Het rijke roomse leven in brabant 1900-1970

Jongenshuis Ter Eik in Meerveldhoven

Kloosters

In 1951 zochten de Broeders met de Blauwe Koorden een ruimte in de buurt van Eindhoven die kon dienen als open huis voor werkende en studerende jongens van 14 tot 20 jaar, die door omstandigheden niet thuis konden worden opgevoed.

Veldhoven, Voormalig jongenshuis Ter Eik, 1981. Foto: BHIC, fotonr. PNB001069829
Voormalig jongenshuis Ter Eik (1981). Collectie BHIC


Uiteindelijk vonden de broeders een leegstaande villa in Meerveldhoven, voorbij de linnenfabriek en blekerij van de firma Van Nuenen. De villa was in 1903 door architect A. Clement gebouwd voor J.C. van Nuenen en tot voor kort een kliniek geweest. Op 16 maart 1953 viel de beslissing om tot de aankoop over te gaan, waarop een flinke ombouwing volgde tot een tehuis voor werkende jongens.

Deze beslissing was het resultaat van een jarenlang contact tussen de broeders en de Boelaars de Vriesstichting te Eindhoven, die gelden beschikbaar stelde voor de opvoeding van de verwaarloosde jeugd in de stad. De stichting bekostigde de aankoop en verbouwing van het pand en verhuurde het aan de Sint Aloysiusstichting.

Op 13 april 1953 konden vier broeders en een vijtiental jongens hun intrek nemen in dit nieuwe onderkomen. Zij kwamen rechtstreeks uit het inmiddels opgeheven Sint Laurentiusinternaat in Rotterdam. Het nieuwe huis had zijn voordelen: buitenlucht, rust, flinke tuin en elke dag een frisse fietstocht van een vijf kilometer naar Einhoven om werkplaats, school of kantoor te bezoeken. Op 14 juli 1953 werd het jongenshuis Ter Eik officieel geopend. Daarbij was onder andere de algemeen overste van de broeders, Tarcisius van Dooremalen, aanwezig.

In het huis konden hoogstens dertig jongens worden ondergebracht. Er waren twee woonkamers, vier gemeenschappelijke slaapkamers en tien eenpersoonskamertjes. De broeders hadden ieder een eigen kamer. Het achtergliggende terrein was vergroot met een stuk weiland. Ook werd er een hoge afrastering aangebracht achter het huis, zodat de jongens rustig een balletje konden trappen zonder gevaar voor de serreruiten.

Omdat er hoofdzakelijk jongens uit de directe omgeving werden aangenomen, kreeg het pand het karakter van een streekhuis. Dit laatste was ook de bedoeling geweest van de Boelaars de Vriesstichting. Diverse instanties konden gebruik maken van de plaatsingsmogelijkheid, maar eerst werd uitgebreid onderzoek verricht naar de geschiktheid van de pupil. In april 1958, toen het jongenshuis vijf jaar bestond, werd een inventaris gemaakt, waaruit bleek dat sinds de oprichting in totaal 127 jongens waren opgenomen en 91 waren vertrokken. Van die laatsten waren er 49 naar een ander huis of internaat gegaan; 29 hadden een pleeggezin gevonden; 23 gingen waren definitief naar hun ouderlijk huis teruggekeerd; 8 waren in militaire dienst gegaan en één was naar Australië geëmigreerd. De gemiddelde verblijfsduur in het jongenshuis was één jaar en zeven maanden.

Op 15 oktober 1964 verlieten de broeders het huis, na de overdracht aan niet-religieuzen. De oorzaak van het vertrek was het dalende aantal roepingen; door een gebrek aan broeders kon geen nieuw werk meer worden aangenomen. Om de zaak gezond te houden moest tot inkrimping van het bestaande werk worden overgegaan.

Het aantal aanmeldingen van pupillen bij de kinderbescherming bleef ondertussen dalen, met als gevolg dat de huizen van de broeders steeds minder aanvragen kregen. In de periode 1966-1971 daalde de bezetting van 95% naar 88,5%. Als een gevolg moest het tehuis in 1972 definitief de deuren sluiten. De villa deed daarna nog dienst als burgemeesterswoning en kreeg weer later een kantoorfunctie.

Bronnen

  • Jan Smits, Vademecum van religieuzen en hun kloosters in Noord-Brabant. Alphen a/d Maas, 2010
  • Edesius Boerrigter, In smarten geboren... Geschiedenis van een broederscongregatie (Amsterdam etc. 1985).
  • De tekst is op 17 maart 2021 aangepast met informatie aangeleverd door Arthur G.F. de Jong, ontleend aan het archief van de Broeders van Amsterdam.
14

Reacties (14)

Nettie Hermkens van gerwen zei op 14 augustus 2022 om 12:47 uur

Wij woonden ook op de provinciale weg dus wij konden er wel wat jongens want wij waren rond de 14-15 en 16 jaar ik zou wel eens een foto van toen of ik ze nog herken was een hele leuke tijd

Thijs de LeeuwBHIC zei op 15 augustus 2022 om 08:27 uur

Bedankt voor het reageren Nettie en wat leuk om te lezen dat deze plek zoveel herinneringen aan je jeugd oproept. Voor foto's zou je kunnen informeren bij de broeder zelf, aangezien zij hun archief nog in eigen beheer hebben. Contactgegevens zijn:

Erfgoed Broederscongregatie, Rijnsburgerweg 4, 2215 RA Voorhout.
Tel. 0252-223530. Email: info@erfgoedcongregatie.nl

Mogelijk hebben zij nog foto's van het jongenshuis Ter Eik uit de periode van jouw jeugd en willen ze er enkele digitaal toezenden. In ieder geval kunnen ze aangeven of/in welke mate ze foto's hebben die jij zoekt.

Marcella Van de kerkhof zei op 1 december 2022 om 09:23 uur

Mijn vader Jan Timmermans heeft er gewoond, vraag met af of er een boek bestaat over dit huis, mijn vader heeft alzheimer n denk dat hij dit heel mooi zou vinden
Groetjes marcella

Marilou NillesenBHIC zei op 4 december 2022 om 17:05 uur

Een snelle zoektocht levert bij mij geen resultaat op, Marcella. Maar hopelijk leest iemand anders deze vraag die er wel antwoord op weet. Ik hoop het!

Norah zei op 4 december 2022 om 17:23 uur

Dag Marcella,

Naast de links die hierboven vermeld staan, kun je ook eens het Archief Eindhoven benaderen.
Mogelijk weet men daar meer.
Zie: www.rhc-eindhoven.nl
Hier staat ook een contactformulier bij, plus hun telefoonnummer.
Mvg.

Cees van Hoogmoed zei op 26 januari 2024 om 19:46 uur

Dag Marcella,
Uw vader Jan Timmermans heb ik wel gekend. Ik heb geen foto's, maar wel herinneringen.Hij was ouder dan mij en werkte toen al. In mijn herinneringen was hij een rustige man.
Vriendelijke groeten,
Cees

Marcella Van de kerkhof zei op 26 januari 2024 om 21:07 uur

Hallo Cees
Wat leuk dat je mijn vader kent
Mijn vader is inmiddels 81 en gaat erg achteruit, hij woont al 3.5 jaar op gesloten afdeling, maar over huize ter eijk weet hij nog veel, misschien heb je dan zijn beste vriend Hans Croy ook gekend.
Ik had heel graag een boek voor mijn vader gekocht over het tehuis maar helaas
M.v.g
Marcella van de kerkhof

nettie hermkens van gerwen zei op 27 februari 2024 om 11:40 uur

Ik hoop dat er nog fotos boven komen ik zou ze graag willen zien

Cees van Hoogmoed zei op 27 februari 2024 om 23:21 uur

Hallo Marcella,
Hans Croy heb ik helaas niet gekend. Wel toendertijd wat oudere jongens dan ik.
B.v.: Cor Smulders, 3 broers Verberk: Marius, Tonny en .... Verder Cobie Pijnen,
Thom Bijnen, Egbert Schoelitsj, Rob van Tulden (later schaapherder geworden in Australie. Een man die Putman van achternaam heette. Dan natuurlijk de leiding in de keuken juffrouw Nel, juffrouw, juffrouw Fien (naaikamer), Juffrouw Corrie is later met een bewoner Hennie Rijnders getrouwd, etc. Hopelijk zeggen deze namen je vader nog iets. Ga nog op zoek naar foto's, maar dat hooguit om 1 of 2 en dan ook nog van het tehuis.
Groetjes,
Cees

Marcella zei op 27 februari 2024 om 23:42 uur

Hoi Cees

Ik ga het mijn vader vragen, helaas is hij in het laatste stadium van Alzheimer, geen idee of hij de namen nog kent, wel zegt hij vaak dat de broeders goede mensen waren.
Hans croy heeft hij ook mee in de marine gezeten, ik heb hem daar foto's van gegeven, maar of hij daar daadwerkelijk nog iemand van kent is moeilijk in te schatten.
Ik weet dat een meneer uit Limburg ( ben zijn naam kwijt) zal dat aan mijn moeder vragen, die heeft een keer een reünie georganiseerd, hebben toen een rondleiding gehad bij ter eik, maar toen was het al een kantoor.
Soms heeft mijn vader heldere momenten , maar merendeel van de tijd staart hij alleen maar voor zich uit

Groetjes Marcella

Cees van Hoogmoed zei op 29 februari 2024 om 23:24 uur

Nog wat namen: Vader Casper, Broeder Timotheus, Broeder Valentinus, Broeder Gerardo.
Dat is wat me nog te binnen schiet. Ik ben ook al bijna 80 en ook vergeetachtig.
Groetjes van Cees en het beste met vader Jan.

Wil van Egdom zei op 30 maart 2024 om 14:13 uur

Aan NettieMarilou>Cees
Ik heb foto's en film van Ter Eik Veldhoven
Laat maar iets weten.

Wil van egdom zei op 11 juli 2024 om 07:30 uur

Heb nog een reactie op mijn geplaatste bericht.

Marcella zei op 11 juli 2024 om 08:02 uur

Hoi wil

Mijn vader is heel erg ziek geweest en we hebben gedacht dat hij zou overlijden.
Hij is er weer boven op gekrabbeld maar in dementie erg achter uit gegaan, hij is nu nog meer kwijt en helaas kan hij niet meer me in de auto.
Dank je wel voor de moeite

Reactie toevoegen

Je e-mailadres is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Platte tekst

  • Geen HTML toegestaan.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.