Door de bepalingen van de Vrede van Munster in 1648 werd het gebouw voor de katholieke eredienst gesloten. In de loop van de zeventiende eeuw bouwde men een schuurkerk, die dienst deed tot 1795. In 1910 kreeg Wanroij een geheel nieuw kerkgebouw.
De Wanroijse kapel was toegewijd aan de H. Cornelius. Er werden wel kerkdiensten gehouden, maar niet echt regelmatig. Daaraan maakte de weduwe Jut Biedericx in februari 1441 een einde door een schenking van een jaarlijkse rente van 130 kilo rogge. Daardoor had de rector van de kapel een geregeld inkomen in ruil voor het verrichten van een kerkdienst op één bepaalde dag van de week.
Toch moesten de inwoners van Wanroij nog ruim een eeuw lang de gang naar hun Millse parochiekerk blijven maken voor het dopen, het trouwen en andere sacramenten. Dat was iedere keer twee uur lopen.
Jan Lange vult verder aan: 1 december 1537. Mill. Henrick Janssen en Jan Claes, schepenen te Mill oorkonden, dat Jan Henrickssen en Derick Janssen, kapelmeesters van Wanroij,- met consent van de gemene naburen van Wanroij- aan Met Jordensweduwe c.s. hebben opgedragen een stuk land gelegen in dye Parrick en bij de beek. N.B. In verband met de oprichting van een zondagse mis, waarvoor de graaf van Buren zijn toestemming had gegeven.
In 1552 scheidt Wanroij zich parochieel af van Mill en wordt zelfstandige parochie. 1 februari 1552 Mill regest 4. Schepenen van Mijlle oorkonden, dat Lyn, weduwe van Jan Wyllems verklaard heeft, dat zij overgedragen heeft aan Peter van Sueren, abt van Marienweerde en collator van de pas opgerichte parochiekerk van Wanraij onder het gericht van Myll t.b.v. de pastoor van Wanraij een rente groot 3 car.gls., 12 st. en een oort Brabants per jaar, rustende op een nieuw erf van omtrent 5 hont gelegen aan de Roeijen Peell en te lossen met een hoofdsom van 72 carolus gulden. Het gemeen schepenzegel van Mill is verloren.
Onrustige tijden dienden zich aan toen in 1566 de Beeldenstorm in de kapel woedde. Twintig [zie reactie] jaar later, in 1586, werd de Wanroijse kapel in brand gestoken door Spaanse troepen onder leiding van de hertog van Parma. Pas in 1599 begon men aan de herbouw. Pastoor in deze tijd was Stephanus van Asch (1577-1607). Hij bedacht een slimme manier om kinderen de ‘liefde’ voor de catechismus bij te brengen. Als de Wanroijse kinderen met Pasen de catechismus konden opzeggen, zouden zij beloond worden met een stuk peperkoek.
Hiervoor had Van Asch zelfs een stukje land in gebruik: de opbrengst daarvan werd besteed aan het bakken van die peperkoek!
Na de Vrede van Munster in 1648 werd de uitoefening van de katholieke godsdienst verboden. Vanaf die tijd stond de oude parochiekerk leeg, behalve als er turf in werd opgeslagen. De katholieken zochten hun toevlucht in een schuurkerk. Er is een tekening uit 1743 van de Sint-Corneliuskerk door Jan de Beijer (zie hierboven). Die laat goed zien dat aan de oorspronkelijke kapel een hoger, gotische kerkdeel met priesterkoor is aangebouwd. Op dat stuk staat een eenvoudig klokkentorentje.
De tekening is gemaakt tijdens het pastoraat van Wilhelmus Gerardus Liefkens (1740-1781). Die is dan druk bezig met het opknappen en vergroten van de schuurkerk. Rond 1766 was die uitbreiding klaar. Rond 1795 braken nieuwe tijden aan: de katholieken kregen hun oude parochiekerk terug, maar na 1840 werd die al gauw te klein. In 1844 werd er een nieuwe kerk tegen de oude, veertiende-eeuwse toren gebouwd. Deze negentiende-eeuwse kerk is in 1910 vervangen door een neogotische kerk van de hand van architect Franssen.
Diens opdracht was een kerk te bouwen die leek op die van Lith, maar met de toren van Asten. Zo geschiedde en in mei 1910 wijdde Mgr. Van de Ven de nieuwe kerk in. Het houten Sint-Corneliusbeeld uit 1450 siert de kerk nog steeds.
De kerk moest natuurlijk ook worden bemand. Maar wat weet jij eigenlijk nog van mijnheer pastoor en zijn kapelaans? Hoe waren deze mannen Gods nou eigenlijk in de omgang? Denk aan pastoor Ger. van Erp, die in 1931 naar de parochie kwam. Hij was toen 46 jaar. In de jaren vijftig verzorgde hij nog steeds, op hoge leeftijd dus, de heilige mis in Wanroij. Maar tijdens een feestvergadering van de Boerinnenbond overlijdt hij plots, nog maar kort nadat hij zelf het woord heeft gevoerd. Herinner jij je dat nog? Of staat vooral pastoor Donkers uit de jaren zestig je nog voor de geest?
Over hem en andere priesters uit vroeger tijden weet jij vast nog wel een verhaal of twee te vertellen. Deel ze met ons hieronder!
Reactie toevoegen