Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

De Dominicanessen van Bethanië CDBV

Paters & Nonnen

De naam ‘Dominicanessen van Bethanië’ is ontleend aan het verhaal van Martha en Maria, die Jezus in hun huis in het dorp Bethanië gastvrij ontvingen (Lucas 10 : 38-42). De zusters hebben zichzelf als opdracht gesteld precies zo open en gastvrij te zijn als die twee: net zo dienstbaar als Martha en net zo luisterend naar het woord van God als Maria.

De Predikheren zijn altijd bezig om mensen te winnen en te herwinnen voor het christelijke geloof door persoonlijke benadering en gesprek. Eén zo’n dominicaan, pater Johannes Joseph Lataste O.P. (1832-1869), gaf op die manier bezinningsdagen in de vrouwengevangenis van Cadillac (Frankrijk). Onder de indruk van deze vrouwen, stichtte hij in 1866 samen met Mère Henrica Dominica Berthier (1822-1907) de Congregatie van de Dominicanessen van Bethanië.

Père Lataste wilde vrouwen met een ‘verleden’ de kans geven om samen met anderen gelijkwaardige leden van een kloostergemeenschap te kunnen zijn. Hij werd in 2012 zalig verklaard als ‘Apostel der gevangenissen’.

In het Franse Moederhuis in Montferrand woonden zusters uit verschillende landen. Dat werd een probleem, toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Tweeëntwintig Duitse dominicanessen moesten Frankrijk verlaten en vluchtten via België naar Venlo. De zusters richtten hier in 1924 een tweede congregatie op, die zich bezig hield met de opvang van mensen in morele of sociale nood, met gevangenisbezoek, reclassering, en later ook met kinderbescherming en pastoraal werk.

Het beschouwende leven verenigen de zusters met het werkzame. Het accent lag op opvang van bedreigde jeugd in eigen instituten. Daarvoor aangewezen zusters bezochten regelmatig vrouwen in huizen van bewaring in Breda, Dordrecht, ‘s-Hertogenbosch, Roermond en in de strafgevangenis van Rotterdam.

In 1934 begonnen de zusters in Stevensbeek een verpleeginrichting voor strafrechtelijk meerderjarige, katholieke vrouwen die ‘overeenkomstig de Psychopatenwetten zijn berecht, of te wier aanzien overeenkomstig voormelde Regelingen reclasseringspogingen worden aangewend’. De Dominicanessen van Bethanië hebben momenteel geen eigen huizen meer in Nederland. Er zijn nog 51 zusters, met een gemiddelde leeftijd van 82 jaar.

Ze hadden de volgende kloosters in Noord-Brabant:
- Breda, klooster Sint Anna, huize Sint Antoine;
- Cuijk, klooster van de Dominicanessen van Bethanië;
- Helmond, klooster Keizerinnendaal;
- Rijsbergen, Klooster, opvoedingsinternaat en huize Sint Jozef;
- Stevensbeek, Klooster Maria Regina;
- Teteringen, Klooster Maria Rabboni;
- In Boxmeer wonen nog enkele zusters in het kloosterverzorgingshuis Sint Anna;
- In Teteringen woonden enkele zusters in het kloosterverzorgingshuis in Missiehuis Sint Franciscus Xaverius.

Buiten Noord-Brabant is het ook niet veel meer: het moederhuis in Venlo werd in 2003 gesloten. De congregatie had vestigingen op Aruba, in Hees bij Nijmegen, Huis ter Heide, Horn, Mook, Nijmegen en Thorn. Buiten Nederland werden er huizen gesticht in België, Canada, Italië, Duitsland en in de Verenigde Staten. In 1995 werden enkele zusters uitgezonden naar Letland.

De Dominicanessen van Bethanië stonden ook bekend als Congregatio Dominicanarum a Betania Venlonensis ofwel de Congregatie van de (Zusters) Dominicanessen van Bethanië uit Venlo.

Foto’s
Stevensbeek, Dominicanessen van Bethanië, 1984. Origineel Fotocollectie Bisdomblad Den Bosch. Bron: BHIC, fotonr. 1937-000540.
“Katholiek leven in beeld”, zusters Domincanessen van Bethanië, c. 1965. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. AFBK-2B02380.
“Katholiek leven in beeld”, zusters Domincanessen van Bethanië, c. 1965. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. AFBK-2B02373.

Bronnen
Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.
Website Dominicanessen van Bethanië.

20

Reacties (20)

mevr.J.C.L.Keepers zei op 15 november 2018 om 14:47 uur

Ik ben van de oude garde denk ik.Op 17september 1948,ik was toen 6jaar en 9 maanden.Zat net in de eerste klas,Kwam toen met mijn jongste broertje,4 1/2 jaar in St.Anna te Breda terecht,Ik heb ook de verhuizing naar Teteringen meegemaakt.

Lisette KuijperBHIC zei op 20 november 2018 om 15:23 uur

Hartelijk dank voor uw reactie, mevrouw Keepers. Kunt u misschien nog iets van uw tijd in Breda en Teteringen herinneren? Heeft u er goede herinneringen aan?

Jo Keepers zei op 20 november 2018 om 15:37 uur

even een reactie op Uw vraag of ik mij nog iets kan herinneren van Breda en Teteringen.Die tijd kan ik helaas niet vergeten.
Ik heb heel veel minder leuke dingen meegemaakt.Ik heb heel veel straf gehad.

Lisette KuijperBHIC zei op 21 november 2018 om 13:40 uur

Wat verdrietig om te lezen, mevrouw Keepers. Ik wil u bedanken dat u ondanks die negatieve herinneringen toch de moeite hebt genomen om te reageren op onze verhalen. Onze hartelijke dank daarvoor!

saskia zei op 25 februari 2020 om 19:31 uur

Stevensbeek, Maria Regina, wat een ijdelheid die nonnen... het idee om vrouwen of meisjes her-op te voeden. En dat voor vrouwen die zelf niet hebben lief gehad of kinderen hebben gekregen. Wat waren zij wreed tegen de meisjes. Weet ik uit eigen ervaring. Werken moest je, en dat vieze eten MOEST je eten anders kon je je eigen kots opeten. Achter tralies in je bedje. Levens gevaarlijk, als er brand uit was gebroken waren we allemaal verkoold. Nee, ze waren niet aardig, je kreeg geen school, niets en dat terwijl dat toch toen ook al verplicht was. Je moest naar de kers en naar de mis, elke dag. Indoctrinatie! Dat was het. Ben blij dat het afgelopen is met de nonnen.

wout van der Heijden zei op 18 december 2020 om 00:42 uur

Het eten was zo vies dat ik het stiekem in mijn broekzak stopte en en buiten weggooide waarbij ik werd betrapt en straf volgde.
Als je in bed had gedaan moest je met je natte lakens over de cour lopen tot ze wat droger waren.
In je broek gepoept, werd je met je vuile broek over je hoofd in een koud w.c hok gezet.
Voor straf alleen midden op een grote kloosterzolder slapen.
Geen drinken als je op de cour speelde en het bloedheet was, dan maar drinken uit een regenplas met het gevolg een harde draai om mijn oren.
Een keer mijn vader op bezoek geweest, kreeg een doos tinnen soldaatjes die werden na het bezoek afgepakt en met Sinterklaas aan een ander kind gegeven.
ik stop hier, dit waren maar enkele negatieve herinneringen van de vele.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 11 januari 2021 om 15:32 uur

@Wout: wat een afschuwelijke praktijken, onvoorstelbaar dat dit door de beugel kon... Waar en wanneer speelde dit zich af? Veel dank dat je hier hebt willen reageren.

Wout van der Heijden zei op 11 januari 2021 om 20:54 uur

Mijn tijd in het St. Annagesticht was van +/- 1949 t/m 1951.
Ik kan mij nog een zuster herinneren namelijk zuster Theodata.
Ook 3 oudere zussen van mij waren daar toen.
Als ik volgens de nonnen iets fout deed, werd ik gestraft maar ook mijn zussen want die waren verantwoordelijk voor mijn gedrag.
Wat zij vervolgens weer op mij afreageerden. ( vervelend maar begrijpelijk het waren ook nog kinderen).

Thijs de LeeuwBHIC zei op 12 januari 2021 om 07:51 uur

Nou daar was je dan mooi klaar mee... Rare praktijk om met zo'n regel van 'medeplichtigheid' zoveel druk uit te oefenen en dan nog op het jongste familielid ook. Bedankt dat je nog meer wilde vertellen Wout, deze verhalen zijn belangrijk om een beter beeld te krijgen van deze gesloten internaatwerelden.

Anja de Bruijn zei op 24 februari 2021 om 12:47 uur

ik heb er heel wat gehad
krabbenboschen in Rijsbergen
Maria Rabboni in Teteringen (2x)
Lataste in Venlo
en Maria Regina in Stevensbeek
Veel leuke herinneringen , maar ook veel nare...
gelukkig ben ik een kei in het verdringen van de nare
maar soms komt heel de beerput weer naar boven
en dat is moeilijk dan

Thijs de LeeuwBHIC zei op 28 februari 2021 om 11:40 uur

Hallo Anja, dat is inderdaad een flinke lijst. Hoe komt het dat je op zoveel internaten hebt gezeten en in welke jaren was dat eigenlijk? Als je meer wilt vertellen dan ben je hier welkom.

Jolanda zei op 10 september 2021 om 11:42 uur

Anja wanneer zat jij op Lataste? Ik van 1973 tot 1976

Anja de Bruijn zei op 10 september 2021 om 14:29 uur

Hoi Jolanda ik ben van 1961 en was ongeveer 13 a 14 dus ook in die periode dan, ik zat in de groep bij het hertenkamp , ik dacht groep 3??? namen die ik me nog herinner zijn Hanny Maas , Liesbeth Rhijssen , Yvonnen verveda , Marlies (iets met Groen) Wilma (die ging met Toon van het kamp)

Hoi Thijs , sorry zie t nu pas ... de thuissituatie zeg maar... ga er hier niet over uitweiden... ik werd te oude voor de krabbenbosschen , toen naar Maria Rabboni , toen ik daar te oud voor werd naar Venlo , en daar werd ik me de door de verplichte medicatie erg opstandig en liep vaak weg en moest toen naar Stevensbeek .

Thijs de LeeuwBHIC zei op 12 september 2021 om 12:58 uur

Dank voor je reactie Anja. Uiteraard alle begrip dat je er niet over wilt uitweiden. We vinden het al heel mooi dat jullie hier reageren. Alle goeds gewenst en hartelijke groet,

Christa zei op 16 februari 2022 om 19:50 uur

Beste medeslachtoffers, ik heb jaren in tehuizen gezeten waar deze nonnen de baas waren. Het begon in 1951 in Leeuwarden, 1955 naar huize Amstelstad in Amsterdam. In Mook bij st.Dominicus waar je idd een kamertje had met tralies en een pispot wanr s'nachts mocht je er niet uit. Er hield een non de wacht met op haar kamer een bord met lampjes en als dat van jou ging branden dan kreeg je straf. In de zomer moesten we op het land aardappelen rapen en als beloning kreeg je dan een plastic dubbeltje. Kon je in het tehuizenwinkeltje een prul kopen. Ook heb ik daar in de isoleercel gezeten omdat ik het lef had om weg te lopen. Ik was toen 10 jaar. post en pakjes werden opengemaakt. Ik heb bij dezelfde nonnen gezeten in De Beuken een tehuis in Hees bij Nijmegen. Vies of bedorven eten idd. wilde je niet eten kreeg je niks en kreeg je elke dag hetzelfde bedorven eten voorgezet.Na 3 dagen ging ik van de kaart en kreeg ik een droge boterham. Later nog Huize lievenshove in Bergen op Zoom en Oosterhout. Een pleeggezin waar ik werd mishandeld. In 1964 was ik weer verlost van die ellende. Hoera voor de "kinderbescherming" ik spuug erop. Ik word nu nog behandeld voor de opgelopen trauma's van die tijd.
Christa

saskia zei op 21 februari 2022 om 13:10 uur

Hallo Christa,
Wat vreselijk allemaal. Het is een periode die je nooit meer zal vergeten. Ik heb ondertussen de erkenning en vergoeding gehad, ik moet je zeggen dat is nog het meest schrok van de misstanden die ik las, mijn eigen ervaringen dus.
Ik erger mij nog steeds aan het feit dat de zuster Christa waar wij het steeds over hebben nog uitgebreid met haar veroordelende artikel online staat. Daar heb ik dan ook een mail over geschreven, weer...

Ik zou jullie willen vragen om hetzelfde te doen, laten we dat kreng van internet af gooien, met haar beledigingen! Onderstaand mijn mail aan de zusters.

Het is al weer enige tijd geleden dat deze mail wisseling plaats vond.

Ondertussen ben ik, net als vele andere vrouwen met mij, erkend als slachtoffer van de jeugdzorg. De misstanden die wij hebben meegemaakt in uw klooster Maria Regina in Stevensbeek toen die tijd, die logen er niet om. Ons werd als kinderen, jonge meisjes een stempel opgeplakt als zijnde asociale, onopvoedbare kinderen, en zelfs zouden wij verslaafde zijn of uit de prostitutie komen. Iets wat je ook nu nog kunt lezen in het walgelijke verslag van zuster Christa, wat nog steeds online te vinden. is. Zeer beledigend en een trap na voor alle meisjes die mishandeld zijn in uw klooster en door zuster Christa destijds.

Dominicaans Nederland De meisjes van Maria Regina (dominicanen.nl) https://dominicanen.nl/2019/01/de-meisjes-van-maria-regina/

Opnieuw het verzoek om dit te verwijderen want het is echt te walgelijk voor worden dat zij, die verantwoordelijk was voor het mishandelen van de meisjes ons ook nog een publiekelijk, onder uw hoede, uitmaakt voor uitschot en leugenaar, ze neem het zelf op voor incest vaders.... En dat zij, zo goed als ze was voor ons zorgde, onderwijs gaf.... nog meer leugens want wij kregen geen onderwijs wij moesten werken, kinderarbeid. Als u wilt weten welke feiten van mishandeling erkent zijn, kan ik u dat opsturen. Maar lees ook even de berichten van de meisjes die het meegemaakt hebben op deze pagina:

De Dominicanessen van Bethanië CDBV | Wierook, wijwater & worstenbrood (wierookwijwaterenworstenbrood.nl)

Tijd voor publiekelijk excuus en het aanvaarden en erkennen van de wantoestanden en onrecht dat ons als meisjes is aangedaan.

Graag hoor ik van u!

Thijs de LeeuwBHIC zei op 25 februari 2022 om 10:13 uur

Beste Saskia, dit is een pagina aangemaakt door het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) en op geen enkele manier zijn wij verbonden aan de zusters Dominicanessen. Ik en anderen beheren deze pagina namens het BHIC (zie het blauwe icoontje naast onze naam). De pagina maakt ook deel uit van onze kloosterkaart van Brabant. Ik wil je danken voor je reactie op deze pagina, ook jou Christa. Goed dat jullie je verhaal doen en daar bieden we hier ook alle ruimte voor. Het spijt me dat ik je niet direct kan helpen in verband met dat artikel..

saskia zei op 3 maart 2022 om 10:15 uur

Waar zijn alle oude berichten van deze pagina gebleven?

A. de Bruijn zei op 3 maart 2022 om 10:49 uur

saskia je zoekt wellicht de berichten van Stevenbeek , je zit hier op het forum van Lataste in Venlo

hier is degene die jij zoekt https://www.wierookwijwaterenworstenbrood.nl/ontdekken/verhalen/klooste…

saskia zei op 3 maart 2022 om 10:56 uur

klopt, ik was er net achter. Dank je.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.