Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Fraterhuis De Ruwenberg in Sint-Michielsgestel

Kloosters

Het kasteel De Ruwenberg dateert uit de veertiende eeuw. Het huis was ooit een schuilplaats voor priesters en geheime diensten. In 1834 vestigde Mgr. Den Dubbelden zich in De Ruwenberg. Zijn opvolger, Mgr. Zwijsen, kocht het kasteel in 1850 en richtte het in als jongenskostschool, die ook wel ‘De Klepkooi’ werd genoemd.

St.-Michielsgestel, De Ruwenberg in 1927. Foto: BHIC, fotonr. 1633-003942

In 1852 werd het complex uitgebreid naar een plan van architect L. Goyarts uit Tilburg. Mgr. Zwijsen schonk het huis vervolgens aan de Fraters van Tilburg die er het pensionaat H. Johannes Baptisma voor aankomende seminariestudenten in vestigden.

St.-Michielsgestel, De Ruwenberg, c. 1940. Foto: Collectie Jan SmitsHet kasteel bestond eind negentiende eeuw uit twee kamers, een ontvangstzaal, een keuken en een provisiekamer op de benedenverdieping. Boven bevonden zich zes slaapkamertjes en achter de toren een aanzet tot de bouw van een kapel. In 1893 bouwde architect A. de Beer een nieuwe kapel.

De kostschool was ingedeeld in drie afdelingen: de Cour Hollande voor leerlingen van 8 tot 11 jaar, de Cour Moyenne als middenafdeling waar Frans gesproken moest worden en de Cour Superieure, de handelsschool.

St.-Michielsgestel, De Ruwenberg in 1937. Foto: BHIC, fotonr. FOTOSM.0374

In 1911 ontwierp J.H.H. van Groenendael een uitbreidingsplan met een aula en badgelegenheden. Het oude gedeelte wilde hij geheel slopen. In 1916 ontwierp hij een uitbreiding met slaapzaal. De architecten G. Dijkstra en G. Koesen werkten tussen 1925 en 1950 aan verdere uitbreidingen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het huis gevorderd door de Duitsers en ingericht als gijzelaarskamp. Tot 1965 was het gebouw daarna nog in gebruik als seminarie, maar vanaf dat jaar werden er geen nieuwe leerlingen meer aangenomen. De communiteit van de fraters is in 1987 opgeheven.

St.-Michielsgestel, De Ruwenberg, sloop van het internaat,1980. Foto: BHIC, fotonr. PNB001060730

De Ruwenberg is in 1989 verkocht, waarna de kostschoolgebouwen zijn afgebroken. In het oorspronkelijke kasteel bevinden zich nu de receptie en een ontvangstkamer van het nieuwe conferentiecentrum Ruwenberg, ontworpen door de architecten Mens en Pruyn. Van het oude kasteel is alleen de achtzijdige, bakstenen toren overgebleven, met een spits uit de zestiende eeuw.

Van het complex met de klassieke voorgevel uit de fraterstijd is bijna niets meer over. Het was een doolhof van zeer heterogene vleugels. De haakse vleugel bevatte onder meer woonruimte voor de broeders. De kapel lag op de verdieping. De vleugels van Van Groenendael rechts hadden overwegend neorenaissance vormen met enkele couren en een achthoekige toren.

Bron: Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010.

Foto's
  • St.-Michielsgestel, De Ruwenberg in 1927. Bron: BHIC, nr. 1633-003942
  • St.-Michielsgestel, De Ruwenberg, c. 1940. Bron: Collectie Jan Smits
  • St.-Michielsgestel, De Ruwenberg in 1937. Bron: BHIC, nr. FOTOSM.0374
  • St.-Michielsgestel, De Ruwenberg, sloop van het internaat, 1980. Bron: BHIC, nr. PNB001060730
30

Reacties (30)

Frederick S Schaeffer zei op 16 oktober 2018 om 20:27 uur

Ik heb 6 jaren op de kostschool, Huize Ruwenberg, gezeten (1946-1952), niet 'n plezierige herinnering, twee jaren daarna naar Amerika geëmigreerd.

Mariët Bruggeman zei op 17 oktober 2018 om 13:22 uur

Wat jammer om te horen Frederick dat je niet zo beste herinneringen hebt aan je kostschooltijd. Was je nog erg jong toen je daar zat?

CGM de Rooij9 zei op 12 maart 2019 om 14:50 uur

Het kasteeltje was in de kostschooltijd ziekenzaal.Als je tijdens de mis weg ging ,moest je er naar toe en moest je aether inademen .Ik was er 3 jaar vanaf 09 1945,als je in de klas niet oplette kreeg je een bos sleutels tegen je hoofd gegooid of een paar klappen.ik ben 83 ni iemand gelooft dit nu nog.Christ

Marilou Nillesen zei op 13 maart 2019 om 11:54 uur

Beste Christ, bedankt voor je berichtje. Ja, je verhaal zal bij sommigen ongeloof oproepen, maar ik vrees dat menigeen zich ook herkent in dit beeld. Verdrietig om te lezen dat dit soort dingen aan de orde van de dag was, maar goed dat je het hier vertelt. Daar hebben anderen mogelijk ook steun aan.

jacques hoendervangers zei op 14 maart 2019 om 21:09 uur

In mijn 5de en 6de klas heb ik de Cour Hollande en de Cour Moyenne meegemaakt. Klasgenoten kwamen uit het hele land. Goeie herinneringen. Van de fraters Nivaruds en Gerardus taal en rekenen geleerd. Op dinsdag- en donderdagmiddag was het campo en dan mocht je kiezen uit wandelen of voetballen. Voor het voetballen moest je wel zowel links als rechts op doel kunnen trappen ! Jaren daarna nog plezier van gehad.

Christian van der VenBHIC zei op 15 maart 2019 om 10:01 uur

@Jacques: Je hebt dus heel wat jaren op deze kostschool doorgebracht. Weet je nog wanneer ongeveer? Een goede tijd gehad, dat begrijp ik wel. En nog tot jaren daarna gevoetbald, vermoed ik?

bhicq4 zei op 15 maart 2019 om 18:10 uur

reeds beantwoord dd 15/3

Christian van der VenBHIC zei op 16 maart 2019 om 08:57 uur

Sorry Jacques, dat antwoord (bij een ander verhaal?) heb ik dan gemist. Ik zal eens gaan zoeken...

jacques zei op 16 maart 2019 om 11:05 uur

Komt wel in deze lijst voor maar even opnieuw dan. In de 5de klas 1948 (frater Nivardus, op de foto in deze site) heb ik de Cour Hollande meegemaakt en in 6de klas 1949 (frater Gerardus) heb ik de Cour Moyenne Verplichte franstalige tijden waar ik later veel aan gehad hebt.. Klasgenoten uit het hele land. Op dinsdag- en donderdagmiddag was het campo en dan mocht je kiezen uit wandelen of voetballen. Voor het voetballen moest je wel zowel links als rechts op doel kunnen trappen ! Jaren daarna nog plezier van gehad.

Jef van Veldhoven zei op 17 maart 2019 om 10:24 uur

https://myalbum.com/album/9E6eABGvD9z9

Zie mijn fotoalbum over De Ruwenberg

Jef van Veldhoven zei op 17 maart 2019 om 10:26 uur

Zie mijn fotoalbum over de Ruwenberg

https://myalbum.com/album/0tc5j9O6mplG

bhicq4 zei op 17 maart 2019 om 16:53 uur

Dit vind ik zéér de moeite waard. Dat zijn nog eens herinneringen. Ondanks dat ik pas een aantal jaren later daar op kostschool zat, toch een behoorlijk aantal voor mij bekende Tilburgers op de foto's. Bedankt.

Marilou Nillesen zei op 18 maart 2019 om 09:36 uur

Bedankt voor deze aanvullingen. Jacques, kun je me iets meer vertellen over Cour Hollande of Cour Moyenne? Net zoals campo? Dank alvast voor je toelichting!

jacques zei op 18 maart 2019 om 11:55 uur

Jawel, Marilou; Cour Hollande, Moyenne en Superieur staat onder de inleiding op deze site uitgelegd en campo staat voor "vrijde tijd" en tegenwoordig op universiteiten ook als campud voor "plaats voor vrije tijd"

Marilou Nillesen zei op 18 maart 2019 om 20:05 uur

Helemaal duidelijk, Jacques, dank voor je berichtje! Ik vraag me vooral af hoe je dat als leerling hebt ervaren. Hoe kijk je terug op deze tijd (en indelingen)?

Hubertus Kort zei op 28 november 2019 om 13:26 uur

Mijn grootvader Florentius Antonius Hubertus van der Vaart afkomstig uit Haarlem heeft in dit Ruwenberg internaat gezeten vanaf 1900 tot 1906. Als iemand fotos of andere info uit die tijd heeft, dan houd ik mij aanbevolen

Lauran Van De Camp zei op 16 februari 2021 om 16:15 uur

Mijn schoonvader is er in de jaren 1936 t/m 1938 intern geweest,
wij hebben 2 jaarboeken (1936-37 en 1937-38) hierin staan foto's en de namen van de leerlingen in de diverse klassen.

Als ik er iemand blij mee kan maken verneem ik het graag.

Lauran van de Camp.
Tilburg.

Thijs de Leeuw zei op 19 februari 2021 om 08:11 uur

Hallo Lauran, wat mooi dat je deze jaarboeken nog hebt. Daarin zijn wij zeker geïnteresseerd. Ik zal je een mail sturen en dan handelen wij het zo verder af. Wij kunnen - een selectie van - de foto's opnemen in onze BHIC fotocollectie (deelcollectie internaten) en ook diverse toevoegen aan deze pagina, als je wilt.

W Hageman zei op 3 maart 2021 om 19:41 uur

Ik zat daar 1961-1965
Zijn daar foto's van ?
Ik was de pispaal van de klas
Er werd dan geroepen : Wie heeft het weer gedaan , Wim H heeft het weer gedaan
Wie herkend die uitspraak nog

Aanvulling via de mail van Wim:
Ik was de pispaal van de klas kreeg vaak in bijzijn van de hele klas een enorme klap met de vlakke hand tegen mijn hoofd.
Er werd dan hard geroepen door de Frater.
Wie heeft het weer gedaan ? en dan riep de hele klas
Wim Hageman heeft het weer gedaan.
ik zat daar ongeveer in de jaren 1961-1965
Heb daar ook mijn arm en schouder gebroken door van de stalen doelpaal af te vallen.
Vele weken lang moest ik met alles geholpen en dat vonden sommige Frater niet erg. ( de rest van het verhaal blijft alleen in mijn herinneringen )
Gr Wim Hageman

Thijs de Leeuw zei op 8 maart 2021 om 08:24 uur
Leonie Postelmans zei op 10 april 2021 om 16:10 uur

Is daar nog iets bekend van mijn oom ? Hij was frater Henrico of wel Jan Hermans en leraar in de Ruwenberg.

Thijs de Leeuw zei op 11 april 2021 om 17:53 uur

Hallo Leonie, informatie over je oom zal waarschijnlijk te vinden zijn in het archief van de Fraters van Tilburg. De fraters hebben hun archieven - circa 700 strekkende meter, zo schijnt! - nog in eigen beheer en zijn te vinden in het generalaatshuis aan de Gasthuisring in Tilburg. Onderdeel daarvan is een collectie persoonsdossiers, "slechts" 120 meter groot. Je kunt je vraag daarom het beste aan hen voorleggen. De contactgegevens zijn:
- Gasthuisring 54, 5041 DT Tilburg
- Bezoek alleen na afspraak met tel. +31 13 5432777
- e-mail: generalboard@cmmbrothers.nl

Hopelijk vind je via deze weg informatie over frater Henrico. Veel succes gewenst in je zoektocht! En als je nog vragen hebt dan stel ze hier gerust.

Ingrid van Dal zei op 21 september 2023 om 16:41 uur

Hallo, ik ben op zoek naar informatie over een oom van mij die hoogstwaarschijnlijk op deze kostschool/seminarie heeft gezeten: Willem August van Krugten, geb 1926, overleden in 2007. Wie kan mij helpen? Hartelijke groet, Ingrid van Dal

Norah zei op 21 september 2023 om 17:25 uur

www.wiewaswie.nl

Willem August is op 29-08-1935 op deze kostschool ingeschreven.
Mvg.

Leonie Postelmans zei op 21 september 2023 om 18:36 uur

Mijn Ome Frater heeft hier gewoond en gewerkt. Jan Hermans was zijn naam.

Norah zei op 21 september 2023 om 20:00 uur

Willem August vertrok weer van Sint-Michielsgestel op 19-08-1938 naar het ouderlijk gezin in Tilburg, Sumatrastraat 51.
Hij heeft slechts drie jaar op De Ruwenberg doorgebracht, van zijn 9e tot zijn 12e jaar. www.regionaalarchieftilburg.nl
Zou je meer over hem willen weten, dus niet dit verblijf, kun je ook altijd een persoonskaart van hem aanvragen bij het CBG in Den Haag. Er zijn enkele kosten aan verbonden.
Mvg.

Ingrid van Dal zei op 21 september 2023 om 20:52 uur

Norah, dank voor alle informatie! Heel fijn. Ga ik daar verder informeren. Gr Ingrid

Norah zei op 22 september 2023 om 00:04 uur

Graag gedaan, Ingrid.
Mvg.

anoniem zei op 13 juni 2024 om 13:30 uur

ik heb slechte herinneringen aan dit kostschool in ,58 en 59 veel slaag gehad met een biljard keu s,nachts opgesloten in toren kamer en misbruikt Fraters zijn in mijn ogen sadisten .mijn naam niet publiceren.

Thijs de Leeuw zei op 19 juni 2024 om 15:15 uur

bedankt voor het reageren (heb je reactie ook geanonimiseerd - natuurlijk alle begrip dat je het zo wilt). Allesbehalve mooie herinneringen dus, echt heftig... wel goed dat er tóch iets over gedeeld wordt door jou. Mocht je nog wat meer willen vertellen over die kostschooltijd, wees welkom, al snap ik dat je dit misschien juist niet wil. Hoe dan ook, dank dus. Alle goeds gewenst en hartelijke groet..,

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.