terug ga in de tijd.
In mijn archieven (ik bewaar heel veel van vroeger) heb ik nog meer over de Sacramentskerk (artikel uit het Brabants dagblad over de bouw van de kerk), het Paterskoor, waar mijn vader in zong (groepsfoto van het koor), Jan van Herwijnen (rapport Pius X school met meester Jan's opmerkingen en handtekeningen), een rooster van de acolieten, wie wanneer dienst had, van mijn broer Nico, en foto's van mijn heeroom Hemmie , pater Pascalis Wegman, bouwheer van de Karmelieten. Ik beloof dat ik snel de archieven induik en deze informatie op de site zet. Alleen weet ik niet of dat kan, of dat John daarbij kan helpen.
Nog een andere opmerking: Ik herinner mij dat wij, wonend op de Titus Brandsmasingel 25, ook een tijdje naar missen op zondagochtend zijn geweest in een lokaal of gymzaal in de meisjesschool die links naast de Jozefkerk stond. we liepen dan naar achteren, langs de school. Ik weet niet wanner en waarom dat was. Iemand van jullie?
Misschien was de Sacramentskerk was nog niet klaar?
En nog een vrolijke herinnering:
Pastoor Baken was geen erg toonvaste zanger. Wanneer Jan van Herwijnen de eerste noot van bijvoorbeeld het Sanctus inzette om meneer pastoor of kapelaan "op weg te helpen" wist pastoor Baken steevast minimaal een noot, of zelfs anderhalf hoger te starten. Jan leek dan zuchtend meneer Suijs aan te kijken , de dirigent van het koor, met de vraag in zijn ogen: "wat gaan we doen?" Ik meen mij te herinneren dat meneer Van Herwijnen wat extra registers opentrok om het orgel meneer pastoor volledig te overstemmen.
Mooie tijden waren het.

john blummel zei op 27 januari 2022 om 15:52 uur

O tempore o mores, Berton...je weet wellicht (niet) dat mijn vader Theo Blummel organist was van de oude Paterskerk en daarbij het fameuze Paterskoor begeleidde...op een écht orgel...i.t.t. dat unitdingetje in de Sacramentskerk....dat was behelpen...en veel "registers opentrekken" was er niet bij, want het had uiteindelijk maar 2 basisstemmen en in totaal 112 pijpjes....
Naar de kerk in een gymzaal...dat zou wel eens het oude patronaatsgebouw geweest kunnen zijn...stond op de plek waar nu ongeveer de kerk staat, iets links daarvan...
Misschien goed idee om eens met je archief naar de kerk ter komen, kunnen we wat kopiëren en het verleden nader invullen.
gr John Blummel
In de nieuwe Paterskerk, de huidige Jozefkerk, werd ik in 1968 op 11 jarige leeftijd organist en kort nadien begeleidde ik dat Paterskoor...geweldig, maar ook pijnlijk, want het koor was de oude kerk met geweldige akoestiek en perfect groot orgel gewend....en kwamen van een koude kermis thuis...de kerk klonk ook voor geen meter, het nieuwe Bernhard Pels Alkmaar orgelpositief was, geheel naar de tijd, erg scherp (neo-barok noemde men dat) geïntoneerd...maar het koor werd een groter orgel beloofd......het koor was eerder ter zielen...in de jaren 70 reeds...roemloos einde....en het zou tot 2005 duren vooraleer er https://www.orgelsite.nl/oss-sint-jozefkerk/ een goed en groot orgel in de Jozefkerk kwam. Het Pelsorgel heb ik in 2005 geplaatst als koororgel in de kerk van Dreumel: enorme ruimte met hele lange nagalm, waardoor het orgel prima klinkt.

Kees Aarts zei op 12 mei 2022 om 11:40 uur

Ach, wat leuk allemaal. Ik heb mijn kindertijd in de Kloosterstraat doorgebracht, tussen het Cito-voetbalveld en Drukkerij van Loosbroek. Van daaruit Sacramentskerk en Pius X. Heb Laros zien afbranden vanuit mijn slaapkamerraam.
Later verhuisd naar de Oude Molenstraat. Pastor Baken kwam bij ons thuis. Kapelaan Baars veel minder meegemaakt. Ik woon nu in het
appartementencomplex waar hij zijn laatste levensjaren heeft doorgebracht in Nijmegen. Begrijp nu ook beter waarom ik van huis uit niet ben gaan zingen. Mijn moeder zei altijd: Wij kunnen niet zingen. Ze bedoelde dus Pastoor Baken en zichzelf, niet mij. Ook ben ik Jan van Herwijnen misgelopen...
Daarna veel met karmelieten in aanraking gekomen. Zingen ben ik aan het inhalen.
Ik zal ook in mijn fotoarchief kijken. Ja, ook veel bewaard.

Thijs de Leeuw zei op 26 mei 2022 om 13:43 uur

Dank voor het reageren Kees. Heel benieuwd naar wat je in het fotoarchief aantreft. Je zou ons foto's kunnen sturen naar info@bhic.nl o.v.v. Sacramentskerk Oss, dan voeg ik ze hier toe aan je reactie.

Bert van der heijden zei op 4 april 2023 om 15:20 uur

Wat leuk om op deze site zoveel bekende namen en verhalen terug te zien van de tijd dat ik in Oss woonde. Mijn ouders hadden een winkel, levensmiddelen zaak aan de destijds, Industriesingel. Ook ik heb veel goede herinneringen aan die tijd in de Sacramentskerk en pastoor Baken. Berton was een klasgenoot op de Pius X school en Kees ken ik van de tijd bij de scouting, waar later ook kapelaan Cornelissen bij alle zomerkampen aanwezig was.

john blummel zei op 7 april 2023 om 11:45 uur

Foutje gemaakt, bij dezen rechtgezet: ik schreef eerder "Dat orgeltje overigens staat al jaren in de kapel van St. Anna op de Koolwijk! ",....dat is een identiek instrument, er werden er in die tijd velen vervaardigd. Het orgeltje evenwel uit de Sacramentskerk ging naar Lithoijen....eega van Dr. V. Kirkels heeft het aldaar geruime tijd bespeeld. Het orgeltje is jaren geleden vervangen. John Blummel

PaulW zei op 7 april 2023 om 13:33 uur

De eega van de gynaecoloog is dus José.

j blummel zei op 7 april 2023 om 13:36 uur

Voor mij is het mevrouw Kirkels:)
Wie is eigenlijk "Paul W"?????

Berton de Bont zei op 7 april 2023 om 18:38 uur

Hallo Bert, wat leuk om te lezen dat jij, niet meer wonend in Oss, begrijp ik, goede jeugdherinneringen hebt aan die mooie tijd. In welke klas zaten wij samen? Jefrouw Van Antwerpen, Juffrouw Megens, meneer Kuppenveld, meneer Linderhof, jan van Herwijnen? En woonden jullie naast Van Orsouw, sigarenmagazijn? Dat bouwblok was het allereerste werk van mijn vader als aannemer. Ik heb nog al mijn rapporten van de Pius X. Tijd voor een kleine Sacraments reünie? Hartelijke groet!
Berton

john blummel zei op 7 april 2023 om 19:02 uur

Jan van Herwijnen is ons helaas op 19 januari van dit jaar op bijna 88 jarige leeftijd ontvallen. De uitvaartdienst heb ik als organist mede mogen verzorgen. Jan was in de Jozefkerk ook jarenlang assistent-organist en zeer verdienstelijk cantor. We missen hem...

Berton de Bont zei op 7 april 2023 om 19:10 uur

Een schietgebed voor Jan. Een bijzonder en warm mens! Dierbare herinneringen blijven in mijn gedachten.

Wilma de Wijs-van Oss zei op 8 april 2023 om 15:29 uur

Oprecht wil ik hierbij alle nabestaanden van Jan van Herwijnen mijn deelneming betuigen met het verlies van zo'n aimabele man.
Moge het een troost voor hen zijn dat hij een zeer betekenisvol leven heeft geleid.

Leo van den Heuvel zei op 26 september 2023 om 14:43 uur

Beste John,
Ik heb van mijn moeder gehoord, dat dhr van Herwijnen is overleden. Ik heb dierbare herinneringen aan hem omdat hij mij hielp met rekenen. Ook pastoor Baken was graag gezien in de parochie. Hij woonde tegenover ons aan de Willem II laan
Groet Leo van den Heuvel

john blummel zei op 26 september 2023 om 15:30 uur

Beste Leo, zojuist heb ik zijn eega van jouw bericht in kennis gesteld, zal zeer gewaardeerd worden. groet, John

Leo zei op 26 september 2023 om 18:17 uur

Beste John,
Dank je,
Volgens mij hebben we samen op de Edith Stein MAvO gezeten
Groet Leo

john blummel zei op 26 september 2023 om 18:45 uur

Beste Leo, het begint te dagen..!!daar begonnen wij onze onderwijscarriere...bij de heer Degen....in 1968 was er nog een toelatingsexamen voor RK Muloschool Dr. Edith Stein:) met vlag en wimpel....gr John

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.