Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

De Missionarissen van Scheut CICM

Paters & Nonnen

Eind augustus 1865 scheepten zich in Marseille vier priesters in voor een reis naar China. Tot dan waren ze allemaal werkzaam geweest in Brussel. Het waren Theofiel Verbist, de initiatiefnemer, en zijn gezellen Van Segvelt, Vranckx en de Nederlander Ferdinand Hamer.

Theofiel Verbist (1823-1868). Bron: Wikipedia
Theofiel Verbist (1823-1868). Bron: Wikipedia

Verbist had het plan opgevat om in China een weeshuis op te richten en zich te wijden aan de zorg voor verlaten kinderen. Bij de voorbereidingen voor dit plan was hij ook naar Rome gereisd, waar de Prefect van de Congregatie voor de Voortplanting van het Geloof hem had aangeraden een religieuze congregatie op te richten om daarmee een steviger en ook breder fundament te geven aan het hele project, dat nu ook missionering ging inhouden.

Zo werd in november 1862 het instituut “Belgische Missie voor China” kerkrechtelijk opgericht, met als eerste leden de genoemde vier Brusselse priesters. De congregatie zou later bekend worden als de Congregatio Immaculati Cordis Mariae (of de Missionarissen van het Onbevlekt Hart van Maria), kortweg Scheutisten genoemd, naar de plaats Scheut in Brussel waar het eerste seminarie verrees.

Na een reis van drie maanden kwamen de vier pioniers aan in Siwantze, een dorp in Binnen-Mongolië, waar al sinds vier generaties een christengemeenschap leefde. Dat zou hun ‘hoofdkwartier’ worden. Hamer vertrok al zes weken na hun aankomst verder naar het oostelijk gedeelte van het vicariaat. In april vertrok Van Segvelt nog 600 kilometer verder naar het oosten. Twee jaar later overleed Van Segvelt echter onverwacht aan de tyfus.

Eerste Algemeen Kapittel van de Missionarissen van Scheut, gehouden te Scheut mei-juni 1898. Bron: Katholiek Documentatie Centrum, fotonr. 1A15908
Eerste Algemeen Kapittel van de Missionarissen van Scheut,
 gehouden te Scheut mei-juni 1898
(Bron: Katholiek Documentatie Centrum, nr. 1A15908)

Begin februari 1868 vertrok Verbist voor een rondreis door het vicariaat, met het voornemen om daarna naar België terug te gaan om de verdere ontplooiing van het instituut te stimuleren. Zover zou het echter nooit komen: Verbist werd ernstig ziek en overleed op 23 februari 1868 in het dorpje Lao hou keou, een kleine christengemeenschap in Oost-Mongolië, ver van de thuisbasis Siwantze.

Medestichter Fr. Vranckx en Ferdinand Hamer zetten echter het werk voort en stimuleerden de groei van de congregatie, zodat meer en meer missionarissen naar China vertrokken. Hamer zou later, tijdens de Bokseropstand (1899-1901), in China omkomen.

De congregatie bloeide intussen en in 1888 vertrokken de eerste Scheutisten ook naar Congo. In 1899 werd het seminarie van Scheut verplaatst van Brussel naar Nijmegen, waar een groot gebouw werd neergezet.

Paters van Sparrendaal in evacuatie, 1943. Fotograaf: Fotopersbureau Het Zuiden. Bron: BHIC, fotonr. 1634-006442
Paters van Sparrendaal in evacuatie, 1943
 (
Foto: Fotopersbureau Het Zuiden. Bron: BHIC, nr. 1634-006442)

In Noord-Brabant waren de Missionarissen van Scheut gehuisvest in Haaren (Huize Gerra), Vught (Huize Sparrendaal) en Teteringen (Missiehuis Sint Franciscus Xaverius).

Buiten Noord-Brabant waren er nog huizen in Leidschendam, Nijmegen en Utrecht en verder vestigden de paters zich over de hele wereld, met huizen in België, Frankrijk en Italië en missies in Angola, Kameroen, Kongo, Nigeria, Senegal, Tsjaad, Zambia, Brazilië, Dominicaanse Republiek, Guatemala, Haïti, Mexico, de Verenigde Staten, China, Filippijnen, Japan, Indonesië, Taiwan, Singapore, Mongolië.

Bronnen
Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.
Website Scheutisten.

31

Reacties (31)

Maria Mesman zei op 5 januari 2019 om 20:16 uur

Werd er ook niet zoiets als een nieuwsbrief vauit Vght verstuurd? Ik meen dat ik daar als kind eind vijftiger jaren op geabbonneerd was, waardoor ik ook door de paters bezocht werd en mijn ouders gevraagd werd om een bijdrage voor de missie

jef van veldhoven zei op 6 januari 2019 om 12:47 uur

Mijn broer zaliger was ook Scheutist en was missionaris op de Phillipijnen van 1958 tot 1962 zie zijn historie in foto's op :
https://myalbum.com/album/ruEVo33577vS

jef van veldhoven zei op 6 januari 2019 om 12:50 uur
Hilde JansmaBHIC zei op 8 januari 2019 om 13:49 uur

Dat zou goed kunnen Maria.. ik kan er met een korte zoektocht niets over terugvinden, maar misschien dat iemand anders het bestaan van zo'n nieuwsbrief kan bevestigen. En Jef, bedankt voor het delen van deze twee linkjes. Er zitten hele mooie oude foto's tussen.

Jef van Veldhoven zei op 8 januari 2019 om 21:07 uur

In het boek : Ideaal van mijn jeugd 1899 - 1999 Honderd jaar Scheut in Nederland staat het volgende :

Met publicaties als "Hamerflitsen" werd vooral de jeugd bewerkt. Propagandisten onder wie P. Meijers met ere genoemd mag worden , bezochten scholen, huisgezinnen en pastoors. Overal werd de Japanse film Satoko met groot succes gedraaid. Jongens werden uitgenodigd voor kennismmakingsweekenden op Sparrendaal en mochten dan "Sjen-Foe"ontmoeten.

Zelf ben ik daar ook geweest met pater Wammes die in de missie in China werkte.

Het blad was dus HAMERFLITSEN

Hilde JansmaBHIC zei op 10 januari 2019 om 11:01 uur

Dankjewel Jef, voor het achterhalen van de naam van het blad waar Maria naar vroeg. Was je zelf ook geabonneerd op "Hamerflitsen"?

jef van veldhoven zei op 10 januari 2019 om 16:19 uur

Na zijn missietijd deed mijn broer de propaganda op Sparrendaal en mijn vrouw verstuurde voor hem de Hamerflitsen toen wij nog in Vlijmen woonden

Mariët BruggemanBHIC zei op 11 januari 2019 om 09:17 uur

Bedankt voor je reactie Jef, jullie waren er dus nauw bij betrokken.

Ries Adriaansen zei op 16 augustus 2019 om 15:48 uur

Ik was op Sparrendaal periode 1957 - 1963.
Ik ben op zoek naar contact met klasgenoten uit die periode. Is er contactpunt in Teteringen?

Bernard Huberts zei op 18 augustus 2019 om 03:53 uur

Mijn moeder had Scheutisten in onze familie.
Ik heb een scan in mijn verzamelingen van een kwitantie van 1 abonnement op Missien van Scheut uit 1939.







Heden ten dage is er het "kwartaalblaadje "Hier en Elders" , vanuit hun woonplek in Teteringen.

Marilou NillesenBHIC zei op 19 augustus 2019 om 15:14 uur

Hallo Ries, hier is dat contactpunt niet bekend, maar mogelijk kun je wat met de tip van Bernard?

En bedankt voor je mooie aanvulling, Bernard!
Heel mooi om die 'zegge' zo te zien.

Bernard Huberts zei op 19 augustus 2019 om 18:05 uur

Beste Ries,

Als u een mailtje stuurt naar info@bhic.nl ovv adresgegevens Missionarissen van Scheut, dan krijgt u deze toegestuurd.

Graag gedaan voor u.
Bernard Huberts.

HJM Goverde zei op 20 maart 2020 om 12:56 uur

Amice,

Bij het opruimen van de zolder kwam ik nog een blaadje tegen getiteld: "Het Hamerblad" no 104. Dit was gericht aan een zusje van mij, en moet vóór 1968 verstuurd zijn. Als er interesse is wil ik het wel opsturen.

met vriendelijke groet

Henny JM Goverde

P.C.S. Appelman zei op 25 augustus 2020 om 11:53 uur

Ik was 12 in 1957 zat in de 6e klas lagere school ( Lourdesschool in West Beemster). Pater Wammes zou zondag gaan preken in onze Kerk van de H Johannis de Doper in West Beemster. Er werd een logies adres voor hem gezocht en hij kwam bij ons op de ouderlijke boerderij logeren. Hij stond smorgens vroeg al in de koeienstal om nar het melken te kijken. Hij reed in de bekende VW. Na de zondagpreek bleef nog een nacht logeren, de VW op het erf stallende, propvol met zakken met geld ( ook van eerdere preken elders). Dat kon bij ons in de polder (toen) nog wel. Na mijn pensionering heb ik na veel internet zoeken ontdekt dat hij begin zeventiger jaren na een vrij kort ziekbed is overleden in Hongkong. Hij heeft daar o.m. een kerk gebouwd. In vroeger jaren is hij gestationeerd geweest in China. Zeker de laatste jaren is mijn bewondering voor de missionarissen zeer sterk gegroeid omdat ik ook veel in Afrika heb gereisd. Zij moeten een zeer sterk geloof hebben gehad om de grote ongekende ontberingen en eenzaamheid te hebben kunnen doorstaan. Overigens is hij vrij kort na zijn logies bij ons nog voor de TV geweest.

Pierre Gruca zei op 19 januari 2021 om 03:41 uur

Vanaf 1900 verschenen de Annalen der Missionarissen van Sparrendaal met allerlei nieuws over de congregatie, zoals wie naar welk missiegebied vertrok, of wie er op verlof kwam. De missionarissen schreven zelf ook voor dit blad. Binnen Heemkundekring Made en Drimmelen en Heemkundekring de Vlasselt uit Terheijden wordt gewerkt aan publicaties over twee Scheutisten: pater de Jong uit Made en pater Bernard Wolters uit Terheijden.

Marilou NillesenBHIC zei op 19 januari 2021 om 10:21 uur

Bedankt voor de aanvullingen! En houd ons aub op de hoogte wat betreft de publicatie van Heemkundekring Made en Drimmelen en Heemkundekring de Vlasselt uit Terheijden, we zijn heel benieuwd.

Hans van den Berg zei op 16 januari 2022 om 21:30 uur

in maart 1959 ging Egb. Kraaykamp CICIM naar Baguio-City. Ik zoek informatie over zijn geboortedatum en geboorteplaats, eventueel sterfdatum/plaats. Ook weet ik niet zeker of Egb. staat voor Egbert of een andere naam.

Jef van Veldhoven zei op 17 januari 2022 om 13:36 uur

Egbert Kraaykamp is geboren in Vianen Z.H. op 7 maart 1925 volgens c.i.c.m. ELENCHUS SODALIUM 1972.
Mijn broer Ad van Veldhoven is in 1958 naar de Phillipijnen vertrokken en heeft ook in Baguio geplaatst geweest zie :
https://myalbum.com/album/ruEVo33577vS

hans notermanns zei op 24 februari 2023 om 06:28 uur

Over het hamerblad vond ik het volgende in "Han-Sjen-Foe", een leesboekje voor de jeugd, uitgegeven in 1964 door missionarissen van Scheut, Sparrendaal, Vught; geschreven door Ad van Veldhoven, missionaris van Scheut. Achter in dat boek wordt de jeugd van klas vier tot en met zes gevraagd lid te worden van de Hamerclub. "Al méér dan 35.000 jongens en meisjes zijn lid van DE HAMERCLUB. Geef je op als lid bij SJENFOE, SPARRENDAAL VUGHT. Sjenfoe stuurt je dan iedere zes weken gratis het clubblad: HET HAMERBLAD. . . . .Ook na de zesde klas kun je nog lid blijven van DE HAMERCLUB. Dan krijg je een ander clubblad: HAMERFLITSEN".
Mocht iemand interesse hebben bij dit leesboek stuur ik het graag op

Toon Scholtze zei op 17 april 2023 om 09:24 uur

Mijn vrouw had in Makassar een leraar, een heel lieve man. Hij heette pater Hendrik of Henri of zo iets.
Hoe kom ik aan meer informatie over hem. Is zijn congregatie daar nog aanwezig ??

Norah zei op 17 april 2023 om 12:01 uur

U kunt het beste in contact treden met deze congregatie via de website -Scheutisten-. Zie bovenaan deze pagina. Het hoofdkantoor is nu gevestigd in Brussel.
Nog een mogelijkheid is deze site >>> www.erfgoedkloosterleven.nl
Mvg.

Pierre Curfs zei op 17 oktober 2023 om 13:07 uur

Ik was klasgenoot van Ries Adriaansen.Ries vroeg naar klasgenoten.

Thijs de LeeuwBHIC zei op 23 oktober 2023 om 12:26 uur

Dag Pierre, dank voor het reageren. Ik zal Ries mailen, of ik jou zijn mailadres mag doorgeven. Dat werkt denk ik het beste. En anders reageert hij misschien nog hier.

Piet Appelman zei op 29 oktober 2023 om 23:17 uur

Aan Jef van Veldhoven
U schrijft in januari 2019 dat u met Pater Wammes daar ook geweest bent..
Ik zou graag iets meer van ( m.i. geweldenaar) Pater Wammes willen weten. Waar en wanneer is hij geboren. Welke plaats in Mongolië heeft hij gewerkt. Ik weet datPater Wammes ook is geridderd. Hartelijk dank voor hopelijk nader bericht.

M.vr.gr. Piet Appelman ( Almere)

Jef van Veldhoven zei op 30 oktober 2023 om 08:09 uur

Verzoek aan het BHIC kan ik het e-mail adres van Piet Appelman krijgen zie zijn reactie van 29 okt j.l.

Marilou NillesenBHIC zei op 30 oktober 2023 om 14:28 uur

Dag Piet en Jef, als jullie beiden akkoord zijn, dan wissel ik achter de schermen jullie mailadressen met elkaar uit.

Dus Piet, zou je hier willen laten weten of je dat goed vindt? Dan ga ik ermee aan de slag.

Piet Appelman zei op 30 oktober 2023 om 15:10 uur

Dag Marilau

Ik vind het prima en fijn als jij mij. E mail adres asn Jef geeft Hartelijk dank daarvoor en vr.gr. Piet

Marilou NillesenBHIC zei op 31 oktober 2023 om 09:27 uur

Dag heren, het mailtje is inmiddels verzonden. Succes verder samen!

Giel van Hooff zei op 9 april 2024 om 14:44 uur

Toch nog even mijn herinnering aan de in het gedenkboek Ideaal van mijn jeugd 1899 - 1999 Honderd jaar Scheut in Nederland met ere & naam genoemde P. Meijers (staat P voor Piet of pater?): hij (in ieder geval zijn vervoer) was bijna de reden dat ik na zijn propagandapraatje op school bij zijn huisbezoek bij ons thuis bijna afhaakte: diepe twijfel: hoe kon een propagandist van armoebestrijding zich verplaatsen in een (zwarte) Mercedes? Betrouwbaarheid en snelheid stonden hoger in het vaandel?

Ad donkers zei op 31 augustus 2024 om 23:54 uur

Dag
Klopt mijn info dat. Broeder Pieter Hordijk in Congo is vermoord?
Graag info als oude leerling van Sparrendaal
BVD. Mvgr Ad Donkers Diessen(destijds)

Helena zei op 1 september 2024 om 05:04 uur

Ga alleen af op wat ik bij het Regionaal Archief Tilburg en in krant kan lezen. In de overlijdensakte staat de datum en plaats van overlijden als 30 nov 1971 te Tilburg.
https://www.regionaalarchieftilburg.nl/zoek-een-persoon/persons?ss=%7B%…
Verkorte link naar de overlijdensadvertentie in De Volkskrant van 1 dec 1971 >>> https://tinyurl.com/hxhxwmvn
https://wierookwijwaterenworstenbrood.nl/ontdekken/verhalen/broeder-hor…

Weet wel dat er in de chaotische en bloedige jaren zestig na de onafhankelijkheid vele missionarissen en zusters zijn vermoord in de Congo.

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.