De Maria Middelareskerk in Breda

Jan Brouwers

vertelde op 8 december 2014 om 12:23 uur

Kort vóór de oorlog hadden enkele kleine gehuchten rondom Breda opvallend grote kerken. Niet toevallig, want de bisschop had die kerken laten bouwen voor het geval de dorpjes wijken van Breda zouden worden. Dat gebeurde niet altijd meteen, en zo had ook Overakker, gemeentelijk onder Ginneken en Bavel, sinds 1934 zijn veel te grote Mariakerk. Die stond jarenlang midden tussen de groenteakkers. Vandaar ook de bijnaam ‘Spruitjeskerk’.

Maar in de jaren 1960 bereikte de stad Breda eindelijk het agrarische Overakker, dat in 1942 was geannexeerd. De nieuwbouwwijk voldeed aan de behoefte van de vele jonge gezinnen in de stad. Het wonen beviel de mensen zo goed, dat ze er niet meer weggingen. Zorginstellingen kwamen tegemoet aan de behoeften van de inmiddels bejaard geworden wijkbewoners en bouwden er bejaardenhuizen en aanleunwoningen.

De Mariakerk, sinds 2000 deel van de Jeruzalemparochie, is in gebruik gebleven. Wel brengt de leeftijdsopbouw van de wijk met zich mee dat er nogal eens een parochiaan zijn of haar laatste gang naar de kerk maakt. Vandaar de nieuwe bijnaam: Maria Uitvaartkerk.

De parochie fuseert echter verder: per 1 januari 2016 zal de Jeruzalemparochie fuseren met die van Ulvenhout en Bavel. Het is al duidelijk, dat men niet alle kerken en kapellen zal kunnen behouden...

Tot slot nog enkele bijzonderheden met betrekking tot de bouw van de kerk. Bouwpastoor was Joseph Baeten, de latere bisschop van Breda. De kerk is een schepping van Jacques Hurks en qua stijl verwant aan de Amsterdamse School.

Op 1 mei 1945, op 47-jarige leeftijd werd Ch. van Arendonk benoemd tot pastoor van de Mariakerk. Ook in de jaren zestig nog bediende hij de parochie. En hoe zat het met de pastor? Die was immers net zo goed het gezicht van de kerk. Op de foto zien we pastor B.M.A. Vroklage en pastor C.J.M. Don.

Wat weet jij nog van het roomse leven van vroeger? Deel het met ons, door hieronder een bericht achter te laten.

Pastores Vroklage en Don, foto: Hans Chabot — Pastor B.M.A. Vroklage (links) en pastor C.J.M. Don vieren respectievelijk hun 40- en 25-jarig priesterjubileum in 1981. Zij worden begeleid door muziek van de drumband c.a. Oud-Ginneken. (Foto: Hans Chabot. Bron: Stadsarchief Breda)

Meer RK kerken

Reacties (6)

Karin Farla zei op 31 juli 2021 om 23:29 uur

Ach...pastoor van Arendonk.

Wat denk ik nog regelmatig aan hem

In zijn zwarte toga en (Don Camillo) hoed met kwastjes en rond brilletje op.
Hij rook altijd naar sigaar...maar die had hij dan ook altijd in zijn mond.
Als hij bij ons thuis op huisbezoek kwam, mocht hij in de voorkamer zitten en kreeg hij een borrel en een sigaar.
En dan zei hij tegen mijn moeder ( die al 4 kinderen had)...moeder F......wordt het eens geen tijd dat er weer n kindje bijkomt..?
Ongelooflijk....dat kun je je nu toch niet meer voorstellen.
Zondags droeg hij de mis met elle lange preken.
Hij woonde in de pastorie uiteraard en mijn zus en ik moesten daar weleens oppassen...op het huis...als de pastoor en kapelaan Oomen , nadien Don, weg waren.
Kapelaan Don was een hele aardige man.
De huishoudster was Toos Mens. Een ferme dame die van aanpakken wist.
De biecht kan ik me ook nog goed herinneren. Dat akelige gedoe...gefluister...in zo'n donker hokje met een gordijn ervoor. En je moest verzinnen wat je gedaan had...want ja...wat is een zonde als je 6 jaar bent?
Hij , de pastoor,kwam ook vaak de school even binnen lopen....de Mariaschool aan de Overakkerstraat ook. En dan de hele klas in koor ... Dag meneer pastoor!

Het nonnenklooster herinner ik me ook heel goed. Ik heb heel lang elke dag na school, op mijn fietsje, boodschappen gedaan voor de nonnekes. Wat een vroom kind was ik toch...hahaha...zwaar katholieke ouders...daar lag het aan hoor. Ook gingen we weleens kruisbessen plukken voor de nonnekes , op zaterdag....in hun grote tuin achter het klooster.
Ik was toen 9 jaar en mijn zus 14. Kinderarbeit?

Maar op zich wel leuke herinneringen..het zaaltje....het papschooltje.....toneelspelen vanuit de Mariaschool...'s morgens na de ochtendmis van 7.00 uur ging je daar je boterhammetjes opeten en schonken de nonnen uit een hele grote ketel warme thee....Nadien copacabana de soos....

Het goeie ouwe Ginneken / Mariaveld / Blauwe Kei/ IJpelaar(in wording).
Fijne omgeving om op te groeien en ik kom er nog heel graag. Het voelt nog steeds als "thuis".
Karin Farla

Marilou NillesenBHIC zei op 1 augustus 2021 om 17:24 uur

Hallo Karin, wat een mooie, warme herinneringen teken je hierop! Erg beeldend verwoord ook, ik denk dat het bij veel mensen vervlogen tijden weer tot leven roept. Goed te horen dat je - ondanks de eigenaardigheden van die tijd - er met veel plezier op terugkijkt.

Veel dank voor je reactie!

Jan van der Veeken zei op 16 januari 2022 om 14:50 uur

Tussen 2 kerken
Wij woonden met ons gezin (vader, moeder en 4 kinderen 2 jongens en 2 meisjes) op Kleinwolfslaar in Bavel.
Omdat de Mariakerk in het Ginneken net zo ver weg was voor ons dan onze eigen Bavelse kerk gingen wij op de zondag meestal naar de mariakerk.
Je had daar een pastoor die erg vriendelijk was voor kinderen en dat was in de zestiger jaren een bijzonderheid.
later kwamen ook in de Mariakerk de Beatmissen, er zat dan een bandje vooraan op het grote priesterkoor dat toen nog op de verhoging was waar nu nog het orgel staat.
Omdat wij bij de Bavelse parochie hoorden en wij ook in Bavel naar de bewaarsschool en de lagere school gingen was Pastoor Vermeulen niet blij met ons en hij kwam dan ook wel eens zijn nood klagen.
Nu zing ik met het Gregoriaans koor vaak in de kerk van Bavel en voel mij daar het beste thuis.
Ik vindt het een mooie kerk en ook een sfeervolle kerk.
En omdat het niet meer zo druk is in de kerk, zit niemand meer achter een pilaar of in de zijbankjes waar je nooit kon zien wat op het altaar gebeurde.
Nu gaat de Poolse bevolking in de mariakerk naar de mis.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 17 januari 2022 om 11:04 uur

Bedankt Jan voor deze mooie bijdrage. Interessante periode ook die je beschrijft, van Vaticanum II, Pastoraal Concilie, vernieuwingen in de liturgie et cetera. In jouw verhaal dus zowel nog het Gregoriaans als de beatmis. Opvallend dat met twee kerken zo dicht bij elkaar die veranderingen zich toch niet zo gelijktijdig voltrokken. Wat vonden de bezoekers van de Mariakerk er destijds eigenlijk van, zo'n beatmis (en de pastoor niet meer met de rug naar iedereen toe)? Vertel nog eens verder als je wilt. Hartelijke groet,

Jan van der Veeken zei op 17 januari 2022 om 21:09 uur

De beatmis werd door ons gezin erg gewaardeerd en had volgens mij een manier geweest om wat meer parochianen aan de kerk te binden.
Het is toch niet normaal dat zo weinig mensen nog naar de kerk gaan ,als wij in Bavel zingen doen wij dat vanaf de koorzolder bij het orgel en als je dan de kerk in kijkt dan tel je 40 tot 45 mensen.
Wij gingen ook wel eens naar de Johannes de Doperkerk tegenover de Burcht IJpelaar.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 19 januari 2022 om 11:25 uur

Bedankt Jan dat je nog meer wilde vertellen. Ik ben van '85 en weet haast niet anders, maar voor oudere generaties die nog overvolle kerken hebben meegemaakt vormt deze tijd wel een flink contrast. Jullie hebben dus geregeld gewisseld tussen kerken voor de mis, je noemt ook de Johannes de Doperkerk. Was dat weer een heel andere ervaring dan de genoemde kerken, door de pastoor of de omgeving?